O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti

hayotimizning  o‘zi  Konstitutsiyamizda  ifodasini topgan eng asosiy maqsad  — inson manfaatla-
rini har tomonlama ta’minlash masalasini dolzarb vazifa qilib ko‘ymoqda. Inson manfaatlarini 
ta’minlash uchun esa avealo odamlar bilan, xalq bilan mulokrt qilish, ularning dardu tashvishlari, 
orzu-niyatlari,  hayotiymuammo  va  ehtiyojlariniyaxshi  bilish  kerak.  Biz  keyingi  paytda  odamlar 
bilan muloqot qilishni unutib qo‘ydik. Ularning ichiga kirib, ochiq va samimiy gaplashish, dardini 
eshitish bizning faoliyatimizda, afsuski, oxirgi o‘ringa tushib qoldi. Hozirgi vaqtda odamlar davlat 
idoralaridan  nimani  istayapti?”  degan  holda,  ushbu  savolga  javob  topish  uchun 
mamlakatimizning  barcha  olis  va  yaqin  joylarida  yashovchi  aholining  barcha  qatlamlari  bilan 

---

o‘zaro muloqotda bo‘ldilar. 
Prezident  Sh.M.Mirziyoyevning  muntazam  ravishda  bevosita  xalq  bilan  olib  borgan 
muloqotlari natijasida quyidagilar: 
uy-joylarning yetishmasligi, borlarining ham ta’mirtalab bo‘lib qolganligi; 
gaz, elektr energiyasi, o‘tin ta’minotidagi uzilishlar, qishda uy-larni isitish tizimining tobora 
izdan chiqib borayotganligi; 
kommunal, transport va savdo xizmatining past darajada tash-kil etilganligi; 
- ichki yo‘llarning qarovsiz holatga kelib kolganligi; 
dori-darmonlarning haddan tashqari qimmatligi, ularning xufyona yo‘llar bilan sotilishi; 
bemorlarga tez yordam ko‘rsatish tizimining tobora yomonlashib borayotganligi; 
shifoxonalarda  malakali  tibbiy  yordam  olish  uchun  sharoitning  yo‘qligi,  ayrim  davolash 
muassasalarida tamagirlikning avjiga chiqqanligi; 
maktabgacha  ta’lim,  o‘rta  maktablarda  bolalar  va  o‘quvchilarning  ta’lim-tarbiya  olishlari 
uchun yetarlicha sharoitlar yaratilmaganligi, o‘qituvchi mutaxassislarning yetishmasligi, ularning 
boshqa ishlarga jalb kdpinishi; 
kasb-xunar kollejlari va akademik litseylarda o‘quvchilar davomadining pastligi, o‘qigash 
sifatining  zamon  talablariga  javob  bermasligi,  ayrim  ta’lim  muassasalarida  ma’naviy-axlokiy 
muxitning yomonligi; 
oliy  ta’lim  muassasalarida  mutaxassislar  tayyorlash  sifatining  zamon  talablaridan  orqada 
qolib  ketayotganligi,  professor-o‘qituvchilar  kasbiy  tayyorgarligining  past  darajada  ekanligi, 
o‘quv dasturlarining amaliyot bilan yetarlicha bog‘lanmaganligi, o‘qishga qabul qilish jarayonida 
adolat  prinsiplarining  buzilayotganligi,  ya’ni  «bunker»,  «rektorat»  degan  ro‘yxatlar  asosida 
qobiliyatsiz kim-salarning o‘qishga kirayotganligi; 
mutasaddi rahbarlar tomonidan ishni tashkil etish va o‘z vaqtida bajarish uchun byurokratik 
to‘siklar qo‘yilayotganligi; 
rahbarlar 
tomonidan 
konunga 
zid 
bo‘lgan 
ko‘plab 
idoraviy 
yo‘riqnomalarningchiqarilayotganligi; 
bank  kreditlari  ajratishda  tanish-bilishchilik  asosida  tama-girlik  bilan  katta  pul 
mablag‘larining o‘zlashtirilayotganligi; 
tadbirkorlik bo‘yicha noqonuniy tekshirishlarning avj olayot-ganligii; 
huquq-tartibot  idoralarining  jabrdiydalar  arziga  quloq  solmayotganligi,  ularning  o‘zlari 
mavjud qonunlarni oyoq-osti qilayotganliklari; 
ishsizlik,  ishlayotganlarning  ish  haqini,  ayniqsa,  pensionerlarning  pensiya  pullarini  o‘z 
vaktida  ololmayotganligi,  bu  borada  ay-rim  bank  xodimlarining  “turli  xil  o‘yinlar”ni 
o‘ynayotganliklari; 
yutuqlardan esankirash, madhiyabozlik, ayrim rahbarlardan “xudo yasash” kabi odamlarni 
ma’naviy inqirozga olib keluvchi holatlarning mavjudligi va boshqa shu kabi salbiy holatlarning 
mavjudligi ayon bo‘lib qoldi. 
Buning yana bir tasdigini 2016 yil 25 sentabr kuni internet tarmogida ish boshlagan bosh 
vazirning so‘ngra Prezidentning virtual elektron qabulxonasiga mamlakatimiz fukarolaridan kelib 
tushgan  1  mln.  dan  ortiq  murojatlarida  ko‘rish  mumkin.  Ularning  93%  o‘z  yechimini  topgan 
bo‘lib, qolganlari ko‘rib chikilmokda. 
Bu xususda Sh.M.Mirziyoyev: “Ochiq aytishim kerak, bu murojaatlar tahlilidan ko‘p narsa 
ayon bo‘ldi. Ta’bir joiz bo‘lsa, ular hayotimizda mavjud bo‘lgan o‘tkir muammolarga ko‘zimizni 
ochib berdi. 
Mana,  odamlar  nimalar  haqida  murojaat  qilmokda.  Avvalo,  ular  turli  sohalardagi 
byurokratik to‘siqlarni olib tashlash, qonunga zid bo‘lgan ko‘plab idoraviy yo‘riqnomalarni bekor 
qilish,  stavkasi  optimal  bo‘lgan  bank  kreditlari  ajratish,  tadbirkorlik  bo‘yicha  noqonuniy 
tekshirishlarga  barham  berish  haqida,  hukuq-tartibot  idoralarining  faoliyati  haqida  murojaat 
qilmoqda. 
Shu  bilan  birga,  aholimizdan  uy-joy  kurilishi,  kommunal,  transport  va  savdo  xizmati, 
energiya  ta’minotini,  yo‘llarning  holatini  yaxshilash  bo‘yicha  ham  ko‘plab  murojaatlar  kelib 

---

tushmokda.  Ko‘rib  turibsizki,  bu  talablarning  barchasi  konuniy  va  adolatli.  Bu  borada  ortiqcha 
izohning hojati yo‘q. 
Lekin  shu  o‘rinda  bir  savol  tugiladi:  mana  shu  murojaatlarda  ko‘tarilgan  hayotiy 
muammolarni joylardagi hokimlik va idora-lar, tegishli mutasaddilar o‘z vaqtida hal etishi zarur 
emasmidi?  Holbuki,  bu  masalada  alohida  qonun,  ya’ni  “Jismoniy  va  yuridik  shaxslarning 
murojaatlari  to‘g‘risida”gi  qonun  (2014  yil  3  dekabr)  qabul  qilingan.  Lekin,  ming,  afsuski,  bu 
qonunning ijrosini nazorat kilish o‘z holiga tashlab qo‘yilgan. 
Shu sababli ana shu qonun talablarini bajarmayotgan rahbar va mansabdor shaxslarni nafaqat 
ma’muriy, balki jinoiy javobgarlikka tortish zarur, deb hisoblayman. 
Xalq  davlat  idoralariga  emas,  davlat  idoralari  xalqimizga  xizmat  qilishi  kerak  va  bu 
haqiqatni avvalo barcha bo‘g‘indagi rahbarlar yaxshi tushunib olishi zarur. Shu munosabat bilan 
tadbir-korlik faoliyati va xususiy mulkni himoya qilish yuzasidan qabul qilingan barcha huquqiy 
hujjat talablariga so‘zsiz amal qilishni ta’minlash shart. Nega deganda, xalq boy bo‘lsa, davlat ham 
albatta  boy  va  qudratli  bo‘ladi.  Shu  nuqtai  nazardan  qaraganda,  xaps  bilan  muloqot  va  inson 
manfaatlari  tushunchalario‘zaro  shunchalik  boglanib  ketganki,  ularni  bir-biridan  aslo  ajratib 
bo‘lmaydi”, - degan edi. 
Yuqorida  keltirilgan  dalillarning  barchasi  xalq  bilan  muloqot  qilish  orqali  bilib  olingan 
narsalarning barchasi jamiyat hayotini aks ettiruvchi kuzgi hisoblanadi. Demak, ana shu kuzguda 
aks  ettiril-gan  narsalarni  aql  orqali  idrok  qilish  va  uning  yechimini  akd  tarozi-si  orqali  topish 
hayotiy  zarurat  bo‘lib,  unga  quloq  solmaslik,  ana  shu  kuzguni  sindirib  qo‘yishga  olib  kelishi 
mumkin.