O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta

Mineral yog’ ostida saqlash. Mineral yog’ ostida saqlash usuli laboratoriy sharoitida katta kolleksiylarni saqlash ushun qo’llaniladi. U oddiyligi bilan boshqa usullardan farqlanadi, alohida asbob-uskunalar talab qilmaydi va turli xil mikroorganizmlarni hayot faoliytini va belgilarini turg’unligini nisbbatan uzoq vaqtgasha saqlanishini ta’minlaydi.

Birinshi marta Lyumer va SHevrotelar (Lumiere, Shevrotier, 1914) gonokoklarni saqlash ushun vazelin yog’i qo’llashgan. Usulning mohiyti quyidagilardan iborat: mikroorganizmlar kulturasi qulay oziqa muhitida o’stiriladi va ustiga sterilizasiy qilingan vazelin yog’i quyiladi. yog’ni qalinligi (0,51,0 sm) modda almashish jarayoni tezligini sekinlashtiradi va oziqa muhiti ustki qismini qurishdan saqlaydi.

Aerob mikroorganizmlar probirkada agar-agar solingan oziqa muhitida (56 ml, 45⁰ burshak hosil qilib) yotqizilgan holatda o’stiriladi. Anaerob sharoitda o’sadigan bakteriylarni, masalan, propion kislotali bakteriylarni agar-agar solingan muhit qalinligiga ukol bilan ekiladi. Sut ashituvshi bakteriy va ayrim shu’lali bakteriylar yrim suyuq muhitda 0,250,40% li agar-agarda o’stiriladi.

Asparogen-mikroorganizmlarga ular o’sishining stasionar fazasi boshlanishida yog’ quyish eng yxshi natija beradi. Spora hosil qiluvshilarga - spora paydo bo’lish bosqishida, aktinomisetlarga va miselyrli zamburug’larga 714 kundan keyin, ashitqi zamburug’lariga esa 1214 kun o’stirgandan keyin yog’ quyish maqsadga muvofiqdir.

Saqlash ushun o’ta tozalangan tibbiyotda ishlatiladigan vazelin yog’i qo’llaniladi. yog’ni 60 minut avtoklavda (1x10⁴ Pa bosimda) sterilizasiy qilinadi, keyin suvini shiqarib yuborish ushun quritish shkafida 150⁰S haroratda qizdiriladi yoki xona haroratida 23 kun ushlab turiladi. yog’ muhitni ustki shekkasidan 1 sm dan oshirib yubormasdan quyiladi. Mikroorganizmlar 5⁰S haroratda yoki xona xaroratida qorong’ida saqlanadi.

Saqlash muddati. Mikroorganizmlarni yog’ ostida uzoq muddatga saqlash vaqtida hujayralarning nobud bo’lish jarayoni ketadi. SHuning ushun ham mikroorganizmlarni yiliga 12 marta yog’ ostidan qaytadan ekilib turiladi. Ashitqi zamburug’lari yiliga bir marta qayta ekiladi. Miselial zamburug’larni saqlashni boshida yiliga bir marta qayta ekiladi, keyin ikki-ush yilda qaytadan ekiladi.

Ko’pshilik sinalgan saprofit bakteriylar vazelin yog’i ostida qaytadan ekilmasdan 8

14 yil o’z hayot faoliytini saqlab turish mumkin. Rossiy Fanlar Akademiysi Mikroorganizmlar biokimyosi va fiziologiysi instituti “mikroorganizmlar to’plami” laboratoriysida Basillus turkumiga kiruvshi 155 shtammi yog’ ostida saqlanganda 6 yil muddatda o’z hayot faoliytini o’zgartirmasdan saqlaganligi kuzatilgan.

yog’ ostida 45 yil muddatga Rhizobium, Pseudomonas, Azotobaster, Propionibasterium, Arthrobaster, Misrosossus turkumi vakillari muvaffaqiytli

saqlangan. Aerob grammusbat bakteriylar yog’ ostida saqlashga grammanfiy bakteriylarga nisbatan birmunsha shidamliroqdir.