O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent kimyo texnalogiya instituti shahrisabz filiali texnik mexanika fanidan

3.Energomashina yuritmasini loyihalash.

Energomashina validagi quvvat P_s=5.9 Vt, energomashina valining aylanishlar takroriyligi n_s= 120min^-1. Yuritma xizmat muddati L_h=20000 soat.


1-shakl.Startyor yuritmasi
1-elektrodvigatel ; 2-yassi tasmali uzatma 3.Qiya tishli silindrik g’ildirakli reduktor.

3.1.Elektrodvigatel tanlash va yuritmaning kinematik xisobi

1. Elektrodvegateldan talab qilingan quvvat

P_t= ₌ kVt
ɳ_um –yuritmaning umumiy foydali ish koeffitsienti
ɳ_um =ɳ_tas ɳ_tish ɳ_pod²
ɳ_um =0.96*0.97*0.99²=0.91
Jadvaldan quvvati P_dv = 7.5kVt ; sinxron aylanishlar soni n_s=1000min^-1; sirpanish s=3.2% markasi A112M4UZ bo’lgan elektrodvigatel tanlaymiz.
Elektrodvigatelning nominal aylanishlar soni ndv= ns(1-s)
n_dv=1000(1-0.032)=968 min^-1
2. Yuritmaning umumiy uzatishlar nisbati
i_um= = =19,36
i_red= = =6,45
Shunda i_tas= i_tas= i_tas=3,001 i_tas=3 deb qabul qilamiz.
i_umh= i_red i_tas i_um=6,5 =19,5
3.Uzatishlar nisbatining farqi
i= ; i=0,72 3% shart bajarilmoqda
4. Yuritma vallaridagi quvvat, aylanishlar chastotasi, burchak tezlik va burovchi momentlarni aniqlash.

a. birinchi val.

P₁=P_t P₁=7,5 kVt n₁=n_dv n₁=968 min^-1
₁= ; ₁=101.3 sek^-1
T₁=9550 T₁= 9550 T₁=73,99 N
b. ikkinchi val.
P₂= ɳ_tas∙ ɳ_pod P₂= 7,5 0.96 0.99 P₂=7,12 kVt
n₂= n₂= n₂=322.6 min^-1
₂= ₂= ₂=33.76 sek^-1
T₂=9550 T₂= 9550 T₂=210,77 N
d. uchinchi val.
P₃=P₂ ɳ_tish∙ ɳ_pod P₃= 7.12 0.97 0.99 P₃=6.83 kVt
n₃= n₃= n₃=49.63 min^-1
₃= ₃= ₃=5.19 sek^-1
T₃=9550 T₃= 9550 T₃=1314.2 N

3.2.Reduktor tishli g’ildiraklarning xisobi.

1.Shesterna va tishli g’ildirak uchun material ruxsat etilgan kuchlanishlarni aniqlaymiz.
o’rtacha mexanik xarakterstkali material tanlaymiz.
Shesterna uchun HB1 230
Tishli g’ildirak uchun HB2 200 bo’lgan po’lat 45 materialni tanlaymiz.
Termik ishlovi-yaxshilash.
Ruxsat etilgan kontakt kuchlanish.

=
₁- sikllarning asosiy sonidagi kontakt mustahkamlik chegarasi.
=2 HB+70
=1 umrboqiylik koeffitsenti
=1.1 xavfsizlik koeffitsenti
Shesterna uchun 481.8 MPa
Tishli g’ildirak uchun 427.27 MPa
Shunda to’g’ri tishli g’ildiraklar uchun ruxsat etilgan xisobiy kontakt kuchlanish.
H)=( H₂) H)=427.27 MPa
2. Tishlarning faol sirtlari kontakt mustahkamligi shartidan o’qlararo masofani xisoblaymiz.
=K_a ( +1)
= 43 (6.5+1)
=206 mm
K_a=43 i=i_red i=2.68 =1 0.25 T₃=468 N m
GOST 2185-66 Standarti bo’yicha =224 mm deb qabul qilamiz.