13-mavzu. Bosh plan chizmalari.
Bosh planlarning topografik asoslari.
Bosh planlar chizmalarining mazmuni va ularni taxt qilish.
14-mavzu. Qurilish qurilmalarining chizmalari. Beton va temir-beton
qurilmalarining chizmalari.
O‘zak (armatura) mahsulotlari va temir-beton
qurilmalar elementlarining shartli tasvirlari. Temir-beton qurilmalar chizmalarini
taxt qilishning umumiy qoidlari. Monolit (yaxlit) va yig‘ma temir-beton qurilmalar
elementlarining
chizmalari.
Metall
qurilmalarining
chizmalari.
YOg‘och
qurilmalarining chizmalari.
Umumiy ma’lumotlar. YOg‘och maxsulotlar
elementlarining shartli tasvirlari. YOg‘och qurilmalar chizmalarini taxt qilishning
umumiy qoidalari. YOg‘ochdan tayyorlangan qurilma va tugun (uzel)larning
chizmalari.
15-mavzu. Son belgili proeksiyalar
. Nuqta va to‘g‘ri chiziqni son
belgili proeksiyada tasvirlash. To‘g‘ri chiziq kesmasining uzunligini aniqlash.
To‘g‘ri chiziqlarni interpolyasiyalash, uning intervali va qiyaligi. Ikki to‘g‘ri
chiziqning vaziyati. Tekisliklarning berilishi. Ikki tekislikning o‘zaro vaziyatlari.
5
Sirtlarning tekislik bilan kesishishi. Topografik sirtlarda nuqta va chiziqlar tanlash.
Topografik sirtlar bilan tekisliklarning kesishishi. Topografik sirtning profili.
Apparel (qiya yo‘l)ni tasvirlash. Tabiiy er va qurilish maydonchasi. Maydoncha va
apparelni chizish. Topografik xarita uchun shartli belgilar. Topografik xarita tuzish.
Topografik xarita tuzishga oid shartli belgilarni bajarish.
III. Amaliy mashg‘ulotlar bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar
Amaliy mashg‘ulotlar uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi:
1. Standart shriftlar. SHrift guruhlari.
2. CHiziq turlari. CHizmadagi shartliliklar. O‘lcham qo‘yish qoidalari. Tekis
shaklga o‘lcham qo‘yish.
3. Geometrik yasashlar. (Kesmalarni, burchaklarni va aylanani teng bo‘laklarga
bo‘lish. Muntazam ko‘pburchak yasash). Qiyalik va konuslik.
4. Tutashmalar. Tutashma elementlari bor detal konturini chizish (ko‘za,
amfora). O‘ramalar. Sirkul egri chiziqli naqsh. Ovallar.
5. Lekalo egri chiziqlari. Davriy egri chiziqlar. Evolventa va spirallar.
6. Buyumning oltita ko‘rinishini bajarish.
7. Buyumning uchta ko‘rinishini bajarish.
8. Oddiy qirqim bajarish.
9. Murakkab qirqim bajarish.
10. Modelning berilgan ikki proeksiyasiga asosan uning etishmovchi uchunchi
proeksiyasini topish va to‘g‘ri burchakli izometrik proeksiyasini qurish.
11. SHu modelning to‘g‘ri va qiyshiq burchakli dimetrik proeksiyalari hamda
trimetriyasini qurish. Aksonometrik proeksiyalarda qirqim bajarish.
12. Tavsif bo‘yicha modelning ortogonal va aksonometrik proeksiyasini
bajarish.
13. Detal sirtlarini aksonometrik proeksiyada ajratib chizish. (taxlil qilish)
14. Detalda og‘ma qirqim bajarish, kesim yuzasining haqiqiy kattaligini aniqlash
va qolgan qismining aksonometrik proeksiyasini bajarish.
15. Tekis kesimga ega bo‘lgan detalning ortogonal va aksonometrik
proektsiyasini bajarish.
16. Sirtlarning o‘zaro kesishuv chizig‘ining ortogonal va aksonometrik
proeksiyasini bajarish.
17. Detalning fazoviy holatini o‘zgartirib chizish.
18. SHartga binoan o‘yib olish orqali detal hosil qilish.
19. Ikki proeksiyasi berilgan detalning yoyilmasini va modelini yasash.
20. Vint sirtlari. Gelikoidlar.
21. Rezbalarni chizmada belgilash.
22. Detalning eskizini tuzish qoidalari. Rezbali detalning eskizi, ish chizmasi va
texnik rasmini chizish.
23. Rezbali biriktirish detallari: bolt, gayka, shayba, shpilka va vintlar. Ularning
birikmalari.
24. Trubali birikmalar. Fitinglar. SHponkali, shpilkali va shtiftli birikmalar.
25. Ajralmas birikmalar. Parchin mixli birikmalar.
26. Payvand birikmalar va ularning turlari. Payvand chokli detalning
chizmalarini bajarish. Kavsharlab va elimlab biriktirish.
27. Payvand birikmalarni bajarish va payvand choklarning belgilanishi.
28. Prujinalar turlari va vazifalari. Prujinalarning ish chizmasini taxt qilish.
29. Tishli g‘ildiraklar va tishli ilashmalar, silindrik tishli g‘ildirak va uning
parametrlari. Silindrik tishli uzatmaning ish chizmasi.
30. Konus tishli gildirak va uning parametri, konus tishli uzatmaning ish
chizmasi.
31. CHervyak, reykali, zanjir va tasmali uzatmalar.
6
32. Detal yuzalarining gadir-budurlik klasslari va ularni belgilash. Materiallar
va ularni chizmada belgilanishi.
33. O‘lchash asboblari va ularning ishlatilishi. Detallarni oddiy o‘lchov
asboblari yordamida o‘lchash.
34. Mashina detalining eskizini va texnik rasmini bajarish.
35. Detallar ish chizmalariga qo‘yiladigan texnik talablar va ish chizmalarini
taxt qilish.
36. Buyumlar, ularning turlari. Konstruktorlik hujjatlari.
37. Yig‘ma birlik detallarining eskizini tuzish va ish chizmasini bajarish.
Texnik rasm bajarish.
38. Salnikli moslamalar va ularning chizmalarini bajarish. Klapanli va tiqin
moslamalar.
39. Birinchi murakkablikdagi yig‘ish chizmasini o‘qish, detallarga ajratish.
O‘lcham qo‘yishda chiziqli masshtab.
40. Buyumning asosiy detallarining aksonometrik proeksiyasini bajarish.
41. Buyum tarkibidagi 2-3 ta detalning o‘zaro birikkan holatdagi, buyumning
to‘liq holatdagi aksonometrik proeksiyasini bajarish.
42. Yig‘ma birlikning aksonometrik proeksiyasida qirqim bajarish.
43. Mavjud moslamani yangi talab (g‘oya) asosida qayta loyihalash asoslari,
yangi detallarining ish chizmalari, aksonometrik proeksiyalari, qayta
loyihalangan moslamaning yig‘ish chizmasi.
44. Ikkinchi murakkablikdagi yig‘ish chizmasini detallarga ajratish.
45. Yig‘ma birlikning aksonometrik proeksiyasini qurish.
46. Sxemalar, ularning shartli belgilari, sxemalarni o‘qish va tuzish.
Kinematik, Gidravlik va pnevmatik sxemalarni o‘qish va tuzish. Elektr va radio
sxemalarini o‘qish va tuzish.
47. Koordinatsion o‘qlar va qurilish chizmalariga o‘lcham qo‘yish. YAgona
modul tizimi.
48. Uy-joy va sanoat binolari qavatlarining planini chizish. Bino va inshoatlar
elementlarining shartli tasvirlari.
49. Eshik va darvozalarning shartli tasvirlari. Isitish pechlari, suvisitgichlar,
isitish qozonlari, oshxona plita va sovutgichlarning shartli grafik belgilari.
50. YOpma va chordoq to‘sinlari elementlarining joylashish sxemalari haqida
tushuncha. Bino poydevori va tomi planlari chizmalari.
51. Bino plani, fasadi va qirqimi haqida tushuncha. Bino planlari (qavatlar,
poydevor, pol, devor va pardevorlar, tepadon va orayopmalar, tom, zinapoyalar)
chizmalari haqida umumiy ma’lumotlar.
52. Ishlab chiqarish binolarining arxitektura-qurilish chizmalarini o‘qish.
Bino ko‘rinishini aksonometriya va perspektivada tasvirlash.
53. Bino fasadi chizmasini bajarish. Fasad turlari. Fasadda o‘lcham qo‘yish
va boshqa ma’lumotlarni keltirish tartibi. Bino fasadi chizmasini tush yoki bir
rangli akvarel bo‘yog‘i bilan yuvib bo‘yash usuli.
54. Bino qirqimi chizmalari: Binoning me’moriy va konstruktiv qirqimlari
chizmalari. Bino qirqimi chizmasini bajarish tartibi. Binoning me’moriy va
konstruktiv qirqimlari chizmalari. Zinapoya chizmasini planda va qirqimda
bajarish.
56. Bosh plan chizmalarini bajarish. SHartli topografik belgilar. Bosh plan
chizmalarining mazmuni va ularni taxt qilish tartibi.
57. Beton va temir-beton qurilmalarining chizmalari. Temir-beton qurilma
tugunining aksonometrik proektsiyasini bajarish.
58. Metall qurilmalarining chizmalari. Metall qurilma tugunining
aksonometrik proeksiyasini bajarish.
7
59. YOg‘och qurilmalarining chizmalari. YOg‘och qurilma tugunining
aksonometrik proeksiyasini bajarish.
60. Sanitar-texnik qurilmalar va jihozlar haqida umumiy ma’lumotlar. Turli xil
quvur yo‘llarini chizmada tasvirlash usullari.
61. Sanitar-texnik chizma turlari va shartli belgilar. Suv ta’minoti, kanalizatsiya
va gaz ta’minoti tizimlarining chizmalari.
62. Binoning suv ta’minoti va kanalizatsiya tizimlari chizmalarini bajarish va
ularni o‘qish tartibi.
63. Ta’lim muassasalarida o‘quv kabinetlari, laboratoriya, to‘garak ishlari va
jamoat tashkilotlri xonalarini planlashtirish va jihozlarni joylashtirish. Loyihalash
normalari.
64. Ta’lim tarbiya muassasalaridagi xonalar intererini shakllantirish prinsiplari.
65. Xona devorlarini uning xususiyatiga mos holda badiiy bezash.
66. O‘quv-tarbiya xonalari devorini badiiy bezash echimi (interer) chizmasini
bajarish (fragment).
67. Ochiq maydon muxitini tashkil qilish prinsiplari, maktab terretoriyasidagi
sport maydonchalari, o‘quvchilarning dam olish zonalri kabilarni jihozlash va uni
bosh plan fragmentida tasvirlash.
68. Nuqta va to‘g‘ri chiziqni son belgili proeksiyada tasvirlash.
69. To‘g‘ri chiziq kesmasining uzunligini aniqlash. To‘g‘ri chiziqlarni
interpolyasiyalash, uning intervali va qiyaligi.
70. Ikki to‘g‘ri chiziqning vaziyati. Tekisliklarning berilishi. Ikki tekislikning
o‘zaro vaziyati.
71. Geometrik va topografik sirtlarning berilishi va ularni tasvirlash. Tekislik va
sirtlarni interpolyasiyalash. Sirtlarning tekislik bilan kesishishi.
72. Topografik sirtlarda nuqta va chiziqlar tanlash.
73. Topografik sirtlar bilan tekislikning kesishishi. Topografik sirtning profili.
Apparel (qiya yo‘l)ni tasvirlash.
74. Tabiiy er va qurilish maydonchasi. Maydoncha va apparelni chizish.
75. Topografik kartalarning umumiy tavsifnomasi. Topografik kartalarning xalq
ho‘jaligi, ishlab chiqarish, sanoat va qurilishda qo‘llanilishi. Topografik kartalarga
oid
tushunchalar,
eng
muhim
shartli
belgilar
va
ularni
chizmada
tasvirlash.Topografik xarita uchun shartli belgilar. Topografik xarita tuzish.
Topografik xarita tuzishga oid shartli belgilarni bajarish.
Amaliy
mashg‘ulotlar
tashkillashtirishda
zamonaviy
pedogogik
texnologiyalardan foydalanish va amaliy masalalarni kompyuter bilan jihozlangan
auditoriyada bir akademik guruhga bitta professor-o‘qituvchi tomonidan
o‘tkazilishi zarur.
Dostları ilə paylaş: |