221
mamlakatimizning xalqaro maydondagi mavqeyini ko‘tarish, ko‘rsatkichlarning xolis
va haqqoniy baholanishini ta’minlash bo‘yicha tizimli ishlar amalga oshirilmoqda.
Xususan, Prezidentimizning 2020-yil 25-fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasining
xalqaro reytinglar va indekslardagi o‘rnini yaxshilash chora- tadbirlari to‘g‘risida”gi
qarorida yurtimizda amalga oshirilayotgan islohotlarni baholashning yaxlit va
mustaqil
tizimini
shakllantirish,
shuningdek,
respublikamizning
xalqaro
reytinglardagi o‘rnini yaxshilashni ta’minlash yo‘llari atroflicha belgilab berildi.
Mazkur hujjatga muvofiq vazifalar 3 ta asosiy yo‘nalishda ish olib
borilayotgani alohida e’tiborga molik. Ya’ni:
1.
O‘zbekiston Respublikasining xalqaro reytinglardagi o‘rnini monitoring
qilish va baholashning milliy tizimi, ya’ni Milliy monitoring tizimining yaratilishi.
2.
Ko‘rsatilayotgan davlat xizmatlari sifatini yaxshilash,
aholining davlat
organlari faoliyatidan qoniqish darajasini hamda ularning xodimlari kasbiy
mahoratini oshirish maqsadida “davlat xizmatlarining sirli mijozi” institutining joriy
etilishi.
3.
“O‘zbekiston Respublikasi xalqaro reytinglarda” yagona portalining
yaratilishi esa ushbu yo‘nalishda samarali muloqot va axborot almashinuviga xizmat
qiladigan imkoniyatlarni yuzaga chiqaradi.
Shu yilning 5-fevral kuni davlatimiz rahbari “Jahon banki va Xalqaro moliya
korporatsiyasining “Biznes yuritish”
yillik hisobotida O‘zbekiston
Respublikasining reytingini yaxshilashga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar
to‘g‘risida”gi qarorni imzolagan edi. Unda mamlakatimizni xorijlik investorlar uchun
yanada jozibador hududga aylantirish, yurtimizning xalqaro maydondagi nufuzi va
investitsion imijini keskin yuksaltirishga xizmat qiladigan vazifalar bayon etilgan.
Qarordan kelib chiquvchi asosiy strategik maqsad mamlakatda 2022-yilgacha Jahon
banki va Xalqaro moliya korporatsiyasining “Biznes yuritish” hisobotidagi jahon
mamlakatlarining
birinchi
yigirmataligi
darajasiga
mos
keladigan
qulay
shart-sharoitlarni yaratishdir.
Mazkur qarorda ta’kidlanganidek: “So‘nggi
bir necha yillar davomida
tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish sohasida normativ-huquqiy hujjatlar bazasini
va tartibga solish jarayonlarini takomillashtirishga, qulay biznes muhitini va xalqaro
maydonda mamlakatning ijobiy nufuzini shakllantirishga qaratilgan chora-tadbirlar
ko‘rildi. Oxirgi 5 yil davomida ko‘rilgan chora-tadbirlar natijasida
Jahon banki va Xalqaro moliya korporatsiyasining “Biznes yuritish” reytingida
O‘zbekiston jahonning 190 ta mamlakati orasida 146-o‘rindan 76-o‘ringa ko‘tarildi.
Shu bilan birga, amaliyotda, xususan, qurilishga ruxsatnomalar olishda, mulkni
ro‘yxatdan o‘tkazishda va tashqi savdo operatsiyalarini
amalga oshirishda
tadbirkorlik sub’yektlari duch kelayotgan ortiqcha byurokratik tartib-taomillar
hanuzgacha saqlanib qolmoqda” Anglashilmoqdaki, O‘zbekiston 2022-yilga qadar
yana kamida 56 pog‘ona yuqorilashi kerak.
Shu o‘rinda mavzuga oid yana bir ma’lumotni keltirib o‘tish maqsadga
muvofiq. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 13-iyuldagi “Jahon banki
va Xalqaro moliya korporatsiyasining “Biznes yuritish” yillik hisobotida:
222
“O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Loyiha boshqaruvi milliy agentligi
manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda uch oy muddatda eng muhim xalqaro
reytinglarni va tarkibiy indikatorlarni, ularni shakllantirish metodologiyasini,
shuningdek, O‘zbekiston Respublikasining xalqaro reyting va indekslarda oxirgi ikki
yilda egallab turgan mavqeyini chuqur o‘rganishni ta’minlanishi”, deya qayd etilgan
edi.
Ta’kidlash joizki, so‘nggi yillar mobaynida O‘zbekistonda
hayotning barcha
jabhalarini qamrab olgan ulkan o‘zgarishlar ro‘y bermoqda. Bularning barchasi
xalqaro hamjamiyat tomonidan e’tirof etilmoqda. Ayniqsa, xalqaro reyting
agentliklari o‘z indekslarida O‘zbekistonni yuqori o‘rinlarda qayd eta boshlayotgani
mustaqillik yillarida birinchi bor kuzatilmoqda. Bu davlatimiz uchun, xalqimiz uchun
juda katta yutuq. Masalan, O‘zbekiston Meros jamg‘armasining “Iqtisodiy erkinlik”
indeksida 5-pog‘onaga, Jahon bankining “Logistika samaradorligi” indeksida
19-pog‘onaga, “Biznes yuritish” indeksida 18- pog‘onaga ko‘tarildi. O‘zbekiston
Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkilotining “Mamlakatlarga xos xatarlarni
tasniflash” tizimidagi 6-guruh davlatlari qatoridan 5-guruh mamlakatlari qatoriga
ko‘tarilgani ham mazkur o‘zgarishlar natijasidir. Xalqaro reytinglarda yuqori
o‘rinlarni olish dunyo hamjamiyatining mamlakatimizga bo‘lgan e’tibori,
chet el
investorlarining qiziqishini oshirish uchun muhim omil hisoblanadi. Demak, bu
masalaga jiddiy qarash kerakligini hayotning o‘zi talab etadi. Ammo ayrim sohalarda
reytinglar bilan ishlashga yetarlicha e’tibor qaratilmayotgani va xalqaro tashkilotlar
tomonidan o‘tkazilayotgan so‘rovlarda aksariyat islohotlar o‘z aksini topmayotgani
oqibatida yetakchi xalqaro reyting va indekslarda O‘zbekiston hamon quyi
pog‘onalarda qolmoqda.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan 2020-yil 2-iyun kuni
imzolangan “O‘zbekiston Respublikasining Xalqaro reyting va indekslardagi o‘rnini
yaxshilash hamda davlat organlari hamda tashkilotlarida ular bilan tizimli ishlashning
yangi mexanizmini joriy qilish to‘g‘risida”gi farmoni shu jihatdan qayd etib o‘tilgan
kamchiliklarga chek qo‘yishga qaratilgan muhim hujjat hisoblanadi.
Farmonda mamlakatning investitsiyaviy jozibadorligi va xalqaro maydondagi
imijini mustahkamlash, davlat organlari va tashkilotlarida xalqaro reyting hamda
indekslar bilan ishlashning yangi
mexanizmlarini joriy qilish, shuningdek,
2017-2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor
yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasida belgilangan vazifalarni amalga oshirish
maqsad qilingan. Hujjatda bu boradagi aniq vazifalar belgilab berilgan bo‘lib, ushbu
vazifalarni bajarish jarayonida xalqaro reyting va indekslar bilan ishlash bo‘yicha
Respublika
Kengashi
tashkil
etildi.
Mamlakatning
ijtimoiy-iqtisodiy
va
siyosiy-huquqiy taraqqiyot darajasini tizimli tahlil qilib borish, turli sohalarda amalga
oshirilayotgan tub o‘zgarishlarning O‘zbekiston uchun ustuvor bo‘lgan xalqaro
reyting va indekslarda mamlakatimizning o‘rnini yaxshilashga xizmat qilishini
ta’minlash, mazkur yo‘nalishdagi ishlarga to‘siq bo‘layotgan muammolarni bartaraf
etish mazkur kengashning asosiy vazifalari etib belgilandi.