O'zbekiston respublikasi so
Yüklə 1,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
3 yoshgacha bo
ʻ lgan bolalar uchun oʻ yinchoqlar. Bola hayotining birinchi yilida unga juda mayda bo ʻ lmagan oʻ yinchoqlar berish maqsadga muvofiq – sharchalar, kubikchalar, aylanalar va shiqildoqlar. Bola ularni jismoniy o ʻ zlashtirib, buyum bilan amaliy malaka yigʻ adi. U hali obrazli o ʻ yinchoqlar bilan oʻ ynay olmaydi: qoʻ gʻ irchoqlar, mashinalar. Bu paytda unga qimmatbaho o ʻ yinchoqlarni bermaslik kerak, chunki bola ularni na yig
ʻ ishni, na oʻ ynashni tushunmaydi. 34
Ikkinchi yoshdan boshlab bola o ʻ yinchoqlarni ularning funksional vazifasi bo ʻ yicha oʻ ynashni tushuna boshlaydi. Yaʼ ni, bola qoʻ gʻ irchoqni allalaydi, ovqatlantiradi, choy
ichiradi va
boshqalar, mashinasida kubiklar va
qo ʻ gʻ irchoqlarni uchiradi. Oʻ yinchoq avvalo bola uchun qulay, foydali va turli xil ko ʻ rinishda boʻ lishi kerak, shunda u bola ongini rivojlanishiga yordam beradi. Bir yarim yoshdan keyin bola uchun qo ʻ gʻ irchoq oddiy buyum emas, odam funksiyasini bajaradi.
Kattalar iltimosi bilan bola uni ovqatlantiradi, sayr qildiradi, allalaydi. Bir yarim-ikki yoshli bolaga qo ʻ gʻ irchoq tengdoshi obrazida kerak - qiz bola yoki o ʻ gʻ il bola koʻ rinishida. Olimlar qiz va oʻ gʻ il bolalarda qoʻ gʻ irchoq bilan o ʻ ynashga bir xil qiziqishni kuzatadilar. Uchinchi yoshidan boshlab bola o ʻ ziga har xil rollarni tanlaydi, yaʼ ni, oyisi, shifokor, haydovchi vazifalarini ko ʻ rsatib beradi. Endi bolaga qo ʻ gʻ irchoq bilan oʻ ynashi uchun stolcha, stulchalar, krovatcha, idishchalar kerak bo ʻ ladi. Ikki yoshga borib bolalar rasmdagi kuchuk, mushuk, baliq, xo ʻ roz, tovuq, sigirni taniy boshlaydi, tirik va jonsiz ob ʼ yekt orasidagi farqni tushunadi. Tadqiqotlarda aniqlanishicha, bolalarni deyarli yarmi sevimli o ʻ yinchoq sifatida mashinani tanlaydilar. O ʻ yinchoqlar hayotiy jarayonlarni tasavvur qilish,
muloqotni mustaxkamlash, inson va hayvon o ʻ rtasidagi tashqi farqlarni taqqoslash va ajratish, bola real va ertaklar olamini ajratishiga yordam beradi.
|