O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

63 

 

2.3. Tajriba sinov ishlari va ularning taxlili 

 

Tajriba sinov ishlari quyidagi bosqichlarda  amalga oshirildi.  

1-bosqich.  Tashkiliy  bosqich.  Bu  bosqichda  S.H.Sirojiddinov  nomli  akademik 

litseyda

 

o‘qitilayotgan axborot texnologiyalari fanining o‘qitish jarayonida tutgan 

o‘rnini  va  darslarni  tashkil  etish  maqsadida    Axborot  texnologiyalari  fanining 

«Kompyuter  tarmoqlari  va  ularda  ishlash  asoslari»  bo‘limini  mazmuniga  mos  

ravishda dasturlar, qo‘llanmalar va darsliklarning taxlili va ulardan foydalanishdagi 

muammolarni  aniqlashdan  iborat.  Ushbu  maqsadni  amalga  oshirish      Axborot 

texnologiyalari  fanining  «Kompyuter  tarmoqlari  va  ularda  ishlash  asoslari» 

bo‘limini  o‘qitish  mazmuni  asosida  S.H.Sirojiddinov  nomli    akademik  litseyda 

o‘qitish jarayoniga tadbiq qilish bo‘yicha tashkiliy ishlar olib borildi. 

Ushbu  maqsadni  amalga  oshirish  Axborot  texnologiyalari  fanining 

«Kompyuter  tarmoqlari  va  ularda  ishlash  asoslari»  bo‘limini  o‘qitish    mazmuni 

asosida    o‘quvchilarning  o‘zlashtirish  darajasini  aniqlash  maqsadida  o‘quv 

muassasasi 

S.H.Sirojiddinov nomli

 akademik litsey tanlab olindi.  

Ularning  «Kompyuter  tarmoqlari  va  ularda  ishlash  asoslari» 

bo‘limi 

tushunchalarini  qanchalik  bilishi  xaqida  anketa  savollari  o‘tkazildi.  Anketa 

savollarinining natijalariga ko‘ra  bu o‘quv muassasasida  Axborot texnologiyalari 

fanining  «Kompyuter  tarmoqlari  va  ularda  ishlash  asoslari»  bo‘limi  bo‘yicha 

 

boshlangich  bilimlari  yetarli  emasligi  va  ularni  bilim  darajasi  deyarli  bir  xil 

ekanligi aniqlandi.   

Bu  boskichda      Akademik  liseylarda    Axborot  texnologiyalari  fanining 

«Kompyuter  tarmoqlari  va  ularda  ishlash  asoslari»  bo‘limini 

 

o‘qitishni  tashkil 

etish,  yaratilgan  metodik  ishlanmalarni    o‘quvchilarga  samarali  yetkazib  berish 

kerakligi  maqsad qilib qo‘yildi. Bu maqsadga erishish yo‘lida ―Internetda ma‘lum 

qiduruv serverlari biln ishlash‖, ―

 

Internet xizmatlari.  Elektron pochta‖, ―Elektron 

pochta  bilan  ishlash  mavzusini  o‘qitish  metodikasi‖  mavzulari  bo‘yicha  dars 

ishlanmalari  ishlab  chiqildi.    Shundan  so‘ng  tajriba  sinov  ishlarini  o‘tkazish 

---

64 

 

maqsadida  akademik  litsey  guruhlaridan  2  ta  gurux  tanlab  olindi.  Ularning  biri 

tajriba guruhi, ikkinchisi nazorat guruhi sifatida qarab chiqildi. 

2  bosqich.  Tajriba  sinov  ishlarini  o‘tkazish  bosqichi  Unda  tanlab  olingan 

guruxlardan tajriba guruhida ―Internetda ma‘lum qiduruv serverlari bilan ishlash‖, 

―

 

Internet  xizmatlari.  Elektron  pochta‖,  ―Elektron  pochta  bilan  ishlash  mavzusini 

o‘qitish  metodikasi‖  mavzulari  asosida  yaratilgan  dars  ishlanmalari  va  metodik 

tavsiyalar asosida o‘qitish ishlari olib borildi.    

 Nazorat  guruhida  esa    akademik  litsey    o‘qituvchilarining  tajribasi  asosida 

ana‘naviy dars  mashg‘ulotlar olib borildi. 

Tajriba  sinov  ishlarini  o‘tkazish  bosqichidan  ko‘zlangan  maqsad  –  dars 

ishlanmalari  va  metodik  tavsiyalar  asosida  o‘qitishni  tashkil  etish  va  bilimlar 

berishdan iborat.   

 Yaratilgan  dars  ishlanmalari  asosida    o‘quvchilarning  kompyuter 

texnologiyalari yordamida amaliy ko‘nikma, bilim darajalarini  oshirishga ta‘sirini 

tajriba  va  nazorat  guruhlarida  o‘tkazilgan  mashg‘ulotlar,  reyting  ballariga  mos 

baholar nazorat uchun o‘tkazilgan mashg‘ulotlar natijalariga ko‘ra belgilandi.  

Taklif  etilayotgan  metodik  tizimning  samaradorligini  aniqlash  uchun 

talabalardan 

olingan 

nazorat 

mashg‘ulotlari 

va 

umumlashtiruvchi 

mashg‘ulotlarning natijalarini sifat va miqdor bo‘yicha tahlil qilindi. 

Tajriba  guruhida  102-guruh  27  ta  o‘quvchi,  Nazorat    guruhida  esa

 

101guruh 

28  ta  o‘quvchi  ishtirok  etdi.  Ushbu  guruhlarda      joriy  nazorat  va  oraliq  nazorat 

sifatida  baholash  ishlari  olib  borildi.  Baholash  besh  ballik

 

tizim  asosida  olib 

borildi. 

Tajriba va nazorat guruxlarida ishtirok etgan litseydagi o‘quvchilar soni. 

1-jadval. Tajribada ishtirok etgan litsey o‘quvchilar soni. 

Litsey nomi 

Tajriba guruxi 

Nazorat guruxi 

S.H.Sirojiddinov nomli 

akademik litsey 

27 

28 

 

---

65 

 

   3  bosqich  Tajriba-sinov  natijalarining  taxlili.  Tajriba  va  nazorat 

guruxlarining  o‘zlashtirishlarini  taqqoslash  maqsadida    guruhlarda  o‘zlashtirish 

bahosining  o‘rtacha  qiymati   

N

m

x

X

j

i

    deb  olindi.  Bu  yerda  x

i

  –  o‘zlashtirish 

ko‘rsatkichi  (baho  qiymati)  bo‘lib,  ular    2,  3,  4,  5; qiymatlarni qabul  qiladi.  m

j 

- 

baxolarning takrorlanishlar soni, N  - tajribada ishtirok etayotgan o‘quvchilar soni.

     

 O‘quv  jarayoni  samaradorligini      baxolovchi  o‘rtacha  qiymat  tajriba  va 

nazorat  guruhlari  baholarining  o‘rtacha  arifmetik  qiymatlari  nisbatidir,  ya‘ni 

samaradorlik koeffisienti  

*

*

H

T

Х

X

     

formula orqali hisoblanadi. 

Tajriba  va  nazorat  guruxida  qatnashgan  akademik  litsey  o‘quvchilarining  

natijalar bilan tanishib chiqamiz. 

―Internetda  ma‘lum  qiduruv  serverlari  bilan  ishlash‖,  ―

 

Internet  xizmatlari. 

Elektron  pochta‖,  ―Elektron  pochta  bilan  ishlash  mavzusini  o‘qitish  metodikasi‖ 

mavzulari

 

bo‘yicha      joriy  nazorat  va      oraliq  nozorat  o‘tkazildi  uning  natijalari 

quyidagicha 

 Akademik  litsey  o‘quvchilarining    joriy    baxolash  -  amaliy 

mashg‘ulotlardagi natijalari 

Guruxlar 

O‘quv- 

chilar soni 

Baxolash mezonlari 

5 

4 

3 

2 

Tajriba guruxi 

27 

12 

9 

5 

1 

Nazorat guruxi 

28 

8 

7 

10 

3 

 

Ushbu natijalariga nisbatan o‘rtacha o‘zlashtirish ko‘rsatkichini hisoblaymiz: 

Tajriba va nazorat guruhlaridagi o‘rtacha qiymat: 

---

66 

 

71

,

3

28

104

6

30

28

40

28

1

2

3

3

10

4

7

5

8

28

1

18

,

4

27

113

2

15

36

60

27

1

2

1

3

5

4

9

5

12

27

1

H

T

X

X

 

Samaradorlik koeffisenti 

12

,

1

71

,

3

18

,

4

 

Demak      joriy  nazorat  natijalariga  ko‘ra  tajriba  gurihidagi  samaradorlik  1.12 

barobarga yuqori ekan. 

Akademik litsey o‘quvchilarining  Oraliq nazorat  natijalari 

Guruxlar 

O‘quv- 

chilar soni 

Baxolash mezonlari 

5 

4 

3 

2 

Tajriba guruxi 

27 

13 

10 

4 

1 

Nazorat guruxi 

28 

9 

8 

8 

3 

 

Ushbu natijalariga nisbatan o‘rtacha o‘zlashtirish ko‘rsatkichini hisoblaymiz: 

Tajriba va nazorat guruhlaridagi o‘rtacha qiymat: 

 

82

,

3

28

107

6

24

32

45

28

1

2

3

3

8

4

8

5

9

28

1

40

,

4

27

119

2

12

40

65

27

1

2

1

3

4

4

10

5

13

27

1

H

T

X

X

 

 

Samaradorlik koeffisenti 

15

,

1

82

,

3

40

,

4

 

Demak  oraliq  nazorat  natijalariga  ko‘ra  tajriba  guruhidagi  samaradorlik  1.15 

barobarga yuqori ekan. 

 Ushbu natijalarga ko‘ra diagrammasini keltiramiz  

 

---

67 

 

 

 

Demak olingan natijalar va diagramma ko‘rinishiga ko‘ra biz olib borgan o‘qitish 

jarayoni samarali ekan.