O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta

Muhofaza qilish. O'qituvchi o'ng qo'li bilan talabaning yelka-
sidan va chap qo'l bilan son ostidan ushlaydi, o'zi o'ng tomonda
turishi kerak.
Sakrab chiqib, bir sonda o'tirish — yugurib kelib, ikki oyoq
bilan «ko'prikcha»ga sakrab, qo'llar xodaga qo'yiladi (barmoqlar
bir-biriga yaqin) va kuchli depsinib, yelkalarni oldinga yo'naltirib
va xodaga yaqin (o'ng) oyoqni bukib, bukilish kerak. Songa o'tirib
qomat rostlanadi, qo'llar yon tomonga uzatiladi.
Bir va ikki tizzaga tayanish holatiga sakrab chiqish to'g'ridan
yugurib kelib, ikki oyoq bilan depsinib bajariladi.
Sakrab cho'qqayib tayanish (173-rasm) ham xodaga to'g'ridan
yugurib kelib bajariladi.
О 'rgatish:

1. 
   qiyalab yugurib kelib, ikki oyoq bilan depsinib, dastasiz
   yog'och otga son bilan o'tirish va bir tizzaga tayanish holatiga
   
2. 
   sakrab chiqish;
   
3. 
   shuning o'zini xodada bajarish;
   
   4. 
      dastasiz yog'och otda cho'qqayib
      o'tirish holatiga sakrab chiqish;
      
   5. 
      shuning o'zini xodada bajarish.
      

Muhofaza qilish. Depsinish «ko'p-
rikcha»si tomonidan turib, bir qo'l bi-
lan talabani yelkasidan, ikkinchi qo'l
bilan bukilgan oyoq sonidan ushlab yor-
dam ko'rsatiladi.
Sakrab oyoqlarni kerib minib o'ti-
rish —ikki oyoq bilan depsinib, yelka va 173-rasm.



172-rasm.





ko'krakni oldinga yo'naltirib, kerilish lozim. Keyin o'ng oyoqni yon tomondan siltab o'tib, oyoqlarni kerib o'tirish holati qabul qilinadi.
О 'rgatish:

1. 
   qo'llarda xodaga tayanib (uzunasiga), oyoqlar bilan orqaga siltanib, kerishib sakrash;
   
2. 
   shuning o'zini oyoqlarni kerib bajarish;
   
   4. 
      past qo'shpoyada tayanish holatidan orqaga siltanganda oyoqlarni kerib tebranish;
      
   5. 
      shuning o'zi, lekin qo'llar oldinda, oyoqlarni kerib o'tirish;
      
   6. 
      o'qituvchining yordami bilan xodaga sakrab chiqib, oyoq­larni kerib o'tirish.
      

Muhofaza qilish. O'qituvchi bir tomondan talaba qo'lining yelka- sidan va xodadan uzoqda joylashgan oyoqning soni (old tomoni)dan ushlab yordamlashishi lozim.
Asosiy gimnastika mashg'ulotlarida va endi boshlovchilarni o'rgata boshlaganda bir va ikki oyoq uchida tik turish, bir va ikki tizzada tik turish va tayanishlar (174-яrasm), yarimshpagat, tik va qiya holat- larda ko'kraklarda tik turish, bir oyoqda tik turib qo'lning turli holatlari bilan muvozanat saqlash, shuning o'zini tizzadan (174-Z> rasm) va oyoq uchidan ushlab bajarish kabi eng oddiy mashqlar qo'lla- niladi.
Xodada bajariladigan har qanday mashqning zaruriy qismi burilishdir. Ular bir va ikki oyoqda tik turib, oyoqlarni bukib va to'g'ri tutib, shuningdek, aralash va oddiy tayanishlarda bajariladi.