165
Faraz qilaylik, ishlab chiqarish omillaridan birining narxi oshdi deylik. Omil
narxining oshishi chekli xarajat
1
MC
ni yuqoriga chapga
2
MC
ga siljitadi. Nima
uchun deganda, har bir ishlab chiqariladigan mahsulot xarajati oshadi. Foydani yangi
chekli xarajatda maksimallashtiradigan ishlab chiqarish hajmi
2
Q
ni tashkil qiladi,
ya’ni
2
Q
hajmda
P
MC
2
.
Shunday qilib, ishlab chiqarish omili narxining oshishi firmani mahsulot ishlab
chiqarish hajmini qisqartirishga majbur qiladi. Agar firma ishlab chiqarishni
1
Q
hajmda davom ettirganida shtrixlangan sohaga teng bo‘lgan zararni ko‘rgan bo‘lar
edi. Shtrixlangan soha firma foydasining yo‘qotilishi mumkin bo‘lgan qismini
ifodalaydi.
Qisqa muddatli oraliqda firma kapitali razmeri o‘zgarmaydi, shuning uchun u
foydani maksimallashtiradigan o‘zgaruvchan ishlab chiqarish omillari hajmini
tanlashi lozim bo‘ladi. Ma’lumki, foydani maksimallashtirish bu umumiy daromad
bilan
umumiy
xarajatlar
ayirmasini
maksimallashtirish
demakdir,
ya’ni:
Q
TC
Q
TR
Q
.
Agar abtsissa o‘qi bo‘yicha ishlab chiqariladigan mahsulot hajmini, ordinata
o‘qi bo‘yicha - umumiy daromadni joylashtirsak, daromadning masulot hajmiga
bog‘liqligi
Q
P
Q
TR
koordinata boshidan chiquvchi nur bilan ifodalanadi.
Umumiy xarajatlar esa o‘zgarmas va o‘zgaruvchan xarajatlar yig‘indisidan hosil
bo‘ladi (12.3-rasm).
Dostları ilə paylaş: