O`zbekstan Respublikasi Xaliq bilimlendiriw ministrligi

BISATTIN` TO`BEKO`ZDI O`LTIRGENI HAQQINDA JIR 

Bul da`stannin` basli syujetinde batirliq penen birge tapqirliq, aqilliliq so`z etiledi. Syujeti

jag`inan mifologiyaliq erteklerge og`ada jaqin. Sebebi bunda adamnin` balasi haywanatlar ta`repinen
ta`rbiyalanadi ha`m son`inan adamlar ja`miyetine qaytadi. Da`standag`i Aruz xojanin` peri qizina
u`yleniwi «Edige» da`stanindag`i Baba Tu`kli Shashli A`zizge usap ketedi.

---

---

- 23 -
Qorqit ata bul shig`armani eski ertekler tiykarinda qurg`an bolsa kerek.

BEGIL ULI A`MIREN HAQQINDA JIR 
Begil uli A`mren batirliq haqqindag`i da`stan bolip, bul negizinen og`uzlardin` Azerbayjan jerine
ko`ship barg`annan keyingi da`wirde payda bolg`an jir bolip esaplanadi.
Bul da`standa bir xaliq penen ekinshi xaliq arasindag`i shegaradag`i kelispewshilikler ha`m bul
sawashlarda xaliq batirlarinin` ma`rtligi su`wretlengen. Bunda basqa da`stanlar siyaqli shimshitiriq
waqiya, fantastikaliq syujetler joq.
Bayandir xan ko`p saliq jiynap alip, sonin` hu`rmetine u`lken ziyapat beredi. Bul ku`ni shegara
qorg`aw kerek boladi. Beklerdin` hesh birewi de burin shegara qorg`amag`an. Sonin` ushin da
Bayandir xan: «Eger kim toy ku`ni shegarani qorg`asa,aling`an saliqtin` u`shten bir bo`legin
beremen» dep wa`de etedi. Biraq hesh kim shiqpaydi. Sebebi bunday ku`nde tek ataqli batir Begil
g`ana shig`ip qorg`awi mu`mkin edi. Begil de bas tartti. Bul jag`daydi sezip qalg`an Qorqit atanin`
o`zi Begildin` beline qilish baylap, qolina shoqmar uslatip shegarag`a atlandiradi. Begil shegarada
ko`ringenligi ushin jaw-jag`i serpildi. Toy jaqsi o`tti.
Ertesine Bayandir xan Begildi o`z ordasina shaqirip alip sarpaylaydi. Jirawlar onin` batirlig`in
jirlaydi.. Bir shayir «Begildin` ku`shi o`zinde emes, onin` sa`wgilik atinda» dep ta`riypleydi. Bug`an
ashiwi kelgen Begil ketip qaladi. Hayalina kelip o`kpesin aytadi «Xorlanip ju`rgenshe o`zge elge o`tip
ketemen» deydi. Hayali «Ashiw-dushpan, aqil-dos» degen qatti sharshapsan`. An`g`a shig`ip
demin`di al deydi. Bgil an`g`a shig`ip ayag`i sinadi. Buni sezgen dushpanlar Bayandir xannin` eline
sawashqa shig`adi. Bul ret a`kesinin` jaralanip qalg`anin sezgennen keiyn Begildin` balasi A`mren
sawashqa shig`adi. La`shkeri az bolsa da, hiylekerlik penen jaw u`stinen jen`iske erisedi. Buni sezgen
Bayandir xan: «Aliptan alip tuwiladi, degen usi da» - dep quwanadi.