O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sh. Dj. Ergashxodjaeva strategik marketing toshkent – 2019

11.2-rasm. Marketingni rejalashtirish jarayonining tuzilishi 

Strategik marketingning vazifasi firmaning barcha faoliyat turlarini uning

taraqqiyoti va rentabelligini ta’minlaydigan yo‘nalishlarga har doim yo‘naltirish va

---

---

196

qayta yo‘naltirib turishdan iborat. Uning impulslari faqat marketingga emas, balki
barcha funksiyalarga ta’sir ko‘rsatadi. SHuning uchun uning roli an’anaviy marketing
boshqaruvining
roliga
qaraganda
anchagina
kengdir:
u
funksiyalararo
muvofiqlashtirishni ham o‘z ichiga oladi.
Hozirgi davrning asosiy talabi bu ilmiy izlanish va tajriba tadqiqot ishlarini
(ITTKI) firmalar strategiyasida hal etuvchi sohaga aylanishi bilan belgilanadi.
Shu bilan birga biznes strategiyasini belgilashda va IITTIni amalga oshirishda
uning istiqboldagi natijalarini dastavval to‘liq baholash imkonining yo‘qligi (turli
loyihalar ehtimoliy jihatlarining mavjudligi, barcha ixtiro va yangiliklar tijorat
ahamiyatiga molik emasligi va boshqalar), strategiya albatta tasodifiy va yuqori
tavakkalchilik evaziga amalga oshirilishi lozimligini nazarda tutishi kerak.
Amerikalik olimlarning fikricha, hozirgi paytdagi barcha ilmiy izlanishlarning faqat
10 foizigina katta tijorat g’alabasini keltiradi. Demak, firmaning umumiy va IITTI
strategiyasi o‘zaro bog‘liq holdagi bir-birlarini to‘ldiruvchi siyosatlarning mushtarak
ko‘lami ekan.
Strategik rejaning ahamiyati. Har qanday firmaning rahbari, hatto u
rejalashtirish g‘oyasiga qarshi bo‘lsa ham, hech bo‘lmaganda uch yo‘nalishdagi
istiqbollarni belgilab olishga majburdir:
-bozor evolutsiyasiga tegishlicha moslashish yoki yangi tovar bozorlariga
kirib borish uchun kerak bo‘lgan investitsiyalar;
-ko‘zda tutilayotgan buyurtmalar hajmi bilan moslashtirilishi kerak bo‘lgan
ishlab chiqarish dasturi, buyurtmalar hajmi o‘z navbatida talabning mavsumiyligi,
tovarlarni ilgari surish va hokazolarga bog‘liq bo‘ladi;
-moliyaviy majburiyatlarni bajarish uchun zarur bo‘lgan aylanma
mablag‘lar, ular daromadlar va xarajatlarning mo‘ljallari asosida hisoblanadi.
Savdo korxonasi va marketing strategiyasi darajasidagi rejalashtirish jarayoni
quyidagi chizmasida berilgan.
Ko‘rinib turibdiki, sanab o‘tilgan boshqaruv vazifalarini hal qilish uchun
ishonchli savdo istiqbollariga ega bo‘lish lozim.
Marketing strategiyasini ishlab chiqish metodologiyasi quyidagi chizmada

---

---

197

berilgan.

Korxonani

maqsadlari
• situasiya (holat, vaziyat) tahlil
(tashqi)
• swot-tahlil

Korxonaning marketing

maqsadlari

• Marketing

strategiyasi
• Marketing rejalari va
dasturlari