O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asrgacha)

suddin El tut mish Xorazmshohga bun 
day maktub yo‘l 
laydi: 
“Sening or 
ting 
da islomning dush 
mani turgani sir emas. Sen 
butun musulmonlarning sultonisan. Men bunday paytda senga 
qarshi bo‘lishni istamayman. Taqdir qo‘lida senga qarshi qurol 
bo‘lishni xohlamayman. Men kabi odam seningdek insonga 
qarshi qilich ko‘tarishi kechirilmas holdir!”
Shu tariqa, Jaloliddin Manguberdi Shimoliy Hindistonda 
davlat barpo qiladi. Sulton o‘z ahvolini yaxshilab oladi, unga 
tobe hind mulklarida uning nomi xutbaga qo‘shib o‘qilgan. 
O‘z nomi dan kumush va mis tangalar zarb ettirib, soliqlar joriy 
qiladi. Lekin Hindistonning katta-kichik hukmdorlari Xorazm-
shohning kuchayib ketishidan xavfsirashardi. Ular o‘zaro til 
biriktirib Jaloliddin Manguberdiga qarshi ittifoq tuzmoqchi 
ekanliklari ayon bo‘lib qoldi. Jaloliddin Manguberdining 
ikki lashkarboshisi Yazidak pahlavon va Sunqurjiq xiyonat 
qilib Eltutmish tomoniga o‘tganlar. Jaloliddin Manguberdi 
Shimoliy Hindistonda uch yil hukmronlik qiladi. U Hindistonda 
muqim o‘rnashish, ittifoqchilar topish mushkul ekanligini 
anglab, 1224-yili bu yerda o‘z noiblarini tayinlab, o‘zi esa 
Iroqqa yo‘l oladi.

---

75
Eron va Kavkazdagi g‘alabalar.
 
Jaloliddin o‘z qo‘shini 
bilan dastlab Kirmon, keyin Sheroz va Isfahonga borib, mahal-
liy hukmdorlar bilan kelishib, biroz mustahkam kuchga ega 
bo‘ladi. Ammo bu yerlar ukasi G‘iyosiddinga tegishli bo‘lganligi 
uchun u akasining kelishidan norozi edi. Jaloliddinning ke-
lishi mahalliy aholi tomonidan yaxshi kutib olingan, chunki 
G‘iyosiddin davrida o‘zboshimchalik va zo‘ravonlik avjiga 
chiqqan edi.
Shunday qilib, Kirmon, Fors, Isfahon Xorazmshohga to-
be 
ligini izhor etib, umumiy dushman – mo‘g‘ullarga qarshi 
kurash istagini bildirishdi. Jaloliddin bu yerlarda birlashgan 
davlat tuzishga kirishdi.