Ichki va tashqi faoliyatning namoyon bo„lishi.
46.
Tafakkur operatsiyalari (analiz va sintez, umumlashtirish, taqqoslash,
abstraksiya va konkretlashtirish).
47.
Yosh davrlarining asosiy rivojlanish bosqichlari.
48.
Impulsiv harakatning faoliyatdan farqi?
49.
Tafakkurning shakllari (tushuncha, hukm, xulosa).
50.
Yoshlardagi atraksiya va yuksak his-tuyg„ular.
51.
Bilish jarayonlari nima?
52.
Hayol haqida tushuncha.
22
53.
Nutq haqida tushuncha.
54.
Diqqat haqida tushuncha.
55.
Hayolning fiziologik asosi.
56.
Nutqning turlari.
57.
Diqqatning fiziologik asosi.
58.
Xayolning turlari.
59.
Nutqda uchraydigan kamchiliklar.
60.
Diqqatning turlari.
61.
Kishi hayotida hayol qanday ahamiyatga ega.
62.
Shaxslararo muomalaning shaxs taraqqiyotidagi o„rni.
63.
Diqqatning xususiyatlari.
64.
Tasavvur hayoli bilan ijodiy hayol o„rtasidagi farq nimadan iborat.
65.
Shaxs va guruh. Guruhning turlari.
66.
Diqqatdagi parishonlik nima?
67.
Hayol obrazlarini yaratilishini usullari.
68.
Jamoalarda psixologik o„zaro moslik tushunchasi.
69.
Diqqat va kasb-hunarning bog„liqlik jihatlari.
70.
Orzu – hayoliy obraz yaratish.
71.
Liderlik tushunchasi va uning turlari.
72.
Sezgi haqida tushuncha.
73.
Temperament haqida tushuncha
74.
Guruh sharoitida zamonaviy o„qitishning pedagogik va psixologik
texnologiyalari.
75.
Sezgining fiziologik asosi.
76.
Temperamentning fiziologik asosi.
77.
Sezgining turlari.
23
78.
Temperament turlari.
79.
Sezgida uchraydigan hodisalar (adaptatsiya, kompensatorlik, senisteziya,
sensiblizatsiya).
80.
Temperament tiplarining kasb tanlash bilan bog„liqligi.
81.
Nutq haqida tushuncha.
82.
Psixika nima?
83.
Psixologiya fanining boshqa fanlar o„rtasida tutgan o„rni.
84.
Diqqat haqida tushuncha.
85.
Hissiyotda uchraydigan affekt, kayfiyat, ehtiros holatlarining tasnifi.
86.
Tafakkurning shakllari (tushuncha, hukm, xulosa).
6.Baholash mezonlari
1. Talabalarning fan bo„yicha o„zlashtirishini baholash semestr (o„quv yili)
davomida muntazam ravishda olib boriladi va quyidagi turlar orqali amalga oshiriladi:
- joriy baholash (JB)
- talabalarning mustaqil ishi (TMI)
- oraliq baholash (OB)
- yakuniy baholash (YaB)
Har bir fan bo„yicha talabaning semestr (yil sikl) davomidagi o„zlashtirish
ko„rsatkichi 100 ballik tizimida baholanadi.
Ushbu 100 ball baholash turlari bo„yicha quyidagicha taqsimlanadi:
№
Baholash turi
Maksimal ball
Saralash ball
1
Joriy baholash
55
30,2
2
Talabaning mustaqil ishi
5
1,7
3
Oraliq baholash
10
5,5
24
4
Yakuniy baholash
30
16,5
JAMI
100
55
Talabalarning fan bo„yicha to„plagan umumiy bali har bir baholash turlarida
to„plagan ballar yig„indisiga teng bo„ladi.
Joriy baxolash (JB)
JB da fanning xar bir bo„lim bo„yicha talabaning bilimi va amaliy
ko„nikmalarini aniqlab borish ko„zda tutiladi va u amaliy mashg„ulotlarda amalga
oshiriladi. Baholashda talabaning bilim darajasi, amaliy mashg„ulot materiallarini
o„zlashtirishi, nazariy material muhokamasida va ta'limning interaktiv uslublarida
qatnashishining faollik darajasi, shuningdek amaliy bilim va ko„nikmalarni
o„zlashtirish darajasi xisobga olinadi. Har bir fan bo„yicha o„quv soatidan kelib
chiqqan holda maksimal ball belgilanadi. Semestr davomida 9 ta dars
rejalashtirilgan, unda 9 ta JB o„tkaziladi. 1-8 seminarlar maksimal ball 6 ball., 9
seminar maksimal ball 7 ballni tashkil qiladi. 7 va 6 ballar qiymati jixatidan tengdir.
Bu ballar foizlarda quydagicha taqsimlanadi.
“7” ball “6” ball
JB har bir fanning xususiyatlaridan kelib
chiqqan holda og„zaki, yozma ish, test yoki ularning kombinatsiyasi shaklida amalga
oshiriladi. Har bir mashg„ulotda barcha talabalar baholanishi shart.
Talabaning ballarda ifodalangan o„zlashtirishi quyidagicha baholanadi:
№ Baho
Talabaning bilim darajasi
1
A'lo
Talabalar uy vazifasini bajargan, og„zaki savollarga
aniq javob beradi, mavzu bo„yicha mustaqil
mushohada yurita oladi, mazmunini tushunadi mavzu
bo„yicha mustaqil fikrlay oladi. Vazifalarni mustaqil
bajaradi, natijalarini rasmiylashtirib tahlil qila oladi.
2
Yaxshi Talaba uy vazifasini bajargan, og„zaki va test
savollariga javob bera oladi. Ijtimoiy fanlar
qonuniyatlarini va ta'riflarni yod biladi. Mavzuni
tushungan, lekin ayrim masalalarni taxlil qila
olmaydi.
25
3 Qoniqarl
i
Talaba uy vazifasini bajarib kelgan, og„zaki va test
savollariga qiynalib javob beradi, ta'riflarni yod
biladi, lekin mohiyatini yaxshi tushunmaydi.
4 Qoniqar
siz
Talaba uy vazifasini daftariga yozib kelgan, lekin
mavzu bo„yicha savollarga javob bera olmaydi.
Mohiyatini tushunmaydi.
Talaba darsga kelib unga mutloq tayyorlanmaganda va muhokamada mutloq
ishtirok etmaganida 1-2 ball qo„yiladi.
Talabaning mustaqil ishi (TMI)
Talabaning mustaqil ishi O„zR oliy va o„rta maxsus ta'lim vazirligining
21.02.2005 yil 34-sonli buyrug„i va institut rektori tomonidan 2005 yil 3 sentyabrda
tasdiqlangan “Talaba mustaqil ishini tashkil etish, nazorat qilish va baholash tartibi
to„g„risida Nizom” asosida tashkil etiladi.
Mustaqil ish bo„yicha belgilangan maksimal reyting balining 55% dan kam ball
to„plagan talaba fan bo„yicha yakuniy nazoratga qo„yilmaydi.
Talabaning mustaqil ishi kafedra arxivida ro„yxatga olinadi va 2 yil mobaynida
saqlanadi.
Ijtimoiy fanlar kafedrasida talaba mustaqil ishi bo„yicha kafedra nizomi ishlab
chiqiladi. Bunda talaba mustaqil ishining shakl va turlari, har bir ish turiga soatlarni
taqsimlash va aniq baholash mezonlari ishlab chiqiladi.
TMI ning o„zlashtirishi quyidagicha baxolanadi. Maksimal ball 5.
Ballar
Baho
4,3-5,0
“5” a'lo
3,6-4,2
“4” yaxshi
2,8-3,5
“3” qoniqarli
2,8 dan kam
“2” qoniqarsiz
Talabaning mustaqil ishdan olgan bali JB baliga qo„shiladi.
Oraliq baxolash (OB)
OB da fanning bir necha mavzularini qamrab olgan bo„limi yoki qismi
bo„yicha mashg„ulotlar o„tib bo„lingandan so„ng, talabaning nazariy bilimlari
26
baholanadi va unda talabaning muayyan savolga javob berish yoki muammoni yechish
qobiliyati aniqlanadi.Bir semestrda o„tiladigan fanlardan bitta OB o„tkaziladi.Ikki
semestrda o„tiladigan fanlardan ikkita OB o„tkaziladi. OBga o„quv mashg„ulotlarining
qarzi bo„lmagan talabalar qo„yiladi.Oraliq baholashning maksimal bali 10 ball;
O„zlashtirish
10 ball
A'lo
8,6-10
Yaxshi
7,1-8,5
Qoniqarli
5,5-7
Qoniqarsiz
5,5
OB kafedra majlisi qarori bilan yozma ish, test, og„zaki suhbat shakllarida yoki
ularning kombinatsiyalarida o„tkazilishi mumkin. OB bo„yicha belgilangan maksimal
reyting balining 55% dan kam ball to„plagan talaba YaB ga qo„yilmaydi.
Yakuniy baxolash (YaB)
YaB da talabaning bilim, ko„nikma va malakalari fanning umumiy mazmuni
doirasida baholanadi. YaB fan bo„yicha o„quv mashg„ulotlari tugagandan so„ng
o„tkaziladi. YaB ning maksimal bali - 30 ball.
O„zlashtirish
30 ball
A'lo
30-25,8
Yaxshi
25,5-21,3
Qoniqarli
21-16,5
Qoniqarsiz
16,5 dan kam
JB va OB ga ajratilgan umumiy ballarning har biridan saralash balini to„plagan
talabaga YaB ga ishtirok etishga huquq beriladi.
YaB o„tkazish shakli – test, og„zaki, yozma ish yoki ushbu usullar
kombinatsiyasida Ilmiy Kengash qarori bilan belgilanadi.
27
JB, OB va YaB turlarida fanni o„zlashtira olmagan (54 % dan kam ball
to„plagan) yoki uzurli sabablar bilan baholash turlarida ishtirok eta olmagan
talabalarga quyidagi tartibda qayta baholashdan o„tishga ruxsat beriladi:
- qoldirilgan amaliy mashg„ulot kelgusi darsga qadar guruh o„qituvchisiga
qayta topshirish va maslaxat kunida topshiriladi. 3 ta mashg„ulotni qoldirgan talaba
fakultet dekani ruxsati bilan qayta topshiradi;
- OB ni 2 hafta muddatda qayta topshirishga ruxsat beriladi va bali
koeffitsentsiz qayt etiladi;
- semestr yakunida fan bo„yicha saralash balidan kam ball to„plagan talabaning
o„zlashtirishi qoniqarsiz (akademik qarzdor) hisoblanadi;
- akademik qarzdor talabalarga semestr tugaganidan keyin dekan ruhsatnomasi
asosida qayta o„zlashtirish uchun – 2 hafta muddat beriladi. Shu muddat davomida
o„zlashtira olmagan talabaga belgilangan tartibda rektorning buyrug„i bilan talabalar
safidan chetlashtiriladi.
Talabaning reytingi quyidagi formula bo„yicha hisoblanadi:
R =
100
V
Q
bunda: Q-o„zlashtirish darajasi (ball), V-umumiy o„quv yuklamasi
(soat)
Reyting natijalarini qayd qilish tartibi
Fandan reyting nazorati bo„yicha yakunlovchi qaydnoma varaqasi (vedomost)
fan tugagan kundan bir kun muddatda kafedra 2 nusxada to„ldiradi va mas'ul xodim
kafedra mudiriga imzolatib, 1 nusxasi dekanatlarga topshiriladi.
Talabaning fan bo„yicha baholash turlarida to„plagan ballari reyting
qaydnomsiga butun sonlar bilan qayd qilinadi. Reyting daftarchasining “Umumiy soat”
ustuniga fanga ajratilgan umumiy yuklama soatlari, “Ball” ustuniga esa talabaning
mazkur mezonning 3.1 bandiga muvofiq 100 ballik tizimdagi o„zlashtirish bali,
“Reyting” ustuniga hisoblangan reyting ko„rsatkichi qo„yiladi.
Talabaning saralash balidan past bo„lgan o„zlashtirishi “Reyting daftarchasi”
da qayd etilmaydi.
Dekanat va kafedralar tomonidan belgilangan tartibda fan bo„yicha talabaning
JB, OB hamda YaB turlarida ko„rsatilgan o„zlashtirish reyting ko„rsatkichlarining
monitoringi olib boriladi. O„zlashtirish natijalari kafedra tomonidan reyting nazorati
ekranida muntazam ravishda yoritib boriladi va belgilangan tartibda qaydnomalarga
28
kiritiladi. Reyting nazorati ekranining tashkil etishi va uning belgilangan muddatlarda
to„ldirish vazifasi kafedra mudiri va fakultet dekani zimmasiga yuklatiladi .
7.Adabiyotlar ro‘yxati:
1.Asosiy adabiyotlar
:
1.1.V.Karimova. Psixologiya. T., 2002 yil.
1.2 V. M. Karimova., F.A.Akramova. «Ijtimoiy psixologiya va ijtimoiy amaliyot».-
T.1999 yil
1.3. Z.Ibodullaev. Tibbiyot psixologiyasi. T., 2008 yil darslik.
1.4. M.A.Maqsudova.Muloqot psixologiyasi.T.,2006y
1.5.Z.Ibodullaev.Tibbiyot psixologiyasi. T. 2012 yil
1.6.
2.Qo„shimcha adabiyotlar
2.1. R.S.Nemov. Psixologiya. M., Prosveщenie. 1990. – 301s.
2.2 ye.I.Rogov. Obщaya psixologiya. M., VLADOS. 2004. – 448 s.
2.3. ye.A. Klimov. «Osnovы psixologii». - M.,1998.
2.4. V.M.Karimova. Auditoriyada baxs munozarali darslarni tashkil etishning
psixologik texnikasi. T. 2000.
2.5. R.S. Nemov. «Psixologiya» - M.,1998.
2.6. A. Ibrohimov. va boshqalar. « Vatan tuyg„usi».T.1996
2.7. Vertgeymer M.Produktivnoe mыshlenie - M., 1987
2.8. Komilov N. Tasavvur va komil inson ahloqi. T., 1996.
2.9. Merlin V.S. Stukrtura lichnosti. Xarakter, sposobnosti, samosoznanie. - Perm,1990
2.10. G„oziev E.G„.Umumiy psixologiya. –T.: O„zbekiston faylasuflari milliy jamiyati.
T.2010.
29
3..Internet saytlari
1.www.ziyonet.uz
2. www.tdpu.uz
3. www.pedagog.uz
4. www.expert.psychology.ru
5. www.psycho.all.ru
6. www.psychology.net.ru
7. www.psy.piter.com
30
MA‟RUZA VA AMALIY MASHG‟ULOTLAR
NI
O‟QITISH TEXNOLOGIYALARI
1-MAVZU
PSIXOLOGIYA
FANINING PREDMETI, MAQSADI VA VAZIFALARI
(ma‘ruza –
2 soat, amaliy ma
shg‘ulot –
2 soat)
1.1. Ma
‟
ruzani
olib
borish
texnologiyasi
Vaqt
–
2 soat
Talabalar soni:
Mashg
’
ulot shakli
Kirish-mavzu bo
’
yicha ma
’
ruza
Ma
’
ruza rejasi
1 Psixologiya fanining predmeti.maqsad va vazifaiari
2.Psixika haqida tushuncha va
uning namoyon bo‘lish
shakllari
3. Psixologiyaning fa
nlar tizimida tutgan o‘rni
4. Psixologiya fanining tarmoqlari
5. Psixologiyaning asosiy metodlari
O’q
uv mash
g’
ulotining maqsadi: Talabalarda psixologiya fanining yangi davrga xos
yondashuvlari, boshqa fanlar bilan aloqasi, psixologik tarmoqlar klassifikatsiyasi
haqida nazariy bolimlarni berish, psixologiyaning asosiy metodlaridan foqdalanish va
qo‘llash bo‘yicha amaliy ko‘nikmalarni shakllantirish
Pedagogik vazifalar:
O’quv faoliyati natijalari:
Yangi davr va psixologiya nima?
–
degan savolga javob berish;
Psixologiya
sohasida
XX
asrda
erishilgan yutuqlar. Fanda yuzaga kelgan
yangi
yo‘nalishlar
va
yangicha
yondashuvlar.
Sinergetik
yondashuv.
Akmeologik
yondashuv
to‘g‘risida
boshlang‘ich ma‘lumotga ega bo‘ladi;
Psixologiya
fanining
dolzarbligi
predmeti va vazifalarini tushuntirish;
Psixologiya predmeti va vazifalarini,
Globalizatsiya
sharoitida
psixologiya
o‘rganadigan muammolarning dolzarbligi.
Insonni o‘rganishning ahamiyatini tushunib
oladi;
Psixologiyaning
tarmoqlari
asosiy
masalalari mohiyatini ochib berish;
Psixologiyaning
tarmoqlari
asosiy
masalalari mohiyatini anglab yetadi;
Amaliy psixologiya va uning sohalari
xususida ma‘lumot berish;
Amaliy psixologiya va uning sohalari
xususidagi ma‘lumotlarga ega bo‘ladi;
31
Psixologiya
fanining
metodlari
faoliyatdagi
maxsus
soha
sifatida
ekanligini tanishtirish;
Psixologiya fanining asosiy metodlari.
Kuzatish metodi va uning qisqacha tasnifi.
So‘rov metodi va uning klassifikatsiyasi.
Psixologik testlar va ularning turlari.
Psixologik eksperiment va uni tashkil etish.
Modellashtirishlarning
psixologiyalashtirilishi
ni o‘rganib oladi;
Ta’lim metodlari:
Ma‘ruza, namoyish etish, savol
-javob, insert texnikasi,
guruhlarda ishlash, SWOT
–
tahlil jadvali metodi, test.
Ta’lim vositalari:
Ma‘ruzalar matni, marker, doska, kodoskop, skotch
slaydlar, tarqatma materiallar,
qog‘ozlar.
Ta’lim shakli:
Frontal, jamoaviy ish.
O’qitish shart
-sharoitlari:
Texnik vositalar bilan
ta‘minlangan
va jamoaviy
ishlashga mo‘ljallanga
n auditoriya.
Monitoring va baholash:
Blits-
so‘rov
, nazorat savollari.
Ma‟ruza mashgulotining texnologik xaritasi
Faoliyat
bosqichlari,
vaqti
Faoliyat mazmuni
O’
qituvchi
Talabalar
1-bosqich:
Kirish qismi
(15 min.)
1.1.
Ma‘ruza
mashg‘ulotining
mavzusini bayon etadi va mazkur
mavzu yuzasidan Blits-
so‘rov o‘tkazadi;
1.2.
Tarqatma
material
tarqatadi.
Mavzuga doir asosiy savollar, atamalar
va
muhim
tushunchalarni
izohlab,
mashg‘ulotning
maqsadi
va
rejalashtirilgan o‘quv ishlanmalar bilan
tanishtiradi;
1.3.
Yana mavzu yuzasidan Blits-
so‘rov o‘tkazadi.
Blits-
so‘rovda ishtirok
etishadi;
Tinglashadi;
Blits-
so‘rovda ishtirok
etishadi.
2-bosqich.
Asosiy qism
(55 min)
2.1.
Talabalarga quyidagi savol
va topshiriqlarga o‘ylab javob berish
taklifini kiritadi (SWOT
–
tahlil jadvali
metodi):
nima sababdan iqtisodiy
soha menejerida barcha xodimlar bilan
umumiy til topish imkoniyati yo‘q?
iqtisodiy
soha
uchun
menejerlikning
qanday
toifalarini
kuzatasiz?
ijtimoiy rol nima va uning
professional statusga qanday ta‘siri
bor?
2.2.
―Men kimman?‖ mavzusida
Blits-
so‘rov o‘tkazadi.
2.3.
Reja bo‘yicha ma‘ruzaning
mazmuni prezentasiya asosida yoritadi.
Talabalarni 4 ta kichik
Savollarga
javob berishadi.
Blits-
so‘rovda ishtirok etishadi.
Tinglashadi.
Ma‘ruzalar
matni va amaliy
mashg‘ulotlar to‘plamidan
foydalanishib vazifani
bajarishadi (kalitni
ilovada keltirishadi).
32
guruhga bo‘ladi va ularga mavzuga doir
test savollari hamda topshiriqlarni tuzish
vazifasini beradi.
Har bir guruhdan 1tadan vakilni chaqirib
prezentasiya qilishini so‘raydi hamda
tarqatma materialni qolgan guruhlarga
beradi.
Prezentasiya
jarayonida
talabalar
bilan
birgalikda
har
bir
guruhning
javoblari
tahlil
qilinib,
kamchiliklari to‘ldiriladi.
Guruh
sardo
rlari chiqib o‘z
javoblarini sharhlashadi;
Ekspert guruhi a‘zolari
javoblar mazmunini
to‘ldirishda va
baholashda ishtirok
etishadi.
3-bosqich.
Yakuniy qism
(10 min)
3.1.
Mavzuni
yakunlab,
umumlashtirishlar
asosida
qisqacha
xulosalarni beradi;
3.2.
Bajarilgan
ishlar
baholanadi: guruhda eng faol va sust
ishtirok
etgan
magistrni
aniqlaydi.
Guruhiy ishlash texnologiyasi
bo‘yicha
alohida tavsiyalar beriladi.
Uyga vazifa sifatida mavzu
yuzasidan psixologik ish o‘yinini tuzish
texnologiyasini tushuntiradi
Xulosalarni
yozib borishadi;
Ekspert
sifatida ishtirok etishadi;
Topshiriqni
yozib olishadi.
Tayanch ibora
va
tushunchalar
Yangi davr va psixologiya, sinergetik yondashuv, akmeologik
yondashuv, psixologiya fanining dolzarbligi, psixikaning zamonaviy
va klass
ik ta‟riflari, psixik jarayonlar, psixologiyaning tarmoqlari,
psixologik tarmoqlar klassifikatsiyasi, psixologiya fanining metodlari,
kuzatish metodi, so‟rov metodi, psixologik testlar, psixologik
eksperiment, modellashtirish
1-ilova
«Psixologiya» so‘zi ikkita grek so‘zlaridan –
«
psyche
»
–
jon, ruh va
«
logos
»
–
ta‟limot
, ilm
so‘zlaridan iborat bo‘lib, an‘anaviy ma‘noda inson
ruhiy dunyosiga aloqador barcha hodisalar va
jarayonlar uning predmetini tashkil etadi.
33
2-ilova
3-ilova
Dostları ilə paylaş: |