P. Mirxamidova, A. H. Vaxobov, Q. Davranov, G. S. Tursunboeva

 
 
5.6. Havo mikroflorasi
. 
Havo mikroflorasi tuproq va suv mikroflorasi bilan bog‘liq, chunki havo 
bular ustida joylashgan bo‘ladi. Agar tuproqda va suvda mikroorganizmlarning 
ko‘payishi uchun sharoit bo‘lsa, havoda mikroorganizmlar ko‘paya olmaydi. 
Xavoga mikroorganizmlar chang bilan birga ko‘tariladi, keyin yana tuproqqa 
o‘tadi. Havoda oziqa moddalar yetishmaganda yoki ultrabinafsha nurlar ta’siridan 
bakteriyalarning bir qismi nobud bo‘ladi. Shuning uchun havoda mikroblar soni 
tuproq va suvdagiga nisabatan kam bo‘ladi. 
Havo mikroflorasida kokklar, sarsinalar, tayoqchasimonlar, mog‘or 
zamburug‘larining sporalari, achitqi zamburug‘lari va boshqa mikroorganizmlar 
uchraydi. Shahar xavosida mikroorganizmlar ko‘p, qishloqlar xavosida kamroq 

---

 112 
bo‘ladi. Ayniqsa o‘rmonlar, tog‘lar havosi toza bo‘ladi. Yer yuziga yaqin xavo 
tarkibida mikroblar soni ko‘p bo‘lib, yuqoriga ko‘tarilgan sayin kamayib borishini 
Ye.N.Mishustin kuzatgan. 1 m
3
havoda 5000-300000 ga yakin bakteriya bo‘lishi 
aniqlangan. 
Bakteriyalar orasida kasallik tug‘diruvchi vakillari ham ko‘p uchraydi: sil 
tayoqchalari, streptokokklar, stafilokokklar, gripp viruslari, ko‘kyo‘tal tayoqchasi 
va boshqalar ana shular jumlasidandir. Gripp, qizamiq, ko‘kyo‘tal faqat havo 
tomchilari orqali yuqadi, ya’ni aksirganda chiqadigan mayda aerozol tomchilar 
o‘zida bakteriyalar tutgan bo‘lib, havoga tarqaladi, atrofdagi odamlar nafas olishi 
natijasida kasallanadn. Buning oldini olish maqsadida yashaydigan xonalar 
havosini doim tozalab turish zarur. Yozda ko‘chalarga suv sepib, chang 
ko‘tarilmasligiga, ko‘kalamzorlashtirish ishlariga ahamiyat berish kerak. 
Ignabargli o‘rmonlarga sayohat qilish odamning salomatligi uchun muhim 
ahamiyatga ega.