b585866d01caec27c77db26fd8b5f337 HOZIRGI ZAMON RAQOBAT NAZARIYALARI
8.3.1-jadval Zamonaviy sharoitlarda raqobat ustunligi strategiyalarining o’zgarib borishi Oxirgi o’n yillikdagi raqobat ustunligi strategiyalari Zamonaviy sharoitlarda raqobat ustunligi strategiyalari Tarmoqdagi
mustahkam
raqobat
pozisiyasiga ega bo‘lish va uni saqlab
qolish
Korxonaning
mukammal
raqobat
pozisiyasini shakllantirish
Barcha faoliyat turlarini taqqoslama
tahlil
qilish
va
ishlab
chiqarish
faoliyatini tashkil qilishning ilg‘or natija
va usullariga erishish
Faoliyat
turlarini
strategiyaga
moslashtirish
Samaradorlikni
oshirish
maqsadida
boshqa firmalar bilan shartnomalar
tuzish va hamkorlik qilish
Raqiblarga
nisbatan
kelishuv
va
tanlovga asoslangan qarorlar qabul
qilish
Raqobat ustunligi ayrim resurs va
bilimlarga asoslangan muvaffaqiyatning
asosiy omillaridan iborat
Raqobat ustunligi faoliyat turlarining
mukammal to‘plamidan iborat
Bozordagi o‘zgarish va raqobatga tezda
javob qaytarish
Faoliyatning barcha sohalari barqaror
tizimga asoslangan
Bugungi iqtisodiy vaziyatni chuqur tahlil qilish asosida raqobat kurashi
tovar, texnologiya, u yoki bu mahsulotni ishlab chiqaruvchi mamlakatlar o‘rtasida
emas, balki aniq ishlab chiqaruvchilar o‘rtasida ruy berayotganligini kuzatishimiz
mumkin.
Raqobat ustunligi strategiyasi
korxonaning uzoq muddatli davr mobaynida tashqi muhit omillari ta’siriga muvofiq holda barqaror rivojlanish suratlarini saqlab qolishi, cheklangan resurslar va yuqori tadbirkorlik riski sharoitida raqiblarga nisbatan samarali faoliyat olib borishiga qaratilgan kompleks tadbirlar majmuidir. Raqobat strategiyasi korxonalarning raqobat pozisiyasini saqlab qolish va
uni kuchaytirishga xizmat qilishi lozim. Rejalashtirilayotgan tadbirlar bir
tomondan raqiblarni ogohlantirish va raqiblar hatti-harakatini aniq ifodalashga,
ikkinchi tomondan esa raqiblarning faoliyatni cheklashga qaratilgan harakatlarini
eng kam darajada saqlab turishga erishishni ta‘minlaydi.
Raqobat strategiyasini ishlab chiqishda raqobat strategiyalari matrisasini
tuzish ushbu vazifalarni samarali yechishga yordam beradi. Raqobat strategiyalari
144
matrisasi raqiblarga ta‘sir ko‘rsatish usullari va korxonalarning strategik
harakatlarini yaxlit holda tasvirlashga yordam beradi. Satr va ustunlar
kesishuvchida korxonalarning u yoki bu raqobat strategiyasini ifodalaydi.