Davlat boshqaruvining Prezidentlik shakli - Prezidentskaya forma gosudarstvennogo
upravleniya -
Presidential form of government administration
Davlat boshqaruvining Prezidentlik shakli – davlat boshqaruvining samarali shakllaridan
biri, davlatni boshqarish san’ati, nazariyoti va amaliyotining taraqqiyoti natijasida taraxiy tenerigacha
tayanibolingan asosiy yo‘llardan biridir. Prezident Respublikasi hozirgi kunda eng ko‘p tarqalgan davlat
boshqaruvi shaklidir. Rasmiy ma’lumotlarga ko‘ra BMTga a’zo 192 davlatdan 142 tasi Prezident
lavozimi mavjud bo‘lib, ularning aksariyati Prezidentlik respublikasidir. Prezidentlik respublikasining
parlamentar respublikadan farqi: Prezident bevosita xalq jamiyatidan saylanib davlat va ijroiya xokimiyat
mas’uliyatini o‘z ichiga oladi.
Davlat tuzilishi va uning shakllari- Struktura gosudarstva i ego form-
The structure of the
state and its forms
Davlat tuzilishi va uning shakllari – Davlat o‘z tuzimi jixatdan asosan uch turga federativ,
konfederativ va unitar tarzda bo‘linishi mumkin.
Unitar davlat (yaxlit) federatsiyadan farqli o‘laroq, viloyat, o‘lka, tuman gubernya, grafliklar
singari ma’muriy – xududiy qisimlardan tashkil topgan tuzilma.
Fedarativ (murakkab) davlatlar esa davlatchilikning avtonom (muxtor) davlatlar esa
davlatchilikning avtonom (muxtor) shtatlar, xududiy er birliklari kabi qisimlardan tuzilgan (M: AQSH da
shtatlar va b.)
Konfederatsiya – davlat tuzilishining shunday bir shakliki, unga ko‘ra, konfederatsiyani ta’sis
etuvchi davlatlar, o‘z mustaqilliklarini to‘liq saqlab qolgan holda,muayyyan bir maqsadda
(xarbiy,xo‘jalik,muxim ichki va tashqi siyosat masalalarini xal qilishda) o‘z kuchlarini uyg‘unlashtirib,
ish ko‘radilar.
Davlat chegarasi -gosudarstvennoy granitsы-state border
