O`zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo’jaligi vazirligi Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti

4. Nazorat so`roqlari

1. 
   Ikkinchi va undan yuqori tartibli dinamik bo`g`inning vaqt doimiylarini keltirilgan usulda baholab bo`ladimi?
   
2. 
   Nodavriy bo`g`inning statik kuchaytirish koeffisienti kattaroq yoki kichikroq bo`lishi vaqt doimisining keltirilgan usulda olingan baho qiymatiga ta’sir etadimi?
   
3. 
   O`tish funksiya yoki vazn funksiya qanday o`lchab olinadi?
   
4. 
   Qanday nuqtada o`tish yoki vazn funksiyaga urinma o`tkazilishi kerak?
   
5. 
   Baholashning xatosi nimalar bilan belgilanadi?
   

7 – amaliy mashg’ulot
Tebranuvchan dinamik bo`g`inning parametrlarini baholash


1. Mashg`ulot mavzusiga doir umumiy ma’lumotlar
Tebranuvchan bo`g`inning uzatish funksiyasi

O`tish funksiyasining ko`rinishi

Vazn funksiyasi o`tish funksiyasining birinchi tartibli hosilasiga teng

O`tish funksiyasining vaqt davomida uchraydigan birinchi maksimal qiymati vazn funksiya birinchi martta noldan o`tish daqiqasiga to`g`ri keladi. Shuning uchun, vazn funksiyani nolga tenglashtirib shu vaqt daqiqasi topiladi.

(1)
Bu qiymatni o`tish funksiyaga qo`yib va natijadan birni ayrib tashlansa, birinchi oshirib rostlash qiymati topiladi
(2)
O`tish funksiyasining grafigi qurilgan bo’lsa, undan daqiqa va qiymat o`lchab olinishi mumkin (rasmga qarang). Unda (1) va (2) ifodalardan noma’lum bo`lgan vaqt doimiysi va tebranuvchanlik koeffitsienti topilishi mumkin.


(3)


(4)

Vazn funksiyaning grafigidan ham keltirilgan parametrlarni topish mumkin.

2. Topshiriq
Tebranuvchan bo`g`inning berilgan o`tish funksiyasining grafigidan foyfdalanib vaqt doimiysi va tebranuvchanlik koeffisienti baholansin. Bo`g`inning uzatish funksiyasining ifodasi keltirilsin.


3. Misol
O`tish funksiya grafigi berilgan (rasmda)