Shahrixon tumanida tavallud topgan. Toshkent davlat universitetining fizika-
33
jamoat-davlat arbobi bo’lishi bilan birga fizika-matematika fani sohasida
O’zbekiston shuhratini uzoq-uzoq o’lkalarga taratgan allomadir. U 1938 yilda
«Ikkinchi tartibli differentsial tenglamalar hollari va ba'zi algebraik
tenglamalarning asimptomik echimi» mavzusida nomzodlik dissertatsiyasi yoqladi.
1941 yilda boshlangan urush tufayli harbiy xizmatga chaqirilgan Toshmuhammad
Alievich O’rta Osiyo harbiy okrugining Toshkentdagi meteorologiya qismida
xizmat qildi. Bu erda o’zi uchun yangi soha bo’lgan sinoptik xaritani to’ldirish va
uning ustida ishlash bilan shug’ullandi. 1942 yilda olim «Holatlari sanoqli bo’lgan
tasodifiy protsesslarga oid» mavzuida doktorlik dissertatsiyasini himoya qildi.
T.A.Sarimsoqov juda ko’plab darsliklar va qo’llanmalar muallifidir. 1968
yilda uning «O’qituvchi» nashriyotida «Haqiqiy o’zgaruvchining funktsiyalari»
darsligi chop etildi. Bunga qadar hali 1954 yilda allomaning «Markov
protsesslarining asosi» Moskvada chop etilgan edi. Bu qo’llanma 1982 yilda qayta
nashr etildi. Bundan tashqari zahmatkash olimning «funktsional analiz kursi»
darsligi 1980 yilda, «Kvantli ehtimollar nazariyasiga kirish» deb nomlangan yirik
monografik asari 1985 yilda bosmadan chiqqan. 1989 yilda matbuot yuzini ko’rgan
«Hayot dovonlari» deb nomlangan asar allomaning hayot xotiralari va esdalilklarni
o’z ichiga oladi.
Toshmuhammad Alievich yirik fan arbobi va alloma bo’lishdan tashqari juda
katta tashkilotchilik qobiliyatiga ega edi. 1943 yildan e'tiboran bir necha bor
uzilish bilan Toshkent davlat universitetida rektor, 1946 yildan O’zbekiston FA
Prezidenti, 1959 yildan esa O’zbekiston oliy va o’rta maxsus ta'lim vaziri
lavozimlarida ishladi. U qaerda ishlamasin xalq, millat baxti va ravnaqi yo’lida
halol mehnat qildi.
O’zbekistonda Kimyo fanining yirik darg’alaridan biri so’zsiz akademik
Dostları ilə paylaş: 
