O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi

3-rasm . YUnus-Obod sport kompleksi
Sport kompleks rejasiga kiritilgan 120 urinli oshxona, magazin, guzallik saloni bo’lib, bunda 50 xilga yakin maishiy xizmat kursatish shaxobchalari bor. Kompleksna "Sauna", ukalash, suv muolajalari, stomatologiya, ovoz yozish xonalari va avtomashinalar turar joylari bor. Markaziy binoda shaxar mexmonlari uchun mexmonxona ishlab turibdi. Kompleksning dikkatga sazovor tomoni - bu tennis kortlaridir. Unda 4 ta xalkdro standartga javob beradigan kort bo’lib, 40 x 20 metr ulchamga egadir. Krlgan 4 tasi shugullanish uchun muljallangan. Markaziy kort 3000 tomoshabin sigdirish imkoniyatiga ega. Bino ichidagi kortlar 132 tomoshabin sigdirish imkoniyatiga ega. Kompleksda barcha yordamchi sport inshootlari mavjud (3-rasm).

4-raem. YUnus-Obod tennis inshooti oldi tomondan kurinishi
Nazorat savollari
1. Sport inshooti deb nimaga aytiladi ?
2. SHugullanuvchilarning yoshiga va jismoniy imkoniyatlariga karab sport
inshootlari kanday guruxdarga bulish mumkin ?
3. Trenirovka strukturasi bo`yicha sport inshootlari kanday guruxlarga
bulinadi ?
4. Asosiy inshoot (yordamchi, tomoshabinlar uchun inshoot) nimadan
tashkil topgan ?
5. Aloxida (kompleks) inshoot kanday machsadlar uchun muljallangan?
7-8-Ma’ruzalar: Shaxar va qishloqlarda sport inshootlari tarmoqlari. qishloqlarda sport inshootlarini rejalashtirish
Ma’ruza rejasi:

1. 
   Shaxar va qishloq sport inshootlari haqida umumiy tushuncha
   
2. 
   Shaxar va qishloqda sport inshootlarini qurish
   
3. 
   Bolalar sport inshootlari
   
4. 
   Sport inshootlarining yordamchi xonalari
   
5. 
   Mexmonxona binosining qurilish-konstruktiv asosi
   
6. 
   Mexmonxona binolarini arxitekturaviy kompozisiyasi
   
7. 
   Avtoturistlar uchun mexmonxonalar
   

Shaxar va qishloq; sport inshootlari haqida umumiy tushuncha
Sport inshootlarini quruvchi tashkilotlar avvalom bor, o‘zlari inshootni yaxshi ko‘z oldiga keltirib, quyidagilarni inobatga olishlari kerak:

1. 
   Inshootni qanday maqsadda qo‘llanilishi;
   
2. 
   Uning klassi va kdncha odam bo‘lishini;
   
3. 
   Asosiy maydon va zallar sonini;
   
4. 
   Yordamchi xonalar joylanishini;
   
5. 
   Tomoshabinlar uchun joylar soni va joylanishini.
   

Bundan keyin uning narxini aniqlash lozim. Bir turdagi loyidaar smeta narxidan aniqlanadi.
Agar qurilish ob’ekta loyixa bo‘yicha qurilsa, bu xolda uning taxminiy narxi kullanmalar yordamida aniqdanadi.
Binoni narxini aniqdagandan keyin loyixa ishlab chikish narxi, loyixa narxini va qurilish narxini ajratish muammolarini xal kilib kuⁱish zarur. Buning uchun qurilish tashkilotlarida limitlarni xal qilish kerak va bu sport inshootni qurilishini davlat rejasiga kiritish lozim.
Bu muammolarni xal kilingandan keyin buyurtmachi va loyixani ishlab chiqadigan korxona bilan birgalikda kerakli xujjatlarni ishlab chiqadi va tasdikdashga tayyorlaydi.
1. Loyixa ishlarini bajarish uchun topshirik, tayyorlanadi. Topshirikni tayyorlash jarayonida quyidagilarni hisobga olish kerak:
a) qurilayotgan sport inshootini kaysi tumanda qurilishini va bu
tumanning rejasini hisobga olish zarur;
b) yoki qishloqda, miqrorayonda, Shaxarda bo‘lsa, bu yerlarning
uchastkalarini xam hisobga olish zarur.
Loyixa buyurtmasiga quyidagi keyingi ma’lumotlar berilishi kerak:

1. 
   ushbu bino yoki sport inshootida shugullanishi muljallanayotgan sportchi, ishchi-xizmatchi va jismoniy tarbiyachilarning soni;
   

1. 
   qurilishning ruyxati;
   

3. qurilishning taxminiy maydoni, avtomashinalar uchun tuxtash joylari
va xarakat xollarini, shuningdek, obodonlashtirish ish rejalarini hisobga
olinishi;
4. smeta tannarxini buyurtmachining imkoniyatlari bilan solishtirish.
Katta qurilishlarga (stadion, sport saroylari) texnik-iktisodiy
asoslash (TEO) ishlab chikiladi.
Bunga asosan kelajakdagi quriladigan bino yoki kompleksni rentabelligi narxini chikdrib olish kerak. Loyixa buyurtmachisi shu loyixaga asosan mablag‘ ajratgan korxonaning raxbari tasdikdaydi va shundan keyin bu xujjat ruyxatga olinadi va Shaxar, qishloq, rayonning tavsiyasi buiicha yer uchastkasi ajratiladi. Sport inshooti quriladigan uchastkaga bir nechta talablar quyiladi: 1) texnik talablar; 2) ekonomiq; 3) sanitar talablari.