har xilligi va hokazolar tufayli shaxslar o‘rtasidagi to‘qnashuvlarda
namoyon bo‘ladi;
Guruh va shaxs o‘rtasida nizo
•
guruh xulq-atvor me’yorlari, qadriyatlari guruh a’zolar ularni
qabul qilmagan holatda bu a’zolarning o‘z qadriyatlari va xulq-
atvor me’yorlari bilan farq
qilganda vujudga keladi;
Guruhlararo nizo
•
tashkilotning ikkita tarkibiy bo‘limi yoki bo‘linma ichidagi
norasmiy guruhlar o’rtasida vujudga kelishi mumkin bo‘lgan
nizodir.
Tashkiliy nizo bu
- xodimlar, tashkilot jamoalari o‘rtasida ularning
birgalikdagi mehnat faoliyati jarayonida
manfaatlar qarama-qarshiligi,
kelishuvning yo‘qligi, hattoki biron-bir ishbilarmonlik masalasini hal
etish jarayonida qarama-qarshiliklar tufayli vujudga keladi.
Nizolar ko‘p tomonlama, dinamik, rivojlanayotgan jarayonni ifodalaydi.
Nizolar rivojlanishining uchta asosiy bosqichini ajratib ko‘rsatish
mumkin:
•
nizodan oldingi
vaziyat
•
nizoning o‘zi
•
nizoning hal etilishi.
Nizolarni vujudga keltiruvchi sabablar
•
ayrim bo‘linmalar va xodimlarning maqsad va
vazifalari
muvofiqlashtirilmaganligi va bir-biriga qarama-qarshiligi
rahbariyatning funsional
xizmat bilan, masalan, mehnat
intizomining buzilishi sababli to‘qnashuvi);
•
huquq va majburiyatlarning aniq cheklanmaganligi;
•
resurslarning cheklanganligi (resurslarni taqsimlash jarayoni uchun
nizolarning vujudga kelishi xarakterli);
•
ijrochining professional
tayyorgarlik darajasi pastligi;
•
«arzanda»larga asoslanmagan (ayniqsa, ommaviy) tanbeh berish
yoki ularni maqtash;
•
xulq-atvor va
hayotiy tajribadagi farqlar;
•
o‘sish istiqbollarining noaniqligi;
•
ish sharoitlarining yomonligi (bino harorati, noto‘g‘ri joylashtirish
va h.k.);
•
menejer tomonidan e’tiborning yetarli emasligi (qo‘l ostidagi
xodimlarning muhtojliklariga e’tiborsizlik, ayrim xodimlarga
nisbatan yaxshilikni ravo ko‘rmaslik, tanqidni qabul qilmaslik va
b.);
•
boshqa muvaffaqiyatga
erishgan shaxslarga hasad, ishni adolasiz
baholashdan xafa bo‘lish (psixologik fenomen).
Dostları ilə paylaş: