O‘zbеkiston rеspublikаsi

T↓(ΔT) 

 Yd↑ (ΔYd= -ΔT) 

C↑ (ΔC=b(-ΔT)) 

E↑ (ΔE=b(-ΔT)) 

 Y↑ 
(ΔY=b(-ΔT) 

C↑ (ΔC=b(b(-ΔT)) 

E↑ (ΔE=b2(-ΔT)) 

Y↑ (ΔY=b2(-ΔT)) 

 

C↑ (ΔC=b(b2(-ΔT))) va h.k. 
Demak, soliq multiplikatorini quyidagicha tasvirlash mumkin: 
ΔY - b
----------- = ------- 
ΔT 1- b

---

351 
Agar davlat byujetiga barcha soliq tushumlari joriy daromad–Y dinamikasiga bog‘liq 
deb hisoblasak soliq funksiyasi 
T = tY
– ko‘rinishni oladi. Bu holatda iste’mol 
funksiyasi quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi: 
C=a+b(Y-tY)= a+b(1-t) Y, 
Soliq multiplikatori esa quyidagi ko‘rinishni oladi: 
-b
mt = ----------- 
1-b(1-t) 
Bu yerda: mt – yopiq iqtisodiyot uchun soliq multiplikatori. 
To‘liq soliq funksiyasi 
T=Ta+tY
ko‘rinishga ega. 
Ta – avtonom soliqlar (masalan, mulkka, erga soliqlar). 
To‘liq soliq funksiyasini e’tiborga olsak, iste’mol funksiyasi quyidagi 
ko‘rinishga ega bo‘ladi: 
C=a+b[Y-(Ta+tY)] 
Iiste’mol funksiyasining Ushbu shaklini hamda sof eksport funksiyasini hisobga 
olib ochiq iqtisodiyot uchun soliq multiplikatorini hisoblasak u
-b
mt = ------------------
ko‘rinishini oladi. 
1-b(1-t)+ m’ 
Demak soliqlarni bir miqdorga kamaytirilishi yoki ko‘paytirilishi natijasida 
YaIM hajmining bundan necha marta ko‘p miqdorga o‘zgarishi iste’molga 
chegaralangan moyillik, chegaraviy soliq stavkasiga va importga chegaralangan 
moyillik darajalariga bog‘liq 
Ochiq iqtisodiyotda davlat xarajatlari multiplikatori va soliq multiplikatorini 
hisobga olganda muvozanatli ishlab chiqarish hajmi modeli quyidagicha bo‘ladi: