O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’limni rivojlantirish markazi toshkent tibbiyot akademiyasi

 
Insulinga bog’liq bo’lmagan qandli diabetda terining zararlanishi. 
Qandli diabetda eng ko’p diabetik dermopatiya, lipoid nekrobioz, ksantomoz, 
furunkulyoz, karbunkulyoz, terining zamburug’li zararlanishi, strepto va stafilodermiya 
uchraudi. Diabetik dermopatiya uchun boldir old yuzalarida pigmentli atrofik dog’larning 
rivojlanishi xos. 
Lipoid nekrobioz-dermatoz, ko’proq ayollarda uchraudi va bir yoki ikkala boldirda 
joylashadi, kam xollarda tana, yuz va qo’llarda kuzatiladi. Terida sariq yoki qizil-jigarrang 
dog’lar paydo bo’lishi bilan xarakterlanadi, bu esa kengaygan qon tomirlardan hosil bo’lgan 
erimatoz halqa bilan o’ralgan lipidlarning yig’ilishi bilan bog’liq. Teridagi bu o’zgarishlar 
qandli diabet rivojlanishidan bir necha yil oldin paydo bo’lishi mumkin. Xolestirin va 
triglitseridlar saqlovchi pilakchalarning teri ostida yig’ilishi ksantamoz uchun xosdir. Eng 
ko’p uchraydigan joy bu- qo’l panjasi va qovoqlardir. Bu patologiya giperlipidemiya bilan 
bog’liq, qari va keksalarda uchraydigan , uncha ma’lum bo’lmagan patologik holatga diabitik 
pufak- Rossa kiradi. Bu holat qizarmagan pufakning birdan paydo bo’lishi bilan 
harakterlanadi, pufakning o’lchamlari bir necha mmdan bir necha smgacha bo’lib, qo’l va 

---

58 
oyoq barmoqlarida, kam hollarda tovonda paydo bo’ladi. Pufak suyuqligi tiniq bo’lib, ayrim 
vaqtlarda gemoragik xarakterda bo’ladi va o’zi mustaqil yo’qolib ketadi. 
Insulinga bog’liq bo’lmagan qandli diabetda qari va keksalarda uchraydigan xalqasimon 
Darye eritemalari teri zararlanishining turlaridan biri bo’lib xisoblanadi. Unda tangasimon, 
qizil-binafsha rang shishgan dog’lar aniqlanib, ular markazidagi teri o’zgarmagan bo’lib, tez 
qo’shilib xalqalar va polisiklik figuralar hosil qilishi mumkin. Bemorlar biroz qichishishlarga 
shikoyat qilishi mumkin.