O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti
Yüklə 1,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Nazorat savollari
- XIV BOB. BIOLOGIK XILMA-XILLIK VA UNING SHAKLLANISHI 14.1. O‘zbekistondagi bioxilma-xillik
|
Mavzu xulosasi. Ba’zida ko‘cha-ko‘yda yigit-qizlarimizning
tamaki chekishi, spirtli ichimliklar iste’mol qilayotganini ko‘rib, kelajakda ulardan qanday ota-ona, qanday oila vujudga kelishini ko‘z oldimizga keltiramiz. Yoshlarimizning ochiq-sochiq kiyinishi, tartibsiz ovqatlanishi, uyali aloqa vositalaridan uzluksiz foydalanishi ham sog‘lig‘i uchun zararlidir. Buning uchun nafaqat tibbiyot xodimlari, balki keng jamoatchilik nazorat-targ‘ibot ishlarini doimiy ravishda olib borsagina, maqsadga muvofiq bo‘lar edi. Mamlakatimizda onalar va bolalar sog‘ligini muhofaza qilish bo‘yicha olib borilayotgan keng qamrovli islohotlar yoshlarni jismoniy va ma’naviy yetuk, barkamol shaxs qilib rivojlantirishda muhim omil bo‘lib xizmat qiladi. Nazorat savollari 1. Salomatlik tushunchasiga ta’rif bering. 2. “Salomatlik o‘lchovi” nima? 3. Sog‘lom turmush tarzi deganda nimani tushunasiz? 4. Subyektiv va obyektiv omillar. 5. Sog‘lom turmush tarzining asosiy yo‘nalishlariga ta’rif bering. 6. Talaba-yoshlar o‘rtasida sog‘lom turmush tarzi targ‘iboti. 151 XIV BOB. BIOLOGIK XILMA-XILLIK VA UNING SHAKLLANISHI 14.1. O‘zbekistondagi bioxilma-xillik O‘zbekistonning turli ekotizimlarida o‘simlik va hayvonot olamining biologik xilma-xilligi 27000 turdan ortadi. Ular orasida hayvonlar 15000 turdan ortiq bo‘lib, shuning katta qismini umurtqasiz bo‘g‘imoyoqlilar tashkil etadi (11300 tur). Umurtqali hayvonot dunyosi 424 turdagi qushlar, 97 turdagi sut emizuvchilar, 58 turdagi sudralib yuruvchilar, 83 turdagi baliqlarni o‘z ichiga oladi. O‘zbekiston O‘rta Osiyoga mansub ko‘plab turdagi hayvonlar yashaydigan hudud hisoblanadi. O‘zbekistonda Markaziy Osiyoda tarqalgan umurtqali hayvonlarning 53 turi va mayda turlari ma’lum. Umurtqali hayvon- larning turli guruhlarida muayyan bir joyga mansublik darajasi 1,8-51,7 foizni tashkil etadi. O‘simliklar, qo‘ziqorinlar va suv o‘tlari taxminan 11000 turdan iborat bo‘lib, ularning 4800 turi gulli va tomirli o‘simliklardan iborat. Mahalliy o‘simliklar turlari ko‘p emas – qariyb 400 turdan iborat bo‘lib, shuning 10-12 foizini qadimdan saqlanib qolgan o‘simliklar tashkil etadi. Ushbu turlarning biologik xilma-xilligi asosan ayni paytgacha mavjud yovvoyi tabiiy ekotizimlar tufayli saqlanib turibdi. Bu eko- tizimlarning asosiy turlari esa hududning turli tabiiy-iqlim sharoitiga muvofiq shakllangan bo‘lib, tekis yerlarning cho‘l ekotizimlari, tog‘oldi yarim cho‘llar va cho‘llar, daryo va qirg‘oqbo‘yi ekotizimlari, namgarchilik yuqori bo‘lgan hududlar va deltalar, tog‘ ekotizimlarini o‘z ichiga oladi. O‘zbekistonning ko‘plab xalq xo‘jaligi tarmoqlari – qishloq xo‘jaligi, o‘rmon xo‘jaligi, baliqchilik xo‘jaligi, ovchilik xo‘jaligi, xomashyoni saqlash va birlamchi ishlov berish, qayta ishlash sanoati bevosita bioxilma-xillik bilan bog‘liqdir. Yüklə 1,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|