O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi
ROSTLANMAYDIGAN ELEKTR YURITMA
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
3. ROSTLANMAYDIGAN ELEKTR YURITMA.
3.1. Umumiy ma’lumotlar Rostlanmaydigan elektr yuritma deganda doimiy tezlik bilan (sezilarsiz darajada o‘zgaradigan) ishlaydigan yuritma nazarda tutiladi. Shuningdek, rostlanmaydigan yuritmaga ko‘p tezlikli asinxron motorlar bilan ishlaydigan hamda rele kontaktorli boshqariladigan faza rotorli asinxron motorli elektr yuritmalarni ham kiritamiz. Rostlanmaydigan elektr yuritmaning keng tarqalgan turlariga quyidagilar kiradi: qisqa tutashgan rotorli asinxron motorli elektr yuritma, faza rotorli asinxron motorli elektr yuritma, sinxron motorlar asosidagi elektr yuritmalar. Rostlanmaydigan elektr yuritmalarga har qanday oraliq elektr energiyasini qayta o‘zgartiruvchilarsiz (chastota o‘zgartirgichi va kuchlanish rostlagich) elektr motorini to‘g‘ridan to‘g‘ri ulash xosdir. Rostlanmaydigan qisqa tutashgan rotorli asinxron elektr motorlar uchun odatda quyidagi boshqaruv qo‘llaniladi: motorni yurgazish va ochirish, aylanish yo‘nalishini o‘zgartirish, ba’zan motorni elektrik tormozlash. Sinxron motorli elektr yuritma uchun esa yuqoridagilardan tashqari qo‘zg‘atish tokini rostlash ham talab etiladi. Faza rotorli asinxron motorlar ishlatilganda yurgazishni bir maromda amalga oshirish uchun va yurgazish tokini kamaytirish maqsadida rotor zanjiriga yurgazish paytida qo‘shimcha qarshilik ulanadi. Motor tezlikka erishgan sari bu qarshilik bosqichma – bosqich kamaytiriladi. Rostlanmaydigan elektr yuritmalarni boshqaruvi aksariyat holatlarda kontaktli boshqaruv va himoya apparatlari yordamida amalga oshiriladi. Oxirgi vaqtlarda asinxron motorlar chulg‘amlarini ulash uchun tiristorli ulagich ko‘rinishdagi kontaktsiz apparatlardan ham foydalaniladi. 3.1 - rasmda qisqa tutashgan rotorli motorni kontaktli va kontaktsiz apparatlar yordamida ulash va teskari aylantirish sxemalari keltirilgan. 3.1 - rasm a) da ko‘rsatilganidek, KM1 kontaktlarini ulash bilan motor “oldinga” yo‘nalishda yurgiziladi. Aylanish yo‘nalishini teskari o‘zgartirish uchun 58 stator chulg‘amlariga fazalarni ulash tartibini o‘zgartirish kerak. Shuning uchun motorni “orqaga” yo‘nalishda yurgazish uchun KM2 kontaktori ulanadi. Kontaktsiz tiristorli yurgizgichlarni qo‘llaganda kontaktorlarni har bir qutblari ikki tiristor bilan almashtiriladi 3.1 - rasm b). Bu tiristorlar teskari parallel ravishda ulanadi. VS11, VS12, VS13 tiristorlarning boshqaruv elektrodlariga impul’s berilganda motor “oldinga” yo‘nalishda ulanadi. VS21, VS12, VS23 tiristorlarining boshqaruv elektrodlariga impul’s berilganda esa motor teskari yo‘nalishda ulanadi. Qisqa tutashuv toklaridan himoyalanish QF avtomatik uzgich orqali amalga oshiriladi. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|