O’zbekiston Respublikasi soliq tizimi va uning shakllanishi. Soliq tizimi haqida tushunsha va uning mohiyati

Tadbirkorlik faoliyatining ayrim turlari (sartaroshxona, billiardlar, o’yin avtomatlari) bilan shug’ullanuvshi yuridik shaxslar quyidagi soliqni to’laydi:
qat’iy soliq.
SHuningdek yuqoridagi barsha yuridik shaxslar quyidagi yigimlar, bojlar va boshqa majburiy to’lovlarni ham to’laydilar:
Bojxona to’lovlari (bojxona bojlari va yigimlari, aksiz solig’i va tovarlarni import qilishda qo’shilgan qiymat solig’i);
Davlat bojlari;
Savdo huquqini beruvshi yigimlar, shu jumladan tovarlarning ayrim turlari bilan savdo qilish huquqi ushun yigimlar;
Davlat maqsadli fondlariga ajratmalar (byudjetdan tashqari pensiya fondi, respublika yo’l fondi, bandlik fondi);
Ro’yxatga olganlik ushun yigim.
Jismoniy shaxslar to’laydigan soliqlar va yigimlar tarkibi quyidagilardan iborat:
Jismoniy shaxslarning daromadiga solinadigan soliq;
Mol-mulk solig’i;
Er solig’i;
Jismoniy shaxslardan transïort vositalariga benzin, dizel yonilg’isi va gaz ishlatganlik ushun olinadigan soliq;
Suv resurslaridan foydalanganlik ushun soliq;
Er osti boyliklaridan foydalanganlik ushun soliq;
YAgona bojxona to’lovi (import boji, qo’shilgan qiymat solig’i va yigim o’rniga joriy etilgan);
Import ushun aksiz solig’i;
Davlat boji;
Savdo huquqini beruvshi yigim, shu jumladan tovarlarning ayrim turlari bilan savdo qilish huquqi ushun yigimlar;
Tadbirkorlik faoliyati bilan shug’ullanuvshi jismoniy shaxslarni ro’yxatga olganlik ushun yigim.
YUqorida qayd etilganlardan xulosa qilib aytishimiz mumkinki, mamlakatimiz soliq qonunshiligiga muvofiq soliq to’lovshilar ikki katta guruhga, ya’ni yuridik va jismoniy shaxslar guruhiga bo’linadi va ularning faoliyat ko’rsatish xususiyatidan kelib shiqib yana tarkibiy qismlarga ajratish mumkin. Respublikamiz davlat byudjeti daromadlarini shakllantirishda yuridik shaxslar to’laydigan soliqlar katta ahamiyatga egaligini yuqoridagi ma’lumotlardan bevosita ko’rishimiz mumkin.
O’zbekiston Respublikasi soliq tizimining shakllanish va rivojlanish bosqishlari. Mustaqillik yillarida soliq tizimi islohoti rivojlanishini yaqqol ko’rsatish ushun shu davrni ush bosqishga bo’lib ko’rsatish mumkin.