O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Microsoft Excelning maxfiy so‘zli himoyasi 
Microsoft Excel himoyasi quyidagi turdagi himoya tizimlarini o‘z ichiga 
oladi: 

hujjat ochish uchun maxfiy so‘z; 

hujjatga o‘zgartirish kiritish uchun maxfiy so‘z; 

sahifa himoyalash uchun maxfiy so‘z; 

ish kitobni himoyalash uchun maxfiy so‘z; 

kitobni himoyalash uchun maxfiy so‘z; 

VBA kodini himoyalash uchun maxfiy so‘z. 
Hujjatni ochish uchun maxfiy so‘zdan (yomon niyatli shaxsga muammo 
tug'diruvchi yagona himoya turi) tashqari boshqa himoya turlarini darxol yo‘q 
qilish mumkin. Qolgan turdagi maxfiy so‘zlarni qo‘llaganda hujjat 
shifrlanmaydi, hujjat ichida esa o‘rnatilgan maxfiy so‘zning xeshi saqlanib 
qoladi. Kitob himoyasi uchun mashxur 
"VelvetSweatshop" shifrlash 
tizimi 
ishlatiladi, lekin bu hujjatga hech qanday qo‘shimcha himoya qo‘shmaydi.
Microsoft Excel 95 va oldingi versiyalarida 
"ochish uchun maxfiy so‘z" 
16 bitli kalitga aylanardi, lekin uni muammosiz buzish mumkin bo‘lgan. 
Microsoft Excel 97 / 2000 da maxfiy so‘z 40-bitli kalitga aylangan, lekin bu 
ham zamonaviy asbob-uskunalar orqali tezda buzilishi mumkin edi. Bundan 
tashqari, maxfiy so‘zlarni topishga mo‘ljallangan dasturlar soniyasiga yuz 

---

31 
minglab maxfiy so‘zlarni tekshirib chiqarishi mumkin. Microsoft Excel 2003 / 
XP da vaziyat biroz o‘zgardi, bunda foydalanuvchi tizimda mavjud turli 
shifrlash algoritmlaridan foydalanishi mumkin, lekin boshlang'ich holda 
Microsoft Excel 97 / 2000 himoya tizimi saqlanib qolganligi himoya tizimini 
mustahkam bo‘lmasligini ko‘rsatadi. 
Excel 2007 da vaziyat tubdan o‘zgardi – shifrlash uchun 128 bitli 
zamonaviy AES algoritmi ishlatila boshlashi va SHA1 xesh-funksiyasining 
qo‘llanilishi maxfiy so‘zni topish ehtimolini keskin pasaytirib yubordi. Xulosa 
qilib aytish mumkinki, mustahkam himoyani "ochish uchun maxfiy so‘z" 
himoya turi o‘rnatilgan va Office 2007 / 2010 formatida saqlangan hujjatlar 
ta'minlay oladi.