Mustahkamlash va baholash bosqichi: 4.1. Berilgan ma’lumotni talabalar tomonidan o’zlashtirilganini aniqlash uchun quyidagi savollar beriladi:
Sharq Arastusi kim va uning ishlarini tushuntiring.
Forobiy ta’limotidagi fanlarning sinflanishi va 5 katta guruhi haqida ma’lumot bering.
“Alkimyoga oid 12 kitob” asarida nimalar va qanday jarayonlar haqida ma’lumotlar yozib qoldirilgan?
Beruniyning “Dorivor o’simliklar haqida kitob” asari yana qanday nomlanadi va unda nimalar haqida bayon qilingan?
4.2. Eng faol talabalar (baholash mezoni asosida) baholanadi.
O’qituvchi, 15 minut
5
O’quv mashg’ulotini yakunlash bosqichi: 5.1. Talabalar bilimi tahlil qilinadi.
5.2. Mustaqil ish topshiriqlari beriladi (Kimyo tarixi, 5-14-bet).
5.3. O’qituvchi o’z faoliyatini tahlil qiladi va tegishli o’zgartirishlar kiritadi.
O’qituvchi, 10 minut
Ko’rib chiqiladigan asosiy savollar: 1. Buyuk Sharq va Markaziy Osiyo mutafakkir va faylasuf, tabiatshunos allomalari hamda ularning kimyo sohasidagi ishlari (Jobir ibn Xayyom, Кindiy, Аbu Nasr Forobiy, Аbu Bakir Roziy, Аbu Rayhon Beruniy, Аbu Аli ibn Sino, Мuhammad ibn Muso аl-Хоrazmiy, Аbdul-Аbbos Farg’oniy).
2. Ularning kashfiyotlari, erishgan yutuqlari va boshqa kimyogarlar.
Mavzuga oid tayanch tushuncha va iboralar: Jobir ibn Xayyom -Geber. Oltingugurt - metallar otasi. Simob - metallar onasi. Oltin suvi yurgizish. “Falsafiy simob”. Mu’taziliylar. “Al-Muallim as-Soniy” (Aristoteldan keyingi “Ikkinchi muallim”), “Sharq Arastusi”. Materiya elementlari - tuproq, olov, suv, havo, shakl, fazo, vaqt, harakat. Forobiy ta’limotidagi fanlarning sinflanishi va 5 katta guruhi. Alkimyoga oid 12 kitob. Mineralogiya - qimmatbaho toshlar haqidagi fan. Mineral va metallarning zichligi. Kitob us-Saydana fi-t-tib - Farmakognoziya. Metafizika - Mo ba’da at-tabia. Qo’rg’oshin bo’yo’gi - isfidoj. Oltingugurt - kibrit. Bura yoki soda – buroq. Galmey – to’tiyo. Mis asetati - zanjara. Kinovar - sunjurf. Distillangan suv olish - qatronlash. Ulug’bek rasadxonasi. Ziji Jadidi Ko’ragoniy, Ali Qushchi-o’z zamonasining Ptolemeyi.
