O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti a. A. Karimov

maqbul keladigan ish deb hisoblanadi.
Ishdan va ish haqidan (mehnat daromadidan) mahrum bo‘lgan shaxslar 
uchun ularning kasb tayyorgarligiga mos bo‘lgan, yoshini, sog‘lig‘i holatini, 
mehnat stajini va avvalgi mutaxassisligi bo‘yicha tajribasini, yangi ish joyining 
transportda qatnash jihatidan qulayligini inobatga oluvchi ish 
maqbul keladigan 
ish deb hisoblanadi.
Ishsizlik nafaqasi ishsiz deb e’tirof etilgan shaxsga u ish qidirayotgan shaxs 
sifatida mahalliy mehnat organida ro‘yxatdan o‘tgan kundan e’tiboran tayinlanadi. 
Qaramog‘ida uchtagacha kishi bo‘lgan, o‘ttiz besh yoshga to‘lmagan ishsiz 
erkakka ishsizlik nafaqasi u haq to‘lanadigan jamoat ishlarida O‘zbekiston 
Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadigan tartibda ishtirok etgan 
taqdirda tayinlanadi. Ishsiz shaxsning nafaqa olish huquqi u ish qidirayotgan shaxs 
sifatida ro‘yxatdan o‘tgan paytdan boshlab kechi bilan o‘n birinchi kundan 
e’tiboran kuchga kiradi. 
Ishsizlik nafaqasi ko‘pi bilan: 
- ishdan va ish haqidan (mehnat daromadidan) mahrum bo‘lgan yoki uzoq 
(bir yildan ortiq) tanaffusdan keyin mehnat faoliyatini qayta boshlashga harakat 
qilayotgan shaxsga o‘n ikki oylik davr mobaynida yigirma olti kalendar hafta; 
- ilgari ishlamagan va birinchi marta ish qidirayotgan shaxsga esa o‘n uch 
kalendar hafta mobaynida to‘lanadi. 
Mehnat shartnomasi
xodim bilan ish beruvchi o‘rtasida muayyan 
mutaxassislik, malaka, lavozim bo‘yicha ishni ichki mehnat tartibiga bo‘ysungan 
holda taraflar kelishuvi, shuningdek mehnat to‘g‘risidagi qonunlar va boshqa 

---

245 
normativ hujjatlar bilan belgilangan shartlar asosida haq evaziga bajarish haqidagi 
kelishuvdir. 
Xodim va ish beruvchi mehnat shartnomasining taraflari bo‘lib 
hisoblanadilar. Mehnat shartnomasini tuzish haqidagi kelishuvdan oldin 
qo‘shimcha holatlar (tanlovdan o‘tish, lavozimga saylanish va boshqalar) bo‘lishi 
mumkin. 
Mehnat shartnomasining mazmuni taraflar kelishuvi bo‘yicha, shuningdek 
mehnat to‘g‘risidagi qonunlar va boshqa normativ hujjatlar bilan belgilanadi. 
Mehnat shartnomasi taraflarining kelishuvi bilan quyidagilar belgilanadi: 

ish joyi (korxona yoki uning bo‘linmasi); 

xodimning mehnat vazifasi — mutaxassisligi, malakasi, u ishlaydigan 
lavozim; 

ishning boshlanish kuni; 

mehnat shartnomasi muayyan muddatga tuzilganda uning amal qilish 
muddati; 

mehnat haqi miqdori va mehnatning boshqa shartlari. 
Mehnat shartnomasi bir xil kuchga ega bo‘lgan kamida ikki nusxada tuziladi 
va har bir tarafga saqlash uchun topshiriladi. 
Mehnat shartnomalari: 

nomuayyan muddatga;

besh yildan ortiq bo‘lmagan muayyan muddatga;

muayyan ishni bajarish vaqtiga mo‘ljallab tuzilishi mumkin.
Agar mehnat shartnomasida uning amal qilish muddati ko‘rsatilmagan 
bo‘lsa, mehnat shartnomasi nomuayyan muddatga tuzilgan deb hisoblanadi. 
Nomuayyan muddatga tuzilgan mehnat shartnomasi xodimning roziligisiz 
muayyan muddatga, shuningdek muayyan ishni bajarish vaqtiga mo‘ljallab qayta 
tuzilishi mumkin emas. 
Ishga qabul qilishga o‘n olti yoshdan yo‘l qo‘yiladi. Yoshlarni mehnatga 
tayyorlash uchun umumta’lim maktablari, o‘rta maxsus, kasb-hunar o‘quv 

---

246 
yurtlarining o‘quvchilarini ularning sog‘lig‘iga hamda ma’naviy va axloqiy kamol 
topishiga ziyon etkazmaydigan, ta’lim olish jarayonini buzmaydigan engil ishni 
o‘qishdan bo‘sh vaqtida bajarishi uchun — ular o‘n besh yoshga to‘lganidan keyin 
ota-onasidan birining yoki ota-onasining o‘rnini bosuvchi shaxslardan birining 
yozma roziligi bilan ishga qabul qilishga yo‘l qo‘yiladi.
Ishga qabul qilishni g‘ayriqonuniy ravishda rad etishga yo‘l qo‘yilmaydi. 
Quyidagilar ishga qabul qilishni