O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti

2. Maxsus metodik talablar: 
a) o’quvchilar nutqi uchun qayg’urish, darsda adabiy til nuqtai nazaridan 
to’g’ri, ifodali, obrazli, aniq nutqqa erishish lozim; 

---

102 
b) o’qish darsida ham, yozuv darsida ham o’quvchilar nutqini o’stirishga, 
lug’atini boyitishga, gap tuzish va uni tahlil qilishga, og’zaki hqikoyalash va shu 
kabi ish turlariga alohida ahamiyat qaratish kerak; 
v) maktab va sinf devorlariga osilgan, xattaxtaga yozilgan har qanday yozuv 
mazmunan va imlo jihatdan savodli bo’lishi zarur; 
g) darsda nutq madaniyati hukmron bo’lishi, o’qituvchi va o’quvchilar adabiy 
tilda so’zlashishlari kerak; 
d) o’qish va yozuv ko’nikma-malakalarini shakllantirish mashqlari darsda 
yetakchi o’rinni egallab, taxminan, darsning uchdan ikki qismiga to’g’ri kelishi 
lozim; 
e) har bir o’qish va yozuv darsida “Alifbe”dagi matnlar bilan bir qatorda Q. 
Muhammadiy, P. Mo’min, Z. Diyor, A. Obidjon kabi sevimli bolalar shoiri va 
yozuvchilari asarlaridan namunalar tanlab olinishi va sinfda o’qish sinfdan tashqari 
o’qish hamda o’qib berilgan matnni eshitish bilan bog’lanishi zarur. 
yo) o’qish va yozuv darslari bir-biri bilan uzviy bog’lanishi, ya’ni o’qish darsi 
o’quvchilarni yozuv darsiga tayyorlashi, yozuv darsi oldingi o’qish darsining 
davomi sifatida xizmat qilishi kerak va hok. 
O’qish va yozuv darslarining turlari.
Savod o’rgatish jarayonidagi darslar 
quyidagi belgilariga ko’ra farqlanadi: 
1. Ta’limning predmetiga ko’ra: 
a) “Alifbe” darsligi asosidagi o’qish darslari; 
b) “Yozuv daftari” asosidagi yozuv darslari. 
2. Ta’limning davri va bosqichlariga ko’ra: 
a) alifbogacha bo’lgan davrdagi darslar; 
b) alifboni o’rganish jarayonidagi darslar. 
3. Darsda yangi mavzu o’tilishi va o’tilmasligiga ko’ra: 
a) yangi tovush-harf o’rganiladigan o’qish darslari; 
b) yangi harfni yozish darslari; 
v) yangi tovush-harf o’rganilmaydigan darslar. 

---

103 
Bulardan tashqari, umumlashtiruvchi va takrorlash darslari hamda savod 
o’rgatish davrining oxirida “Alifbe” bayrami o’tkaziladi. 
Savod o’rgatish davrida o’quvchilar bilimi dars jarayonida barcha ishlarga 
bog’lab aniqlanadi, bog’lanishli nutqni o’stirish ham o’qish va yozuv darslariga 
uzviy bog’lanib ketadi. O’quvchilarning sinfdan tashqari o’qishlariga rahbarlik 
qilishlariga xaftada bir marta 20 daqiqa ajratiladi. 
Savod o’rgatish darslarida ish turlarini almashtirib turish, vaqti-vaqti bilan dam 
olish daqiqalari o’tkazish zarur. Bu o’quvchilar toliqishining oldini oladi.