O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus
Quyosh energiyasi yordamida suv isitish tizimlarining umumiy tahlili
Yüklə 1,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2.2. Quyosh energiyasi yordamida suv isitish tizimlarining umumiy tahlili
Binolarni isitishda quyosh energiyasidan foydalanilsa bо‗ladi. Binolarni isitish sistemasi suv isitish sistemasiga о‗xshash bо‗lib, ulardan о‗lchamlari kattaligi bilan farq, qiladi. Kо‗pincha issiqlik tashuvchi vazifasida suv va havodan foydalaniladi. Isitish sistemasiiing asosiy tarkibi kollektor, akkumulyator, yuklama (isitiladigan xona yoki bino) va roslovchi qurilmalardan iborat bо‗ladi. Mо‗tadil iqlim sharoiti uchun isitish sistemasini qо‗shimcha energiya manbai bо‗lishi kerak. Sistemalarni loyihalash va hisoblashda quyosh va qо‗shimcha energiyalar orasidagi optimal nisbatni aniqlashga tо‗g‗ri keladi. Quyosh qо‗yi joylashganda ekvator tarafga qaratilgan Shimoliy yarim sharda, Janubga, Janubiy yarim sharda Shimolga qaratilgan katta oynali binolarda qish paytlari quyosh nurini tutish juda samaradorli bо‗ladi. Kollektor, akkumulyator va qо‗shimcha energiya manbai quyosh isitish sistemasining asosiy qismini tashkil qiladi. Bunday sistemalarni ekspluatatsiya sharoitiga bog‗liq holda tо‗rtta ish rejimiga ajratib qarash mumkin. A-rejim- Quyosh energiyasi tushayapti, binoning issiqlik ta‘minoti talab etilmayapti, unda kollektordan olinadigan hamma energiya akkumulyatorga tо‗planadi. V-rejim- Quyosh energiyasi tushayapti, binoning issiqlik ta‘minoti talab etilyapti, unda kollektordan olinadigan hamma energiya binoning issiqlik talabini qondirish uchun sarflanadi. S-rejim- Kuyosh energiyasi tushmayapti, binoning issiqdik ta‘minoti shart, akkumulyatorda energiya tо‗plami mavjud, unda binoni isitish akkumulyatordagi issiqlik energiyasi hisobiga amalga oshadi. D-rejim- Quyosh energiyasi tushmayapti, binoni isitish shart, ammo akkumulyatordagi energiya tugagan, unda binoni isitish qо‗shimcha energiya manbai hisobiga bajariladi. Mavjud sistemalarda beshinchi ish rejim ham bо‗lishi mumkin. Masalan, akkumulyator energiyasiga tо‗yingan issiqlikka talab yо‗q, kollektor energiya 50 ishlab berish mumkin. Bunday sharoitlarda energiyani tо‗plash yoki foydalanishga imkon bо‗lmay qoladi, ammo bu energaya sarflanishi kerak. Bunday hollar uchun qо‗shimcha ish rejimlarini kо‗rib qо‗yishga tug‗ri keladi, ya‘ni issiq suv ta‘minoti rejimi. Ayrim sistemalarda bir vaqtda bir necha ish rejimlarini bajarish mumkin. Qо‗shimcha issiqlik manbai va akkumulyatorni havo isitish sistemalarining keng qо‗llanilgan sxemasi varianti (2.11-rasm) keltirilgan. Uch yurishli zaslonka 2.11-rasm . Havoli isitish sistemasining prinsipial sxemasi. Bu sistemada (2.11-rasm) energiyani akkumulyatsiyalash mahsuloti sifatida toshlar, energiyani kollektordan akkumulyatorga, sо‗ng binoga issiqlik tashuvchi sifatida Havodan foydalaniladi. ―Zaslonka‖ larning holatini belgilab tо‗rt rejim bajariladi. Ammo sistemada akkumulyatorga bir vaqtda energiyani tо‗plash va uni tarqatish rejimlarini bajarib bо‗lmaydi. Agarda yuk1amani ta‘minlash uchun energiya yetarli bо‗lmasa qо‗shimcha isitish energiyasini kollektor yoki akkumulyatordagi energiya bilan birgalikda binoni isitishga sarflash mumkin. Sistemada ventilyatorni qо‗llashdan maqsad shuki, kollektordagi bosim atrof-muxit bosimidan yuqori bо‗lishi, bu bosim evaziga kollektordagi issiqlik yо‗qolishini kamaytirish. 51 Havoli isitish sisgemalari boshqa, ya‘ni issiqlik tashuvchi sifatida suv olingan sistemalarga Qaraganda bir qator yutuqlarga ega. Havoli sistemalarda kollektordagi issiqlik tashuvchining muzlab qolish va issiqlik uzatilmagan davrda qizib ketish ehtimollari bо‗lmaydi. Bunday sistemalarda metallarning yemirilishi sezilarsiz, issiqlikni rostlash jihozlari esa holi о‗rnatilga. Havoli isitish sistemalarining kamchiliklaridan asosiylari - bu havo tо‗ldirilganda katta sarf, akkumulyatorning nisbatan katta hajmliligi va sistemaga oddiy absorbsion havo konditsionerini ulash qiyinligidir. Qо‗shimcha energiya manbali va akkumulyator bakli keng tarqalgan suv isitish sistemasining prinsipial sxemasi ( 2.12-rasm ) keltirilgan. 2.12-rasm . Suvli isitish sistemasining prinsipial sxemasi. Bu sistema quyosh kollektori, akkumulyator qismi, qо‗shimcha energiya manbai va yuk qismlari bir-biriga bog‗liksiz rostlash jarayonlarini bajarishga imkon beradi. Bunday sistemalarda quyosh energiyasi hisobiga qizdirilgan suvni akkumulyatorga tushishi va bir vaqtni о‗zida undan binoni isitish uchun issiqdik chiqarilishi mumkin. Bu sistemada qо‗shimcha issiqlik manbai hisobiga akkumulyatorni isitmaslikka imkon beradigan ―baypas‖ liniyasi kо‗zda tutilgan. Sistemaning yaxshi tomonlaridan issiqlik uzatish sistemasi va akkumulyatorda 52 umum-issiqlik tashuvchidan foydalanilganligi akkumulyatorni kichik hajmligi, sistemada absorbsion havo konditsioneridan foydalanishga imkon borligidadir. Ammo sistemada issiqlik tashuvchi sifatida suvdan foydalanish ayrim qiyinchiliklarga olib keladi. Masalan, kollektorni muzlab qolish ehtimolidan saqlash, sistemada yemirilish havfini borligi va hokazolar. [2] Yüklə 1,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|