2.5 Agrokimyoviy tadqiqotlar.
Och tusli bo‘z tuproqlarni agrokimyoviy ko‘rsatgichlari quyidagi ko‘rinishni oladi buni
men jadval № 2 orqali ifoda qilaman.
Och tusli bo‘z tuproqlarda chirindi miqdori % hisobida.
2.5.1-jadval
Tuproq turi
Qatlam sm
Chirindi
Azot
Och tusli bo‘z tuproq
0-8
1,60
0,087
13-20
0,73
0,039
31-39
0,47
0,029
50-58
0,39
0,022
90-98
0,33
0,016
200-210
0,12
0,017
Shuningdek tuproqda yalpi fosforning kamligi och tusli bo‘z tuproqlarga hos
hususiyatlardan biridir. Tuproqning yuqori 0,20 sm qatlamida umumiy fosrosning miqdori 0,11
dan 0,15 % gacha umumiy kaliy och tusli bo‘z tuproqlarda zaxirasi ancha ko‘p u tproq
og‘irligiga nisbatan 1,3 % ni tashkil qiladi. Anashu ko‘p miqdordagi kaliyning 3-2 % o‘simlik
o‘zlashtiradigan holatda bo‘ladi. Biz tajriba uchastkamizda olib borgan Bili naliv olma naviga
tavsifi quyidagicha Qashqadaryo barcha tumanlarida ekiladi va undan mo‘l hosil olinadi. Ko‘cha
ekilgandan keyin to‘rt besh yilda hosilga kiradi. Serhosil lekin solkash sinadigan ya’ni tirgovich
quyishni yaxshi ko‘radi, mevasi konissimon bir donasining og‘irligi 1,10-1,20 gr po‘stti sariq
18
sentyabirda pishib kelgusi may oyigacha saqlanadi. O‘rta Osiyoning sug‘oriladigan tuproqlarida
hajim og‘irligi o‘simliklarning amal davrida o‘zgarib turadi va odatda zich bo‘ladi. Tuproq
o‘simliklarning o‘sishi va rivojlanishida ahamiyati g‘oyat kattadir. Tuproq o‘simliklarining
ildizlari uchun suv havo va oziqa unsurlarini etkazib beradi. Zichlikning o‘zgarishi natijasida
tuproqdagi mikrobiologik jarayonlar ham o‘zgarib turadi. O‘rta Osiyo sharoitida go‘zaning
o‘sishi va rivojlanishiga tuproq zichligining ta’sirini birinchi marotaba G. T Papov 1930 yilda
o‘rgandi. Keyinchalik bu muammo bilan Respublika paxtachilik ilmiy tekshirishinstitutida
Bespalov Kandratyuk kabi olimlar shug‘ullandi.
|
