O’zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti

Kurs ishining kamchiliklari:

Mavzu to’liq yoritilgan

Taqrizchining yakuniy xulosasi:

“4-sinf o’qish darsligida berilgan hikoyalarni o’rganish metodikasi”

mavzusidagi kurs ishini himoyaga tavsiya etaman.

Taqrizchi:
____________________________________ ___________________
(ilmiy darajasi, unvoni F.I.SH.) (imzo)

“___” ___________ 2022 y.

Mundarija:
Kirish........................................................................................................................ 6
I.BOB
BOSHLANG’ICH SINFLARDA BADIIY ASARLAR USTIDA ISHLASH METODIKASI
1.1.Kichik maktab yoshida hikoya o’qitish asoslari…………………..……….… 12
1.2. Hikoyalarni o’qitishda ko’rgazmalilikdan foydalanishning ahamiyati………15
II.BOB
HIKOYA O’QITISHNING BOSQICHLARI
2.1.Asar bilan tanishtirish…………………………......………………………….. 17
2.2.Badiiy asar matni ustida ishlash………………………………………….. 18
2.3. Hikoyani o'qishda amal qilish lozim bo’lgan ba’zi tavsiyalar…………….. 27
Xulosa ………………………………………………………………………… 37
Foydalanilgan adabiyotlar …………………………………………………… 39
4-SINF O’QISH DARSLIGIDA BERILGAN HIKOYALARNI O’RGANISH METODIKASI
Reja:
Kirish
I.BOB
BOSHLANG’ICH SINFLARDA BADIIY ASARLAR USTIDA ISHLASH METODIKASI
1.1.Kichik maktab yoshida hikoya o’qitish asoslari
1.2. Hikoyalarni o’qitishda ko’rgazmalilikdan foydalanishning ahamiyati
II.BOB
HIKOYA O’QITISHNING BOSQICHLARI
2.1Asar bilan tanishtirish
2.2.Badiiy asar matni ustida ishlash
2.3 Hikoyani o'qishda amal qilish lozim bo’lgan ba’zi tavsiyalar
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar
Kirish
Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining badiiy olamini boyitish maqsadida xalq og‘zaki ijodining namunalari bilan tanishtirib boriladi. Bunda, o‘quvchilar yoshiga mos holda Hikoya va hikoyalar tanlanadi.
Hikoyaning o‘tkir maroqli syujeti, voqea rivojidagi favqulodda ajoyib vaziyat bolalarni maftun qiladi. Hikoyada qabul qilingan hikoya qilish formasi, bir xil so’z va iboralarning qayta-qayta takrorlanib turishi, ohangdorligi, tilning ta’sirchanligi, ifodali vositalarning jonliligi, bolalar uchun juda qiziqarlidir.
Hikoya xalq og‘zaki ijodida eng keng tarqalgan janr bo‘lib, ular kishilar hayotida uchraydigan oddiy hodisalar va fantastik sarguzashtlar hikoya qilinadi.
Hikoyalarning ko‘pchiligida real hayot tasviri fantastik elementlar bilan qo‘shilib ketadi. Boshlang’ich sinf o’quvchilari hayvonlar haqidagi Hikoyalardan tashqari, ,,Davlat‘‘, ,,Tuz haqi‘‘, ,,Ovchi, Ko‘kcha, Dono‘‘, ,,Ilm afzal‘‘ kabi Hikoyalarni ham o‘qiydilar. O‘quvchilarni bunday Hikoyalarni o‘qishga tayyorlash ilmiy-ommabop tekstlarni o‘qishga tayyorlash kabi bo‘ladi (kuzatish, ekskursiya, fan darslari), Hikoyani o‘qish va tahli qilish badiiy hikoya tarzida uyushtiriladi.
Bolalar o‘qituvchi rahbarligida Hikoyada qatnashuvchilarning xulq -atvori, ayrim xatti -harakatlarini baholaydilar, ularning bir - birlariga bo‘lgan munosabatlarini aytadilar va shular asosida ayrim obrazlar haqida xulosalar chiqaradilar, Hikoya rejasini tuzadilar, Hikoya qismlarini obrazlar (rollar)ga bo‘lib o‘qiydilar.
Bundan tashqari bolalar 4-sinfda ,,Davlat‘‘ ertagini o‘qiydilar. Bu Hikoya oddiy turmushga tegishli elementlarni tasvirlovchi Hikoyadir. Hikoyada fantastika bo‘lganligi uchun o‘quvchilarni Hikoyani o‘qishga taxminiy tayyorlashni talab qiladi. Hikoyani o‘qishga tayyorlash uchun ota - bobolarimiz atrofni, tabiatni, borliq dunyoni qanday tasavvur qilishlari haqida suhbat o‘tkaziladi. Bunday suhbat Hikoyadagi badiiy obrazlarni, ularning o ‘zaro munosabatlarini, xulq atvorlari, xarekterlarini to‘gri tushunishga yordam beradi.
Hikoya ustida ishlashda bolalarni Hikoya o‘qitishgagina emas, balki uni aytib berishga o‘rgatish ham muhimdir. Hikoya aytish og‘zaki nutqni o‘stiradi, bolalar nutqini yangi so‘z va iboralar bilan boyitadi, ona tiliga muhabbatni tarbiyalaydi.
1-sinfdayoq Hikoya tilidan erkin foydalanishga o‘rgatish uchun Hikoyalar bilan birinchi tanishtirishda uni (agar Hikoya hajmi katta bo‘lmasa) o‘qituvchi aytib berishi mumkin.
Yuqoridagilarni hisobga olganda, Hikoyani izohli o‘qitish darsining qurilishi quyidagicha bo‘lishi mumkin:
-o‘quvchilarni Hikoyani idrok etishga tayyorlash;
-o‘qituvchining Hikoyani ifodali o‘qishi, yod aytib berishi;
-Hikoyani o‘quvchilar qanchalik idrok etganliklarini aniqlash maqsadida qisqacha suhbat o‘tkazish;
-Hikoyani qismlarga bo‘libo‘qish va tahlilqilish;
-Hikoyani atib berishga tayyorlanish (ichda o‘qish);
-Hikoyani aytish;
-umumlashtiruvchi suhbat;
-ma’lum vazifa bilan Hikoyani qayta o‘qish;
Farzandlarimiz maktabda qancha ma’lumotli bo‘lsa, xalqimizning boy o‘tmishi, ota -bobolarining vatan uchun qilgan buyuk ishlari haqida bilimlarga ega bo‘lsagina yuqori texnologiyali iqtisodiyot shuncha tez rivojlanadi va shuncha ko‘p ijtimoiy muammolar hal etiladi.
Yangi O‘zbekiston ostonasi maktabdan boshlanadi,desam butun xalqimiz bu g‘oyani qo‘llab -quvvatlaydi deb o‘ylayman. Dahaqiqat, vatan ostonasi maktabdan boshlanadi.
Muhtaram Prezidentimzning yuqoridagi fikrlariga nazar tashlasak, haqiqatdan ham o‘quvchilar maktabga bilim olish uchun kelishadi. Jajji o‘g‘il - qizlarimiz endigina hayot ostonasi atalmish matabga–ilm maskaniga qadam qo‘yishlari bilan maktab, ona vatan, ustoz, kitob , tabiat va boshqatushunchalar bilan batafsil tanishish orqali ham boshlang‘ich sinflardan Hikoyalar muhim ahamiyat kasb etadi.
O‘zbekiston mustaqillikka erishgandan so‘ng yurtimizda ta’lim sohasiga alohida e’tibor qaratilmoqda. Ayniqsa , kelajak yosh avlodni har jihatdan yetuk, barkamol shaxs qilib tarbiyalashni boshlang‘
Birinchi sinfdan boshlashimiz kerak. Ma’lumki, kelajak yosh avlodimiz boshlang‘ich ta‘limda bilimlarni mustahkam egallasa, uning ertangi kuniga poydevor bo‘lishi shubhasizdir. Shuning uchun boshlang‘ich ta’limda bolaga bilim berishda va badiiy olamini boyitishda Hikoya va hikoyalar dan foydalanish samarali natija beradi.