O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi


Belgining ortiq - kamligini ifodalovchi formalar



Yüklə 0,61 Mb.
səhifə49/131
tarix02.01.2022
ölçüsü0,61 Mb.
#40052
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   131
MORFEMIKA MAJMUA

Belgining ortiq - kamligini ifodalovchi formalar.

Sifatlarda darajalardan tashqari, belgining ortiq-kamligini ifodalovchi formalar bo`lib, ular bir predmetdagi belgini ikkinchi predmetdagi belgiga chog`ishtirib emas, balki belgining ortiq-kamligi bir predmetning o`zida ifodalanadi. Bular: sifatlarda intensiv forma, belgining ortiqligi formasi, belgining kamligi formasi deb yuritiladi.

Sifatlarning intensiv formasi predmetning belgisini uta ortiqligini ko`rsatib, ular sintetik-fonetik hamda analitik yo`llar bilan hosil qilinadi. Sintetik-fonetik yo`l bilan intensiv forma hosil kilinganda, sifat so`zning dastlabki yopiq bo`g`ini shu so`z oldidan qo`shib takrorlanishi shaklida (pak-pakana, but-butun kabi), sifat so`zning unli bilan tugagan bosh qismi olinib bu bosh qismga p yoki m hamda s kabi tovushlardan birini qo`shib va hosil bo`lgan ochiq bo`g`inni shu sifat so`z oldidan qaytariqlash tarzida (qip-qizil, bo`m-bo`sh, top-toza, kabi ), sifat so`zlarning ochiq unli bilan tugagan qismi olinadi va unda p a tovushlari qo`shiladi va hosil qo`shilgan qism shu sifat so`z oldidan qo`shib takrorlanishi (m: soppa-sog`, tuppa-tuzuk) ko`rinishlarida hosil qilinadi.

Analitik yo`l bilan sifatning intensiv formasi hosil qilinadi. Bunda oddiy darajadagi sifat so`z oldidan maxsus so`zlar: liq, tim, jiqqa, g`irt kabilar keltiriladi: liq to`la, jiqqa xo`l kabi.




Yüklə 0,61 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   131




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin