Oʻzbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi toshkent viloyati zangiota tumani xtb tasarrufidagi 20-sonli umumiy o‘rta ta’lim maktabi

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIMI VAZIRLIGI

TOSHKENT VILOYATI ZANGIOTA TUMANI XTB TASARRUFIDAGI 20-SONLI UMUMIY O‘RTA TA’LIM MAKTABI
9-sinf o‘quvchisi Qodirova Gulijahonning “Kelajak olimlari” nomli Kichik fanlar akademiyasida tayyorlagan
ILMIY ISHI
Mavzu: “Ichki sekretsiya bezlari”

“Himoyaga yuborildi” __________________ «_____»_________2021-y.

Ilimiy rahbari ____________M.CH. Aytekova Tabiiy fanlar metod birlashma rahbari: _________G. Gulyamova

Toshkent-2021

MUNDARIJA

KIRISH…………………………………………………………………………		3
I BOB	ADABIYOTLAR SHARXI ………………………………………	5
II BOB	TADQIQOT OB’EKTI VA METODLARI……………………….	6
2.1.	Tadqiqot ob’ekti va metodlari………………………………...........	6
III BOB	ORGANIZM - BIR BUTUN SISTEMA …………………………..	7
3.1.	Organizm - bir butun sistema………………………………………	7
3.2	Organizm funksiyasining nerv va gumoral boshqarilishi…............	7
IV BOB	ASOSIY QISM……………………………………………………	8
4.1.	Sekretsiya bezlari to‘g‘risida tushuncha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	8
4.2.	Gormonlar…………………………………………………………	10
4.3.	Qalqonsimon bez.. ………………………………………………...	10
4.4.	Qalqonsimon bez funksiyasi buzilishi oqibatida kelib chiqadigan kasalliklar………………………………………………………….	11
4.5.	Qalqonoldi bezlari…………………………………………………	16
4.6.	Gipofiz bezi.………………..………………………………………	16
4.7.	Gigantizm va nanizm………………………………………………	17
4.8.	Epifiz bezi vauning funksiyasi o‘zgarishi sababli kelib chiqadigan kasalliklar……………………………………………………….....	18
4.9.	Ayrisimon bez.................................................................................	19
4.10.	Buyrakusti bezlari………………………………………………….	19
XULOSA……………………………………………………………………….		21
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR……………………………………….		22

KIRISH

Mavzuning dolzarbligi. Hozirgi kunda ilm-fan juda jadal suratlar bilan rivojlanmoqda. Shunday ekan, ilm-fan rivojiga har bir yosh o‘z hissasini qo‘shmog‘i lozim. Odam organizmini o‘rganish juda qiziqarlidir. Ilm-fan rivojiga katta hissa qo‘shgan buyuk bobomiz Abu Ali ibn Sino ham inson organizmini, turli xil kasalliklarni va ularni davolash yo‘llarini o‘rgangan.

Odam organizmida ichki sekretsiya bezlari mavjud bo‘lib, ular organizmni gumoral yo‘l bilan boshqarilishida ishtirok etadi. Ichki sekretsiyasi bezlari organizmda juda muhim vazifalarni bajaradi. Inson organizmi o‘sishi va rivojlanishini ta’minlaydigan va gumoral yo‘l bilan boshqaradigan ichki sekretsiya bezlarini o‘rganish juda muhim hisoblanadi. Bu bezlar tuzilishi va funksiyasini o‘rganish orqali organizmda boradigan jarayonlarni tushunib olish mumkin. Bu bezlar funksiyasi buzilishi oqibatida kelib chiqadigan kasalliklar, kelib chiqish sabablari va uning oqibatlarini o‘rganish muhim va dolzarb mavzulardan biri sanaladi.