O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi respublika ta’lim markazi uzviylashtirilgan Davlat ta’lim standarti va o‘quv dasturlari

O‘qish fanidan
Davlat ta’lim standarti
O‘QISh
(1 – 4 sinf)
1. Boshlang‘ich ta’limda o‘qish fanining maqsad va vazifalari
Bola o‘qish texnikasini egallashi uchun, avvalo, uning savodxonlik darajasini oshirish, og‘zaki va yozma nutqini rivojlantirish, to‘g‘ri talaffuz etishni o‘rgatish lozim.
Dastlab tanish, keyin notanish matn ifodali o‘qitilib, o‘quvchidagi ko‘nikma, malaka aniqlanadi. Bunda miqdoriy ko‘rsatkich – o‘qish tezligi, ravon o‘qiy olish, bir daqiqada nechta so‘z o‘qiy olishi belgilanadi.
Bola matn mazmunini to‘liq uqib olishi, shuningdek, o‘zgalar nutqini eshitib, tushunib olishi maqsad qilinadi.
O‘quvchining 10 daqiqada 4-5 sahifali matnni o‘qib, qayta so‘zlab bera olishi, o‘zgalar fikrini anglab, uni og‘zaki bayon qila olish darajasi aniqlanadi.
Mazkur standart mezonlarining o‘zaro uzviy bog‘liqligi (integratsiyasi), o‘qish, ona tili ta’limida belgilangan vazifalarning amalga oshishida asosiy omil hisoblanadi.
2. Ta’lim mazmunini belgilovchi ko‘rsatkichlar
Boshlang‘ich ta’limda adabiyot ta’limi tarkibidagi o‘qish mazmunining negizi quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

• 
  mavzu doirasi: Vatan, vatan o‘tmishi, hozirgi taraqqiyoti, kelajagi buyuk allomalar, tarixiy shaxslar, xalq qahramonlari, tengdoshlari hayoti, ilm- fan, ma’rifat, madaniyat, mavsumiy o‘zgarishlar;
  
• 
  janriy xususiyatlari: hikoya, ertak, maqol, topishmoq, doston, tez aytish, she’r, latifa, lof;
  
• 
  kitob bilan ishlash;
  
• 
  so‘zlarni to‘g‘ri talaffuz qilish; bo‘g‘inlab o‘qishdan ongli, sidirg‘asiga
  

(tekis), tez, to‘g‘ri, ravon va ifodali o‘qishga erishish;

• 
  o‘zbek va xorijiy bolalar yozuvchilari asarlarini o‘qish;
  
• 
  yozuvchilarning ismi-sharifi, asarlarining nomlari haqida to‘laroq tushuncha hosil qilish;
  
• 
  badiiy asarlarni sharhli, ifodali o‘qish;
  
• 
  asar mazmuni va voqealari o‘rtasidagi bog‘lanishni, qahramonlarning fe’l-atvorini aniqlash, qiyosiy tavsiflash;
  
• 
  o‘qigan asarlari yuzasidan o‘z fikr-mulohazalarini og‘zaki va yozma tarzda izchil ifodalash;
  
• 
  so‘z boyligini oshira borish va nutqida faol qo‘llash;
  
• 
  o‘qigan asarlari yuzasidan mustaqil reja tuzish;
  
• 
  badiiy asarlarni estetik tahlil qilish;
  
• 
  o‘qigan asarlari yuzasidan savol-topshiriqlar tuzish;
  
• 
  nasriy asar mazmunini to‘liq, qisqartirib, shaxsini o‘zgartirib hikoyalash;
  
• 
  badiiy asarlarni o‘zaro qiyoslab, tegishli xulosalar chiqarish.