Oziq-ovqat texnologiya va muhandisligi xalqaro instituti

Atrof-muhit zararlanishini oldini olish. Kimyo fani va ekologiya. Atrof muhitning sun’iy va tabiiy ifloslanish omillari. Fazoda ro‘y beradigan reaksiya asoslari. Atrof muhitni, suv mambalarini tozalash va tabiatni muxofaza qilish omillari. 0‘zbekiston Respublikasida atrof muhitni va tabiatni muhofaza qilishdagi ko‘rilayotgan chora va tadbirlar. O‘zbekiston Respublikasidagi kimyo sanoatini rivojlantirishda energiya tejamli chiqindisiz texnologiya kashf etish ustida olib borilayotgan ishlarning natijalari va istiqbollari.

2. 
   Amaliy mashg’ulotlar bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar
   

Amaliy mashg‘ulotlar uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi:
1. Kimyoviy birikmalarning asosiy sinflari, oksidlar, kislotalar, gidroksidlar, tuzlar, ularning struktura tuzilishlari, dissotsiyalanishi, olinish usullari, kimyoviy xossalarini o‘rganish.
2. Kimyoning asosiy qonunlari. Reaksiyada ishtirok etayotgan moddalar massalari, tarkibi, tuzilishi.
3. Atom tuzilishi va elementlarning davriy sistemasi. Atom tuzilishi to‘g‘risidagi nazariyalar, kvant mexanikasi va kvant sonlari, atomning elementar zarrachalari - protonlar, neytronlar, elektronlar.
4. Elementlarning elektron formulalarini tuzish. Elementlarning normal va qo‘zg‘algan holatlaridagi valentliklarini namoyon bo‘lishini, guruhlar, davrlari va oilalari va elementlarning davriy o‘zgaradigan xossalari. Elementlar birikmalarining gidratlanishga intilishi.
5. Molekulaning tuzilishi va kimyoviy bog‘lanish. Kovalent, ion, metall, vodorod bog‘lanishlar. Kovalent bog‘lanish xossalari. Donor-akseptor kimyoviy bog‘ianish, murrakab birikmalardagi kimyoviy bog‘lanishlar tabiati, molekulaning dipol momenti va uni hisoblash.
6. Termodinamika asoslari, entalpiya, gibbs energiyasi, kimyoviy reaksiyalarning issiqlik effekti.
7. Kimyoviy kinetika va muvozanat: kimyoviy reaksiya tezligining moddalar tabiatiga, temperaturaga, konsentratsiyaga, reaksiyaning faollanish energiyasiga, katalizatorga bog‘liqligi. Kimyoviy muvozanat siljishi.
8. Eritmalar. Eritmalar konsentratsiyasini ifodalash usullari. Protsent, molyal, molyar, normal konsentratsiyalar tayyorlash.
9. Elektrolitik dissotsiyalanish. Kislotalar, gidrooksidlar, tuzlaming dissotsiatsiyalanishi. Kuchli va kuchsiz elektrolitlarning dissotsiatsiyalanish darajasi va doimiysi. Tuzlaming gidrolizi. Gidroliz darajasi. pH.
10. Metallaming umumiy xossalari. Metallarni kislorod, suv, kislota, ishqor va metallmaslar bilan o‘zaro ta’sirlanish reaksiya tenglamalari va ularni faoligiga qarab reaksiya mahsulotlarini aniqlash. Metallaming kuchlanishlar qatori. Galvanik elementni ishlash prinsipi.
11. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari. Turli tipdagi oksidlanish- qaytarilish reaksiyalarinining elektron balans tenglamalari. Oksidlanish- qaytarilish reaksiyalarini sodir boiishiga muhit va elektrod potensiallarining ta’siri.
12. Elektrokimyo. Turli tuzlarning suyuqlanmalarida va suvli eritmalarida sodir bomadigan elektroliz va korroziya jarayonlari.
13. Koordinatsion birikmalar. Qo‘shaloq tuzlar bilan koordinatsion birikmalar farqlash, oksidlanish-qaytarilish, almashinish, sifat reaksiyalarini yozish. Kompleks birikmalarning tuzilishi va nomenklaturasini o‘rganish.
14. s, p, d - blok elementlarining elektron formulasi, tabiatda uchrashi, olinishi usullari, fizik- kimyoviy xossalarini o‘rganish, oksidlanish- qaytarilish reaksiya tenglamalari tuzishga bag‘ishlangan misol va masalalar yechish. Elementlami axaniiyatli birikmalari va ularni xalq xo‘jaligidagi ishlatilish tarmoqlari bo‘yicha fan taraqiyotida erishilayotgan muvaffaqiyatlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarga ega bomish va uni tahlil qilinishni o‘rganish.
15. Elementlar davriy sistemasining 1 va 2 gurux elementlari elektron formulasi, tabiatda uchrashi, olinishi usullari, fizik- kimyoviy xossalarini o‘rganish, oksidlanish- qaytarilish reaksiya tenglamalari tuzishga bag‘ishlangan misol va masalalar echish.
Elementlar davriy sistemasining 13-gurux elementlari elektron formulasi, tabiatda uchrashi, olinishi usullari, fizik- kimyoviy xossalarini o‘rganish, oksidlanish- qaytarilish reaksiya tenglamalari tuzishga bag‘ishlangan misol va masalalar yechish.
16. Elementlar davriy sistemasining 14-gurux elementlari elektron formulasi, tabiatda uchrashi, olinishi usullari, fizik- kimyoviy xossalarini o‘rganish, oksidlanish- qaytarilish reaksiya tenglamalari tuzishga bag‘ishlangan misol va masalalar echish.
Elementlar davriy sistemasining 15-gurux elementlari elektron formulasi, tabiatda uchrashi, olinishi usullari, fizik- kimyoviy xossalarini o‘rganish, oksidlanish- qaytarilish reaksiya tenglamalari tuzishga bag‘ishlangan misol va masalalar yechish.
17. Elementlar davriy sistemasining uchinchi 16-gurux elementlari elektron formulasi, tabiatda uchrashi, olinishi usullari, fizik- kimyoviy xossalarini o‘rganish, oksidlanish- qaytarilish reaksiya tenglamalari tuzishga bag‘ishlangan misol va masalalar echish.
Elementlar davriy sistemasining 17-gurux elementlari elektron formulasi, tabiatda uchrashi, olinishi usullari, fizik- kimyoviy xossalarini o‘rganish, oksidlanish- qaytarilish reaksiya tenglamalari tuzishga bag‘ishlangan misol va masalalar yechish.
18. Elementlar davriy sistemasining 18-gurux elementlari elektron formulasi, tabiatda uchrashi, olinishi usullari, fizik- kimyoviy xossalarini o‘rganish, oksidlanish- qaytarilish reaksiya tenglamalari tuzishga bag‘ishlangan misol va masalalar yechish.
Elementlar davriy sistemasining 6 va 7 gurux elementlari elektron formulasi, tabiatda uchrashi, olinishi usullari, fizik- kimyoviy xossalarini o‘rganish, oksidlanish- qaytarilish reaksiya tenglamalari tuzishga bag‘ishlangan misol va masalalar yechish.
19. Elementlar davriy sistemasining 8, 9, 10-gurux elementlari elektron formulasi, tabiatda uchrashi, olinishi usullari, fizik- kimyoviy xossalarini o‘rganish, oksidlanish- qaytarilish reaksiya tenglamalari tuzishga bag‘ishlangan misol va masalalar yechish.
20. Elementlar davriy sistemasining 11-gurux elementlari elektron formulasi, tabiatda uchrashi, olinishi usullari, fizik- kimyoviy xossalarini o‘rganish, oksidlanish- qaytarilish reaksiya tenglamalari tuzishga bag‘ishlangan misol va masalalar echish.
Elementlar davriy sistemasining 12-gurux elementlari elektron formulasi, tabiatda uchrashi, olinishi usullari, fizik- kimyoviy xossalarini o‘rganish, oksidlanish- qaytarilish reaksiya tenglamalari tuzishga bag‘ishlangan misol va masalalar yechish.
21. Organik kimyoning rivojlanish tarixi. To’yingan va to'yinmagan uglevodorodlar. Alkanlar, alkenlar, alkinlar. Nomeklaturasi, izomeriyasi. Olinishi, xossalari va formulalarini aniqlash bo’yicha masalalar yechish.
22. Kislorodli organik birikmalar. Spirtlar. Fenollar. Aldegid va ketonlar. Nomlanishi, izomeriyasi. Olinishi xossalari va ishlatilish sohalari.
23. Karbon kislotalar. Oddiy va murakkab eferlar. Yog’lar .to’yingan va to’yinmagan karbon kislotalar. Olinishi , xossalari va ishlatilishi.
24. Azotli organik birikmalar. Nitrobirikmalar va aminlarni nomlanishi, izomeriyasi. Olinishi, xossalari ishlatilishi. Uglevodlar. Monosaxaridlar, disaxaridlar va polisaxaridlar, uglevodlarning tuzilishi va sinflanishi nomlanishi, olinishi. Xossalari va ishlatilishi