O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universisteti
‘ onish uchun kurash 90 yillarga kelib o ‘
Yüklə 1,2 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
‘
onish uchun kurash 90 yillarga kelib o ‘ z samarasini berdi. O ‘ zbekiston tula mustakillikka erishdi. Endi adabiyotimiz ancha mustakillikni 17 mustaxkamlash uchun milliy uygonish jarayonining badiiy asoslarini yaratishga kirishdilar. Yangilanib borayotgan isti ‘ lol davri adabiyotining asosiy xususiyatlari quyidagilardan iboratdir: 1.Istiqlol davri adabiyotining ilk bosqichida o ‘ zbek ijodkorlari yangicha uslub va mahorat sirlarini o‗zlashtirish maqsadida g‗arb adabiyoti an‘anlariga ko‗proq murojaat qildilar. Natijada, A.Kamyu, F.Kafka, G. Garsiya Markes, Kavabata kabi san‘atkorlarining absurt bema‘ni, mantiqsiz asarlariga taqlid kuchaydi. Ular ko ‘ plab tarjima qilindi. G ‘ arb adabiyotining ta‘siri ma‘lum ma‘noda ijobiy natijalar berdi. 2. Shu ta‘sir oqibatida o ‘ zbek adabiyotiga MODERNIZM oqimi kirib keldi. Menimcha, adabiyotda paydo buladigan turli «izm»lardan cho ‘ chimaslik kerak. Bu aslida izlanish jarayonidir, agar u ijobiy natijalar bersa, kashfiyot darajasidagi asarlar yaratiladi. Ma‘lumki, sovet davrida yagona sotsialistik metod hukmronlik qilardi. Natijada, bir qolipdagi asarlar paydo bo‗ldi. Usha davrda modern adabiyoti ham, boshqa oqimga oid asarlar ham zarali deb baholanib, adabiy jarayonga yakinlashtirilmagan. Bu borada izlanishlar olib borganlar esa keskin tanqid qilingan. Aslida «modern» so‗zi yangi degan asl ma‘nosidan tashqari katta falsafiy psixologik oqim bo‗lib, shaxs va shaxs «men»i uning mohiyati va mag‗zini tashkil etadi. U insonning ong oqimi tasvirlashga ko ‘ proq e‘tibor beradi. 3. 90-yillarga kelib, yana buyuk sharq adabiyoti an‘analari, mumtoz adabiyotimiz, qadimgi yodgorliklar, mif va afsonalar, asotirlar va rivoyatlarga qiziqish kuchaydi. Endi adabiy asarlarda mumtoz turkiy xalqlar adabiyotining barhayot an‘analari, islomiy qadriyatlar keng o ‘ rin ola boshladi. Sharq adabiyoti an‘analariga tayanish, avvalo, milliy uzlikni anglashga 18 olib kelyapti. Badiiy adabiyotda tasvirlangan shaxs uz manfaatlarini ko Yüklə 1,2 Mb. Dostları ilə paylaş:
|