O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

1.2Tekislikdato’g’richiziqningburchakkoeffitsentlitenglamasi.
Tekislikdato’g’richiziqningkesmalardagitenglamasi.
Agar(1) da B 0 bo’lib, tenglamani kabiyozilsahamda belilashlarkiritilsa, hosilbo’lgan y=kx+b ko’rinishidagitenglamato’g’richiziqningburchakkoeffitsentlitenglamasideyiladi. Bunda k=tg to’g’richiziqningburchakkoeffitsentidebataladi. - to’g’richiziqning Ox o’qibilanhosilqilganburchagi. b- to’g’richiziqning Oy o’qidanajratgankesmasininguzunliginibildiradi. (7-rasm)
y
M




P

b





o
x

M₁


M
isol_1, Oyo’qiningmanfiyqismida 1 kesmaajratuvchi,Ox o’qini60° burchakostidakesibo’tuvchito’g’richiziqtenglamasiniyozing.
Ychish: y = kx-1 vak=tgαformulasigako’ra
y = tg60° x-1.
Bundanizlangantenglamanitopamiz:y= -1
Tekislikdato’g’richiziqningkesmalardagitenglamasi.
Tekislikdato’g’richiziqningkesmalardagitenglamasidauningkoordinatao’qlaridaajratgankesmalarininguzunliklariqatnashadi, modomikito’g’richiziqkoordinatao’qlarinikesibo’tarekan, demak, uningumumiytenglamasiAx + By + C = 0 da C 0.Endi (1) tenglamaningo’ngvachapqismini (-C)gabo’libyuborsak

_{munosabathosilbo’ladi}. Butenglamadaa=
_{belgilashlarkiritilsa},

tenglamagaegabo’lamiz.Bunda a parametr - to’g’richiziqning Ox
o ’qidanajratgankesmauzunligini, b parametresato’g’richiziqnningOy o’qidanajratgankesmauzunliginibildiradi (8-rasm)

Misol_2. Oxo’qidanmusbat 3 birlik Oy o’qidanmusbat 4 birlikajratuvchito’grichiziqumumiytenglamasiniyozingvauninggrafiginichizib

Yechish:Shartgako’ra:

Demakizlanganto’g’richiziqningumumiytenglamasi: 4x+3y-12=0

4



o



3

(9-rasm)