O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi urganch davlat universiteti

3.Mehmonxonalarda yuzaga keladigan nizolar xususiyati 
Har bir ishlab chiqarish jamoasida xodimlarning o‗zaro munosabati ikki 
tarkibiy doirada formal (yoki rasmiy) va noformal (yoki norasmiy) doirada amalga 
oshadi. Formal guruh xodimlarning ishlab chiqarish va ijtimoiy faoliyatidagi 
ma‘muriy jihatdan mustahkamlangan rasmiy aloqalarini ko‗rsatib beradi. Formal 
guruh kishilarning lavozim burchlaridan kelib chiquvchi o‗zaro munosabatlariga 
ko‗ra belgilanadi. 
Noformal guruh shaxsiy simpatiya va antipatiyalar asosidagi norasmiy 
munosabatlarni, manfaatlarning umumiyligIni, xarakterlarning o‗xshashligini, 
o‗zaro bir-birini tushunishni ifodalaydi. Har ikkala guruh doimo bir-biriga ta‘sir 
qilib turadi va shu jarayonda nizoli holatlar ham vujudga kelib turadi. 
КОРХОНА 
низо
Ишлаб чикариш 
булими 
Маркетинг 
булими 
Guruhlararo nizolar. 
Guruhlararo nizolarga: 
• bo‗limlar bilan bo‗limlar o‗rtasidagi; 
• ma‘muriyat bilan kasaba uyushmasi o‗rtasidagi; 

---


63 
• bo‗limlar bilan ma‘muriyat o‗rtasidagi; 
• bo‗limlar bilan kasaba uyushmasi o‗rtasidagi nizolar misol bo‗la oladi. 
4.Xodim va mijoz o„rtasidagi nizolar 
Ichki shaxsiy nizo bir kishining o‗ziga bir-biriga zid topshiriqlar berilib, 
rahbarning pirovard talabi bir-biriga mos kelmay, bajaruvchi bunday holda nima 
qilishini bilmay xunob bo‗lgan hollarda vujudga keladi. Masalan, universal 
magazinda bo‗lim boshlig‗i sotuvchidan ish joyidan bir qadam ham jilmay, 
xaridorlarga xizmat qilishni talab qildi, deylik. Keyinroq esa u sotuvchidan bu 
ishga nihoyat ko‗p vaqt sarflagani va natijada bo‗limni yangi tovarlar bilan 
to‗ldirmaganidan shikoyat qilsa, bunday talab oldingi talabga zid bo‗lib chiqadi. 
Natijada sotuvchi nima qilishni bilmay xunobi oshadi. Mana sizga nizoli vaziyat. 
Tadqiqotlar va kuzatishlar bunday vaziyatlar: ishchining o‗z ishidan 
qoniqmaganlik, o‗ziga va korxonaga ishonchsizlik, shuningdek, xodimda asab 
buzilishi holatlarining tez-tez sodir bo‗lib turishi natijasida vujudga kelishini 
ko‗rsatadi. Shaxslararo nizo hayotda eng tarqalgan nizolardir. Bunday nizolar, 
masalan: 
* oilada: 
• er bilan xotin o‗rtasida; 
• ota bilan farzand o‗rtasida; 
• ona bilan farzand o‗rtasida; 
• farzand bilan farzand o‗rtasida va hokazo. 
* ishlab chiqarishda: 
• xodim bilan xodim o‗rtasida; 
• xodim bilan rahbar o‗rtasida; 
• rahbar bilan rahbar va hokazolar 
o‗rtasida bo‗lishi mumkin. Buni quyidagicha tasvirlash mumkin. 
низо
КОРХОНА 
ШАХС 
ШАХС