O„zbekiston Respublikasi Sog„liqni Saqlash Vazirligi Toshkent farmatsevtika instituti Psixologiya

 
Tafakkur jarayonida fikrlash operatsiyalariga: analiz, sintez, taqqoslash,
umumlashtirish, konkretlashtirish, klassifikatsiyalash va  sistemalashtirish kiradi. 
Analiz - obyektning u yoki bu tomonlarini, elementlarini, xossalarini, 
bog‟lanishlarini, munosabatlarini ajratib olib, o‟rganilayotgan obyektni har xil 
komponentlarga (tarkibiy qismlarga) bo‟lish demakdir. Analizning yordami bilan narsa 
va hodisalarning xususiyatlarini fikran yoki amaliy tahlil qilinadi. Bir butun narsani 
analiz qilish natijasida ajratilgan komponentlarni birlashtirish sintezdir. 
Sintez - narsa va hodisalarning analizda bo‟lingan, ajratilgan ayrim qismlarini, 
bo‟laklarini sintez yordami bilan fikran yoki amaliy ravishda birlashtirib, butun xoliga 
keltirishdir. Sintez elementlarning, narsa va hodisalarning qismlari va bo‟laklarini bir 
butun qilib qo‟shishdan iborat aqliy faoliyatdir. 
Analiz va sintez o‟zaro bevosita mustaxkam bog‟langan yagona jarayonning ikki 
tomoni bo‟lib, agar narsa va hodisalar analiz qilinmagan bo‟lsa, uni sintez qilib 
Tafakkur va fikrlash 
jarayonlarining xossalari 
Bilish jarayonlaari 
Ular shaxs tomonidan borliqni aks 
ettirish, umumlashtirish va bilvosita 
aks ettirish shakli 
Eksperemental psixologiya bu 
jarayonlarni ham o‟rganadi 
Tafakkur bilishning eng oily 
va yuqori darajadagi shakl 

---

86 
bo‟lmaydi, har qanday analiz predmetlarni, narsalarni bir butun xolda bilish asosida 
amalga oshirilishi lozim.
Taqqoslash - predmetlar va ularga xos bo‟lgan xususiyatlarni fikran bir-biriga 
solishtirish, umumiy va farq qiluvchi jihatlarni topish. Taqqoslash operatsiyasi ikki xil 
yo‟l bilan amalga oshishi mumkin: 
