O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi

SHAXSNING TASHKILOTCHILIK QOBILIYATINI

O’RGANISH METODIKASI

(Umanskiy tavsifi asosida)

1. Psixologik tanlovchanlik qobiliyati

№	Tushunchalarning nomi	Ball bilan baholash
1	2	3
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.	Boshqa odamlarning psixologik xususiyatlari va holatini tezda payqash qobiliyati Hamdardlik, qayuukashlik qobiliyati (shaxsning emotsional sinxronologi) Adabiyot va san’at asarlari bo’yicha odamlar-ning psixik xususiyatlarini izohlash qobiliyati Odamlarga mohirona tavsiya bildira olish qobiliyati Hamkorlik faoliyati qatnashchilariga yuksak e’tibor va qiziqish bilan qaray olish uquvchaligi Boshqa odamlarning muhim psixik xususiyatlarini ko’ra olish uquvi Insonlarning xulq atvori, hatti-harakatla-rini tahlil qila olish mayli va qobiliyati Jamoaning imkoniyati, kuch-quvvatiga chuqur ishonch tuyuusiga egalik qobiliyati Boshqa odamlar tomonidan kechirilayotgan ruhiy vaziyatga fikran o’zini qo’yib ko’rish qobiliyati

2. Psixologik tanlovchanlik qobiliyati

1	2	3
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.	Odamlarning yakkahol ruhiy xususiyatlarini hisobga olib, ijtimoiy topshiriq va majburiyatlarni taqsimlash qobiliyati Odamlar bilan o’zaro munosabatlarda tezkorlik bilan moslashish qobiliyati Yakkahol hayotiy vaziyatda kishilarning ruhiy holatini inobatga olish uquvchanligi Odamlarni qiziqtirish, ularni qiziqtirish-ning ma’naviy va moddiy raubatlantirish vositalarini topa olish qobiliyati Umumiy topshiriqlarni bajarishda, odamlarni guruhlarga ajratishda ularni o’zaro hurmat qilish, o’zaro shaxsiy munosabatlarini e’ti-borga olish qobiliyati Tashkilotchilik ilmiga, malakalari va ko’nik-malariga o’rgatish qobiliyati: a) tez; b) puxta, mustahkam Iqtidorli tashkilotchilarga tajribasini tez va oson o’zlashtirish hamda egallashga nisbatan qobiliyati Bajaruvchilar imkoniyati va salohiyati bilan amaliy topshiriqlar o’rtasidagi munosabatni oqilona payqash, ularni o’zaro qiyoslash qobiliyati Odamlar imkoniyatini amaliy masalalar yuzasidan qaror qabul qilishda birinchi o’ringa qo’yish uquvi

3. Psixologik takt (odob)

1	2	3
1. 2. 3. 4.	Odamlar bilan o’zaro munosabatlar jarayonida ulardagi o’ta qo’zualuvchanlik, uazablanish, ko’-tarinkilik, xushchaqchaqlik holatlarida o’zini ko’ra olish (tutish) qobiliyati Boshqa shaxsda qo’zualish holati kechganda, unga to’uri ton (ta’sir) topa olish qobiliyati Har xil vaziyatlarda, holatlarda turli shaxs-lar bilan umumiy til topish qobiliyati Kishilarning ruhiy yakkahol xususiyatlariga bouliq ravishda yakkahol yondashishni amalga
1	2	3
5. 6. 7. 8. 9.	oshirish qobiliyati Ularning muvaqqat holatlariga bouliq ravish-da yakkahol yondashishni amalga oshirish qobiliyati Odamlarning muomalasiga ta’sir etuvchi ho-latlarga bouliqlikni hisobga olib, ularga yakkahol yondashishni qo’llay olish Odamlarga yordam qo’lini cho’zishga tayyorlik, uamxo’rlik, e’tiborlilik orqali ular bilan muomala qilish namunasini namoyish qilish qobiliyati Odamlar bilan o’zaro munosabatga kirishishda tabiiylik, o’z xulqida qat’iylik namunasini ko’rsatish va tashqi ta’sirga berilmaslik qobiliyati Boshqa odamlar bilan muloqotga kirishishda adolatlilik tuyuusini ifodalay olish qobiliyati

4. Ijtimoiy g’ayratlilik

1	2	3
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.	Boshqa odamlarga so’z bilan ta’sir o’tkazish va ularni harakatchanlikka undash qobiliyati O’zgalarga irodaviy ta’sir o’tkazish qobiliyati O’z kuch-quvvati va uayrati bilan boshqalarni o’ziga ergashtirish qobiliyati Ishga, hodisalarga, odamlarga oqilona munosa-bati bilan o’ziga boshqalarni hamfikr qilish qobiliyati O’z fikrining teranligi, isbotlanganligi, mantiqiyligi bilan boshqalarga ta’sir o’tka-zish qobiliyati O’z xulq-odobi va his-tuyuusini boshqalarga yuqtirish hamda ta’sirlantirish qobiliyati O’z shaxsiy faoliyati, hatti-harakati, kiri-shuvchanligi bilan boshqalarga ta’sir o’tkazish qobiliyati Ishda guruh yutuuiga uning a’zolarida ishonch tuyuusini vujudga keltirish qobiliyati Ta’sir o’tkazish kezida eng qulay va ahamiyatli lahzalarni tanlay olish qobiliyati

5. O’zgalarga talabchanlik

1	2	3
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.	Tezkorlik ehtiyoji taqozo etayotgan qaror qabul qilish qobiliyati Talab va ehtiyoj taqozosiga nisbatan qat’iylik Talabalarga mustaqillik ko’rsatish Talabalarga nisbatan moslanuvchanlik Talabaga nisbatan qat’iyatlilik Talabni har xil buyruq, hazil shakllarida ifodalash qobiliyati Tashkilotchining yakkahol xususiyatiga ko’ra talab qo’yishning eng muhim vositasini topish qobiliyati