Oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi va sanoat uzumchiligi fakulteti don mahsulotlari texnologiyasi

19.Tarozining ish qobiliyatini kg/min quyidagi formula orqali aniqlanadi
Q_m=
Avtomat tarozlarining cho‘michi (kovsh)ning xajmi 20, 50 va 1000 kg.avtomat tarozi bir minutda 3 marotaba tortishga mo‘ljallangan bo‘lib, bunda tarozining ish qobiliyati kg/s ga teng. Demak biz kovsh xajmi 50 kg ga teng bo‘lgan D-50 rusumli tarozi qabul qilinadi.
Don tozalash bo‘limidagi chiqindilarni hisoblash “Qoidaga” asoslanib umumiy tozalanayotgan don massasiga nisbatan 3,5% chiqindilar ajraladi. u xolda:
110 t. – 100%
3,85 t.=X – 3,5%
II. Un toritish bo’limi hisobi
2.1 valesli stanokning yanchish yo’lini hisoblash
Berilgan normaga asoslanib, bir sutkada ikki navli chiqish unumi 80% bo‘lgan elanma navli javdar donidan un ishlab chiqarish uchun valesli stanokning 1 sm²maydalash yo‘liga 80 kg solishtirma yuklama qabul qilinadi. Bu holda barcha maydalash yo‘li quyidagi formula bilan topiladi:

maydalash dastgohlarining yo‘llarini L₁ va un tortish yo‘llarini L₂, ularning nisbatini 1:0,85 deb olinsa, maydalash sistemasining valesli yo‘li uzunligi quyidagi aniqlanadi:

undan so‘ng un tortish yo‘llari L₂ aniqlanadi:
L₂ = L - L₁ = 2206–1103= 1103 sm
Ma’lumki, har bir maydalash sistemasiga kelib tushadigan aralashmalarning miqdori turlicha bo‘lgani sababli, ularning valesli yo‘llari alohida – alohida hisoblanadi.
Yanchish liniyasining sistemalari bo’yicha taqsimlanishi

Sistemalar	Vallarninguzunligi			Vallidastgohlar			Xaqiqiy uzunligism
	LI,%	lI, sm	Soni		Tipi
Yormalash:
I	26	286,7	1,5		A1-BZN	200
II	25	275,7	1,5		A1-BZN	200
III yir	16	177	1,0		A1-BZN	100
III may	12	132,3	0,5		A1-BZN	100
IV	12	132,3	0,5		A1-BZN	100
V	9	99,2	0,5		A1-BZN	100
Yormalash sis. buyicha jami	100	1103	5,5		A1-BZN	800
Yanchish:
1 yir un t	18	198,5	1,0		A1-BZN	100
1 may un t	16	176,4	1,0		A1-BZN	100
2 yir un t	12	132,3	0,5		A1-BZN	100
2 may un t	12	132,3	0,5		A1-BZN	100
3 yir un t	12	132,3	0,5		A1-BZN	100
3 may un t	11	121,3	0,5		A1-BZN	100
4 un t un t	10	110,3	0,5		A1-BZN	100
5 un	9	99,27	0,5		A1-BZN	100
Un tortish jarayoni buyicha jami	100	1103	5,5		A1-BZN	800
Jami	100		11			2200

hisob buyicha 8 ta A1-BZN rusumli uskuna olamiz
2.2 Aralashmalarning elanuvchi yuzasini hisoblash
Berilgan un navi norma asosida ZRSh – M rusumli rassevning 1 m² yuzasiga 1078 kg/sutka solishtirma yuklama qabul qilinadi. Unda barcha aralashmalarni sistema asosida elash yuzasini (bunga unni nazorat qilish yuzasi ham kiradi) quyidagi formula bilan topiladi:
m²
Unni nazorat qilib turish uchun barcha elovchi yuzadan 10% olinadi. Bu holda:
m²
Maydalovchi va un tortish sistemalarida hosil bo‘lgan unlarni elovchi yuzalarni quyidagi formula orqali topiladi:
S_um=S_u-S_n= 119,7 m²
Maydalash sistemasining elovchi yuzasini S₁; un tortish sistemasining elovchi yuzasini F₁; un tortish sistemasining elovchi yuzasini S₂ deb belgilab, ularning nisbatini 1 : 0,62 ga teng deb olinib maydalash sistemasining elash yuzasini quyidagicha topamiz:
S₁= 89,25:1,62=73,4m²
shundan so‘ng un tortuvchi sistemaning elovchi yuzasini topamiz:
S₂ =119,7– 73,4 = 46,3 m²
Sistemalar bo’yicha elash yuzasining taqsimlanishi

Sistemalar	Elash yuzasi		Elakdonlar		Haqiqiy yuzasi, m^2
	fi ,%	Si , m^2	Seksiya soni	Tipi
Yormalash:
I	17	12,5	34	ZRSH-M	12,75
II	17	12,5	3/4	ZRSH-M	12,75
III yir	12	8,8	2/4	ZRSH-M	8,5
III may	12	8,8	2/4	ZRSH-M	8,5
IV	7	5	1/4	ZRSH-M	4,25
V	6	4,4	1/4	ZRSH-M	4,25
Saralash 1	23	16,8	4/4	ZRSH-M	17
Saralash 2	6	4,4	1/4	ZRSH-M	4,25
Maydalash uchun jami	100	73,4	17/4	ZRSH-M	72,25
Yanchish
1 yir un t	18	8,3	2/4	ZRSH-M	8,5
1 may un t	18	8,3	2/4	ZRSH-M	8,5
2 yir un t	17	7,8	2/4	ZRSH-M	8,5
2 may un t	10	4,6	1/4	ZRSH-M	4,25
3 yir un t	10	4,6	1/4	ZRSH-M	4,25
3 may un t	9	4,1	1/4	ZRSH-M	4,25
4 un t un t	9	4,1	1/4	ZRSH-M	4,25
5 un	9	4,1	1/4	ZRSH-M	4,25
Jami	100	46,3	11/4	ZRSH-M	46,75
Un nazorati	100		4/4	ZRSH-M	17
Jami			32/4		136

hisob buyicha 8 ta ZRSH-M elakdoni olamiz
2.3 Havoli g‘alvirli mashinalarni hisoblash
“Vimol” uskunalarini hisoblash va tanlash
“Vimol” uskunalarini hisoblashda ularga tushayotgan asl yuklamaning un balansi asosida va uskunalarning unumdorligiga asoslanadi.
A1 – BVG “vimol” uskunasining unumdorligi elakning nomer o‘lchamlariga asoslanib 0,9 – 1,6 t/s ga teng.
BM – 1 uskunasiga balans bo‘yicha sistema yuklama Q – o‘rtacha 18 – 20%
150 · 20
BM1 Q₁ = -------------- = 0,9 t/s
100 · 24
150 · 20
BM 2 Q₁ = -------------- = 0,9 t/s
100 · 24
hisob bo‘yicha uskunalar soni:
BM1 ta
BM2 ta

III X u l o s a
Bugungi kunda respulikamizda yiliga 8 mln. tonnadan ortiq don yetishtirilmoqda. Yetishtirilgan hosilni sifatli saqlash, qayta ishlash, shuningdek, iste’molchilarga muntazam ravishda bekamu ko’st yetkazib berish tizim oldidagi muhim vazifalardan biri sanaladi.
Shu bois respublikamizning ko’pgina viloyat va tumanlarida jahon andozariga mos keladigan zamonaviy omborlar va qayta ishlash korxonalari bunyod etilmoqda. Bunday korxonalarda ishlab chiqarishni to‘g‘ri tashkil qilish hamda mehnat unumdorligini oshirish uchun donni saqlash va unga ishlov berish bilan bog‘liq barcha jarayonlarni takomillashtirish uchun don mahsulotlari korxonalarida jihozlariga fan va texnika yutuqlarini tatbiq qilib texnologik uskunalardan foydolanishni tashkillashtirish lozim. Hozirgi vaqtda don va don mahsulotlarini qayta ishlash, saqlashda korxona jihozlaridan unumli foydalanishni taqozo etmoqda.
Korxonalarda sifatli va zamon talablariga javob beradigan mahsulot ishlab chiqarish uchun yangi zamonaviy texnologiya asosida yaratilgan uskuna va jihozlardan foydalanib don, un, yorma va omixta yemni sifatini yaxshilash maqsadga muvofiq hisoblanadi. Korxona jihozlariga fan va texnika yutuqlarini tatbiq qilib texnologik jarayonlarni borishini nazorat qilgan holda maksimal don resurslarini ishlatish hamda yuqori sifatli mahsulot ishlab chiqarish tadbirlarni ta’minlaydi.
Ushbu kurs loyihasida don va don mahsulotlarini, xususan javdar donini qayta ishlash sanoati haqida, texnologik jarayonlar va uskuna-jixozlarini ishlash prinsipi, tuzilishi, texnologik jarayonlarda ularni qo‘llash va uni nazorat qilish bo‘yicha bajaraladigan ishlarning tavsiloti berilgan.
Kurs loyihasi shu kunga qadar mutaxassislik va umum ta’lim fanlaridan olgan bilimlarimning yakunlovchi hisoboti bo‘lib, bunda olgan bilimlarim chuqurlashdi, xususan ishlab chiqarish texnologik tizimlarini o‘rgandim, texnologik uskunalarni hisobladim, zamonaviy donni qayta ishlash korxonalarining ishi bilan tanishdim va bilimlarimni kelajakda amaliyotda tadbiq etaman.
Kurs loyihasini individual topshiriq bo‘yicha bajardim.
Un ishlab chiqarish sanoatining taraqqiyoti uning rivojlanishi yuzasidan hukumatimiz, Vazirliklar va «O‘zdonmahsulot» AK tomonidan chiqarilgan va qabul qilingan qarorlar, buyruqlarga asoslangan holda sanoatini hozirgi davrdagi rivoji tarmoqning moddiy-texnik bazasini mustahkamlash, uni zamonaviy jihozlar bilan qayta jihozlash bu sohadagi hal qilinishi zarur bo‘lgan muammolardan biridir.

IV FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. Mirziyoev Sh.M. “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini taminlash-yurt taraqqiyoti va xalq faravonligining garovi. 48 bet, T ” O‘zbekiston”-2017 yil.

2. Mirziyoev Sh.M.“Buyuk kelajakni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz” 488 bet. T.-“O‘zbekiston” 2017 yil.

3.Xayitov R.A. va boshqalar. Donni qayta ishlash korxonalari texnologik jixozlari. 2005y Buxoro.

4.Xayitov R.A., Zuparov R.I., Radjabova V.E., Shukurov Z.Z. „Don va don mahsulotlarining sifatini baxolash xamda nazorat qilish”. 2001 y Buxoro.

5.Егоров Г.А., Мелников Е.М., Максимчук Б.М. Технология муки,
крупы, комбикормов. М. Колос, 1984 г.
6.Егоров Г.А., Мартыненко Я.Ф., Петренко Т.П. Технология и
оборудование мукомолной, крупяной и комбикормовой промышленности.М, МГАПП. 1996 г.

7.Мелников Е.М. Технология крупяного производства. М.,Агропромиздат. 1991 г.