Ozbekiston respublikasi oliy va orta maxsus ta`lim vazirligi

2.4. ALTning texnikaviy ta’minoti 
ALTning texnikaviy ta‟minoti – avtomatlashtirilgan loyihalashni bajarish uchun mo„ljallangan 
o„zaro bog„langan va o„zaro ta‟sir qiluvchi texnikaviy vositalar majmuidir. 
ALTning istalgan hisoblash komplektlari quyidagilarni yetarli miqdorda o„z ichiga olishi 
kerak: informatsiyani kiritish va chiqarish periferiya qurilmalari, grafik klanshetali va elektron peroli 
grafikli va alfavitli-raqamli displeylar (GD va ARD), har xil formatli yuqori aniqli rulonli va 
planshetali grafquruvchilar, grafik informatsiyani kodlovchilar, skanerlar, printerlar, magnitli 
disklarda to„plovchi (накопител)lar (MDT), lazerli disklarda to„plovchilar, 200...500 Gbayt hajmli 
«Vinchester» tipidagi disklardagi to„plovchilar (2003 yilgi holat), funktsional klaviaturalar, 
informatsiyani mikrofilm va mikrofishlarga chiqaruvchi qurilmalar, yuqori darajadagi EHM bilan 
bog„lanish qurilmalari. 
2.5. ALTning lingvistik ta’minoti 
ALT lingvistik ta‟minoti asosini maxsus til vositalari (loyihalash tillari) tashkil qiladi; ular 
avtomatlashtirilgan loyihalash protseduralarini va loyihaviy yechimlarni bayon qilish uchun 
mo„ljallangan. Lingvistik ta‟minotning asosiy qismi – insonning EHM bilan muloqot qilish tillari. 
Loyihalashning muammoli-yo„nalgan tillari (MYT) loyihalashning algoritmik tillariga (
Visual Basic, 
Visual C++, Delphi, Java, Visual Fox Pro
va sh.k.) o„xshash. Ba‟zi masalani yechish topshirig„i 
asosan fizikaviy va funktsional mazmundagi original atamalarni o„z ichiga oladi. Masalaning 
fizikaviy va funktsional bayonidani EHM uchun dasturlarga o„tish so„ngra translyator yordamida 
avtomatik ravishda amalga oshadi. Boshqa hollarda masalan, muhandislik tipidagi masalalarni 
yechishda, DT o„zida hisobiy matematik masalalarni yechish uchun yuqori darajali algoritmik til 
vositalarini va geometrik ob‟yektlarni modellashning maxsus til vositalarini birlashtiradi. Yuqori 
darajali algoritmik til translyatori zarur bo„lgan maxsus dasturlar bilan to„ldiriladi. 
DTlar tillar deb nomlansa ham, amalda lingvistik va dasturaviy vositalar kompleksini ifoda 
etadi. Ular quyidagi vositalarni o„z ichiga olishi kerak: MYT terminal simvollarining to„plami; 
MYTdan interpretatsiya qiluvchi; sintaksistik tahlil vositalari; direktivalarni paketlash vositalari; 
MYT bazaviy funktsiyalarining kutubxonalari; MBBT bilan bog„lanish interfeysi. 
Savollar 
1.
ALT matematik ta‟minotining asosini bayon qiling. 
2.
ALT dasturaviy ta‟minoti majmuini bayon qiling. 
3.
ALT informatsion ta‟minoti strukturasi va tarkibini bayon qiling. 
4.
ALT texnikaviy ta‟minotini izhor qiling. 
5.
ALT lingvistik ta‟minoti mohiyatini bayon qiling. 

---

18