O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Old qismi (birinchi sahifa) 
5. Hujjatimiz vertikal chiziqlar bilan uch qismga avtomatik ravishda 
bo‘linadi. Bu keyinchalik uni bosmadan chiqarganimizda buqiladigan 
joylarini bildiradi.

---

74 
 
Ort qismi (ikkinchi sahifa) 
6. Ehtiyojlarimizdan kelib-chiqib hujjatning grafik (rasm) va matn 
ob’yektlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritishimiz munkin. 
7. Hujjatimizni bosmadan chiqarishimiz uchun Файл menyusidan 
Печать buyrug’idan foydalanamiz. 
8. OK tugmasi bosilgandan so‘ng elektron hujjatimiz qog’ozga 
chiqariladi 

---

75 
Microsoft Office Publisher dasturida taqvim tayyorlash. 
1. MS Publisher dasturini ishga tushiramiz. 
2. Muloqot oynasining tayyor 
Календарь 
maketini tanlaymiz.
3. Ochilgan oynada 
Календар
lar namunalaridan birini tanlaymiz.
4. Ekranga biz tanlagan ikkita sahifadan tashkil topgan 
Календар 
namunasi yuklanadi. Bu hujjatdagi ma’lumot faqat bir oy ya’ni 
Aprel
oyiga tuzilgan.
5. Oynaning chap qismida zarurat tug’ilganda taqvimni oylik va yillik 
namunasini tayyorlashimiz munkin. Buning uchun 
Месяц
на страницы 

---

76 
yoki 
Год
на страницы tugmasini bosamiz. 
Даты в календаре
da oy 
soni ko‘rsatiladi. 
Natijada oynamizga yillik taqvim namunasi yaratiladi. 
Hujjatimizni bosmadan chiqarishimiz uchun 
Файл 
menyusidan 
Печать 
buyrug’idan foydalanamiz.
 
6.2. Adobe Page Mager dasturi. 
Page Maker Aldus Corporation firmasi tomonidan yaratilgan keng 
imkoniyatli, qulay nashriyot sistemasidir. AQSH firmasining Evropa 
bo‘limi 1989 yil sentyabr oyida Page Maker dasturining ruscha variantini 
e’lon qildi. Page Maker dasturining ishlashi uchun Microsoft Office 
dasturining to‘liq versiyasi bo‘lishi talab qilinadi. Shaxsiy kompyuterning 
operatsion sistemasi bilan tanish bo‘lgan foydalanuvchi diskning 
formatlash, fayl nusxasini hosil qilish, faylni o‘chirish, uni bosib chiqarish 
yoki dasturni ishga tushirish buyruqlarini albatta bilishi kerak. Windows 
muhiti operatsion sistemaning qobig’i hisoblanib, foydalanuvchi uchun 
operatsion sistemaning barcha imkoniyatlarini uning buyruqlarini yoddan

---

77 
bilmasdan turib ishga tushirishga imkon beradi. 
Page Maker dasturi fayl va kataloglar bilan ishlaydi. Fayl nomi esa 
.pub
kegaytmasi yordamida yoziladi. Boshqa katalogga o‘tish uchun 
sichqoncha ko‘rsatkichini tegishli belgiga keltirib (vertikal simvolga) 
uning chap tugmasi ikki marta bosiladi. Shundan so‘ng ro‘yxatdan kerakli 
katalog nomi tanlanib, tugmachani ikki marta bosish orqali ishga 
tushiriladi. Shuni ham aytib o‘tish kerakki, nashriyot tizimlarining asosiy 
vazifasi nashrni tayyorlashda tez takrorlanuvchi amallarni iloji boricha 
ko‘proq darajada avtomatlashtirishdir. Ularning afzalligi esa nashr sahifasi 
va uning umumiy ko‘rinishini tayyorlashdagi qulaylik hamda 
o‘zgartirishlar kiritishning osonligi va vaqt tejalishidir. 
Nashr sahifasining umumiy ko‘rinishini tayyorlashda xususiy 
kompyuterdan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Asl nusxa maketini 
bosib chiqarish uchun esa lazerli yoki post skript printeridan foydalanish 
ma’quldir. Matn va suratlar kompyuter xotirasiga oldindan kiritilishi 
lozim. Nashr asosiy elementlarini kompyuterda saqlashning asosiy 
afzalligi shundaki, matnni to‘g’ridan-to‘g’ri xarf terish qurilmasiga berish 
mumkin, shunda matn bilan suratlarni mos joylarga qo‘lda joylashtirishga 
ehtiyoj qolmaydi. 
Windows muhiti amaliyot tizimning qobig‘i hisoblanib, foydalanuvchi 
uchun amaliyot tizimning barcha imkoniyatlarini uning buyruqlarini 
yoddan bilmasdan turib ishga tushirishga imkon beradi. 
Windows muhitida ishlash uchun sichqonchadan foydalanish juda 
qulaydir. Shu sababdan foydalanuvchi sichqonchadan mohirona foydalana 
bilishi kerak. Sichqoncha yordamida quyidagi 6 ta asosiy harakatni 
bajarish mumkin: 

(Point) Ko‘rsatkichni ekranning kerakli joyiga ko‘chirish; 

(Click) Sichqoncha tugmasini bosib darhol qo‘yib yuborish; 

(Double click) Sichqoncha klaviaturasini ikki marta tez bosish; 

(Select) Biror ob’yektni tanlash; 

tanlab olingan surat, matn qismi yoki dasturning grafik simvolini 
boshqa joyga ko‘chirish (Drag). Buning uchun tanlab olingan ob’yekt 
ustiga ko‘rsatkichni olib borib, sichqoncha tugmasi bosiladi va ob’yektni 
kerakli joyga ko‘chiriladi, so‘ngra sichqoncha tugmasi qo‘yib yuboriladi. 

---

78 

matnni sahifaga joylashtirish (Flow). 
Page Maker dasturida katalog va fayllar bilan ishlaydi.