O’zgaruvchan va doimiy tarkibdagi indekslar sifat ko’rsatkichlarining o’zgarishini tavsiflashda qo’llaniladi. sifat ko’rsatkichlarining o’zgarishi quyidagi omillar o’zgarishiga bog’liq bo’ladi:
1.O’rtalashtirilayotgan belgining o’zgarishi
2. hodisalar vaznlari tuzilishining o’zgarishi.
Masalan,donli ekinlar o’rtacha hosildorligining o’zgarishi hao bir ekin turi hosildorligining o’zgarishi donli maydoni tarkibida yuqori hosilli ekinlar maydonining o’zgarishiga bog’liq bo’ladi
Ikki omilning tasirini birgalikda ko’rsatuvchi indeks o’zgaruvchan tarkibdagi indeks deb ataladi.
Bunda,ch – o’rtalashtirilayotgan belgilar darajasi
F - o’rganilayotgan belgilar vazni
Hodisaning o’zgarishiga faqat indekslashtiriladigan miqdorning tasirini ifodalovchi indeks doimiy tarkibdagi indeks deb ataladi.
Smfat belgisining o’rtacha darajasining o’zgarishiga vaznlar tuzilmasi o’zgarishining tasirini ifodalovchi indeks ,tuzilmaviy indeks deb ataladi.
Doimiy tarkibdagi indeks bilan tuzilmaviy indeks ko’paytmalarining yig’indisi o’zgaruvchan tarkibdagi indeksga teng kelishi kerak.
Nazorat savol va topshiriqlar 1.Indeks deganda nimani tushunasiz?Tushuntiring.
2. Indeksningqanday turlarini bilasiz?
3.Idividual va umumiy indekslar mazmuni va ahamiyati
4.O’rtacha indekslar qanday hisobnadi ?
