Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti iqtisodiyot fakulteti
Yüklə 0,75 Mb.
|
|
Strategik axborotni ifodalash
Ishonchli axborot – harakatlar yo’nalishini belgilaydi. Har qanday tashkilot muhim strategik axborotlarni to’plash va tayanch faoliyatlar dinamikasini kuzatish tizimiga muhtoj. Strategiyani talab darajasida tadbiq etish uchun kompaniyaning menejerlari operativ qayta aloqa vositaga ega bo’lishi shart. Ushbu qayta aloqa yordamida: • menejerlar strategiyani dastlabki muammolarini aniqlash va moslashtiruvchi harakatlarni amalga oshirish imkoniga ega bo’ladi; • faoliyat maqsadga mos yo’nalishda amalga oshirilayotgani to’g’risida ishonch hosil qiladi. Aniq axborot bu eng zarur ish vositasidir. Har bir tashkilot o’z vaqtida zarur choralar qabul qilish uchun strategik ahamiyatli axborotlar to’plash va qayta ishlash tizimiga ega bo’lishi zarur. Telefon kompaniyalari signal sifati, ulanish vaqti, noto’g’ri ulanish, uzilib qolish va boshqa talab qilinuvchi ko’rsatkichlarni nazorat qilish uchun tarmoqlangan axborot tizimlariga ega. Yo’lovchilarni sifatli tashish uchun aviakompaniyalar samolyotlarning parvozidagi ushlanib qolishlar, samolyotlarning o’z vaqtida kelib-ketishi, bagaj bilan ishlash vaqti, bagajlarning butunligi bo’yicha shikoyatlar, samolyot bortidagi oziq-ovqat va ichimliklar zahirasi, chipta sotish va yuzaga kelishi mumkin bo’lgan kamchilik va nuqsonlarni bartaraf qilishni nazorat qiluvchi axborot tizimlarini yaratadilar. Ko’plab kompaniyalar mijozlar bilan ishlovchi mutaxassislarni tayyorlab, ularning kompyuter orqali axborot bazalaridan foydalanishi mijozlar so’rovlariga samarali javob berish va taklif etilayotgan xizmatlarni aniqlashtirishga imkon beradi. Strategiyaning bajarilishini sinchiklab nazorat qilish uchun kompaniya Menejerlari uni amalga oshirishdagi barcha xatti-harakatlarga o’z vaqtida javob berishi, kutilgan natijalarga erishilmaganda yoki belgilangan yo’nalishdan chetga chiqib ketilganda mos keluvchi qaror qabul qilishlari zarur. Bunday nazorat Menejerlarga muammolarni yuzaga kelish bosqichidayoq aniqlash hamda strategiyani aniqlashtirish yoki uni amalga oshirish bo’yicha zarur chora- tadbirlarni qabul qilish imkonini beradi va ishlar rejadagidek ketayotganiga ishonch hosil qilishga imkon yaratadi. Dastlabki tajribani baholash ba’zida oson bo’lmasada, u ishlarning haqiqiy ahvoli to’g’risida aniq ma’lumot beradi va batafsil tahlil qilinishi lozim bo’ladi, chunki u o’zgartirish va qo’shimchalar kiritish uchun asos hisoblanadi. Aniq va o’z vaqtida olingan axborot xodimlarga o’z harakatlarini nazorat qilish va vaziyatni to’g’irlovchi qarorlarni o’z vaqtida qabul qilishga imkon beradi. Axborot tizimlari to’rtta asosiy sohani qamrab olishi zarur: • xaridorlar to’g’risidagi ma’lumotlar; • ishlab chiqarish to’g’risidagi ma’lumotlar; • ishchi-xodimlar to’g’risidagi ma’lumotlar; • faoliyatning moliyaviy natijalari to’g’risidagi ma’lumotlar. Asosiy strategik ko’rsatkichlarning barchasi ishlab chiqarish jarayonini tavsiflovchi ko’rsatkichlar bilan bir xil o’lchab turilishi lozim. Ko’plab chakana savdo kompaniyalari har bir magazindagi kundalik savdo to’g’risida hisobot tayyorlaydilar hamda har daqiqa zahiralar hisobini yuritadi va har bir mahsulot bo’yicha qayd qilib boradilar. Mahsulot ishlab chiqaruvchi korxonalar odatda mahsulot chiqarish va har bir ish joyida mehnat mahsuldorligi to’g’risida kundalik hisobot tuzadilar. Foyda va zarar to’g’risidagi oylik hisobotlar har oylik statistika natijalarini yuritish kabi kompaniyalar faoliyatida keng tarqalgan. Strategiya jarayonini nazorat qilishga imkon yaratuvchi hisobotlarni tuzishda beshta asosiy qoidaga amal qilish zarur: 1. Axborot va hisobot tizimi atrof-muhitdagi vaziyat to’g’risida tasavvurga ega bo’lishga xizmat qiluvchi miqdordan ortiq bo’lmagan ma’lumotlarga ega bo’lishi lozim. To’plangan ma’lumotlar strategik ahamiyatli ko’rsatkichlarni va korxonaning rivojlanishi uchun muhim ahamiyat kasb etishi mumkin bo’lgan omillarni ajratib ko’rsatishi zarur. Menejerlar uchun zarur axborot tarkibiga juda qiziq bo’lsada, biroq foydasiz ma’lumotlarni kiritmaslik lozim. 2. Hisobotlar staistika ma’lumolarini to’plash vaqtida o’zgartirish kiritish uchun o’z vaqtida amalga oshirilishi hamda Menejerlarning ishini ko’paytirib yubormasligi, ortiqcha ma’lumotlar bilan ko’mib tashlamasligi lozim. 3. Statistika va axborotlar oqimi oson qabul qilish uchun sodda bo’lishi lozim. Murakkab dokladlar odamni chalkashtirib yuboradi va ishlab chiqarish jarayonlariga, rahbariyat ko’rsatmalarini bajarishga qaratlishi lozim bo’lgan e’tiborni chalg’itadi, ya’ni axborotlar Menejerlar ishining samarali bo’lishiga xalaqit berishi emas, balki xizmat qilishi zarur. 4. Axborotlar va hisobot tizimi Menejerlarni hayron qoldirmasligi lozim, ya’ni ular (axborot tizimlari) garchi zurur bo’lsada, faqatgina ishlab chiqarishning statistik hisobini yuritishga emas, balki ko’ngilsiz hodisalar haqida oldindan ogohlantirishga yo’naltirilishi lozim. Axborotning qay darajada moslashtirilgan (aynan siz uchun tanlangan) bo’lishi hal qilinmagan masala. Biroq axborotlar boshqaruv qarorlarini o’z vaqtida qabul qilish uchun yetarli bo’lishi zarur. 5. Statistika hisobotlari rejadan chetga chiqishni aniqlashi va shu tarzda Menejerlar e’tiborini kompaniya rivojlanishining rejada belgilangan yo’nilishdan og’ishiga qaratishi lozim. Statistika axborotlari strategiya ijrochilariga raqamlarni baholash imkonini beradi; hisobotlar yangi ishlanmalar va harakatlar yaratish uchun sharoitlarni ta’minlaydi, shaxsiy muloqotlar esa qulay muhitni yaratish uchun xizmat qiladi va bunga ishonch hosil qilishga ko’maklashadi. Bularning barchasi ish natijalarini o’lchab beruvchi muhim vosita bo’lib, belgilangan rejadan bir oz og’ishni ko’rsatishga xizmat qiladi. Menejerlar muammoni aniqlashi hamda strategiyani muayyanlashtirish yoki bajarishni yaxshilash bo’yicha xatti-harakatlarni boshlamasdan avval rejadan chetga chiqilganlikni ilg’ab olishlari zarur. Stratеgiyani bajaruvchi kim qancha olishini oldindan ko`ra bilishidan tashqari, byudjеt kiritilgan har bir so`mdan iloji boricha ko`proq foyda olish maqsadida tuzilishi zarur. Stratеgiyadagi o`zgarishlar dеyarli har doim byudjеtning qayta taqsimlanishiga olib kеladi. Strategik rejani o'ziga tegishli qismini bajarish uchun tashkiliy birliklar resurslarga muhtojdir. Strategiyani tadbiq etilishi byudjet bilan bog'liq. Moliyaning yetishmasligi strategiyani tadbiq etishni sekinlashtiradi. Quyida ko’rib chiqilgan siyosat va jarayonlar strategiyani bir necha xil usul bilan amalga oshirishga imkon beradi. Boshqaruvning vazifasi odamlarda bajarilayotgan ishlarning sifatini oshirishda ixtirochilik va tashabbuskorlikdan foydalanish istagini rag’batlantirishdan iborat. Yaxshi asoslangan va hayotga oqilona tatbiq etilgan ta’minot tizimlari strategiyani amalga oshirish mexanizmini yaxshilashdan tashqari, kompaniyaning tashkilotchilik imkoniyatlarini oshirishi hamda uning raqobatchilarga nisbatan ustunlikka erishishini ta’minlashi mumkin. Strategiyani talab darajasida tadbiq etish uchun kompaniyaning menejerlari operativ qayta aloqa vositaga ega bo’lishi shart. Aniq va o’z vaqtida olingan axborot xodimlarga o’z harakatlarini nazorat qilish va vaziyatni to’g’irlovchi qarorlarni o’z vaqtida qabul qilishga imkon beradi. Yüklə 0,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|