O'zbekiston respublikasi

Doimiy mijozlami rag‘batlantirish. Pul yoki boshqa chegirmalar sotuvchi yoki ulaming guruhi tomonidan mutanosib holda belgilanadi.
Bepul sinab (sotib) ko‘rish. Keyinchalik sotib olinishini hisobga olib, tovami bepul sinab (totib) ko‘rishni taklif etish.
Kafolatlar. Sotuvchining tovar m a’lum vaqt davomida iste’molga yaroqliligi va aks holda sotuvchi tovar sifatini tiklashi yoki sotib olgan xaridorga pulni qaytarishi haqida yozma yoki og‘zaki kafolati qo‘shma rag'batlantirish. Ikki yoki undan ortiq savdo markalari (kompaniyalar) ta’sir etishni kuchaytirish uchun kuponlar, kompensatsiyalar yoki tanlovlar taklif etib birlashadilar.
Kesishgan rag‘batlantirish. Bitta savdo markasi boshqa, raqobat- lashmaydigan markadan ligarilash uchun foydalanadi.
Savdo joyida ekspozitsiyalar va namoyishlar. Tovarlarni sotib olish va sotish joylarida o‘tkaziladigan savdo ekspozitsiyalari (stendlari) va namoyishlar.
Iste’molchilarni rag‘batlantirish uslubini tanlash. Iste’molchilar- ni rag'batlantirishning asosiy usullari ishlab chiqaruvchilar va chakana savdo sotuvchilari tomonidan rag‘batlantirishni farqlash zarur. Birinchi- siga misol qilib sanoatda tarqalgan mavjud avtomobillaming qiymati, sinov sayohati va xarid qiluvchilarga kreditlashning foydali shartlari kabi rag'batlantirishni ko‘rsatish mumkin. Ikkinchisiga narxlar, kupon- laming (sotuvchilar nomidan) pasayishi, tanlovlar, bonuslar kiradi. Shuningdek, rag‘batlantirish usullari ularning ustuvor savdo markasiga ta’siri bo‘yicha ham boiish mumkin. Bir guruhga tovarlaming bepul namunalari, doimiy xarid uchun taqdirlash, m aium tovami sotib olish bilan bogiiq kuponlar (agar ular reklama murojaatlariga kiritilgan
265
o'lsa) va bonuslar uchun foydali takliflar yordamida ustuvorlikni shakllantirishga ko‘maklashuvchi vositalar kiradi. Boshqa guruhga bir xil narxda hajmning oshishi, tovar bilan bog‘liq bo‘lmagan bonuslar, reklama konkurslari va aksiyalar, sotib olingan tovar narxining bir qis- mini narxini qaytarishga takliflar, chakana savdo bo‘yicha kompensat- siyalar kabi ustuvorlikni shakllantira olmaydigan rag'batlantirish vosita­ lari kiradi. Xulosa qilish mumkinki, savdoni rag‘batlantirish reklama bilan birgalikda olib borilsa, ancha samarali bo‘ladi. Tadqiqotlar natija- sidan ko‘rinadiki, o ‘tkazilgan faol reklama bilan birgalikda o‘tkazilgan narxni rag‘batlantirish savdo hajmini 19 % ga, savdo joyida reklama va stendli savdo - 24 % ga oshgan.