Metal və Ərintilər Metalların klassifikasiyası

Metal ərintilərinin kimyəvi-termik emalı. 

---

 
Termiki emal - metal və onun xəlitələrinin müəyyən temperatura qədər qızdırıb və 
soyutmaqla onun daxilində baş verən struktur dəyişikliyinin köməyi ilə 
məqəsdyönlü mexaniki xassələrin əldə edilməsinə xidmət edən üsuldur. Metalın 
mexaniki emal prosesində istiliyin təsirindən yaranan struktur dəyişikliyi buraya 
aid edilmir, çünki bu halda termiki proses məqsədyönlü baş vermir. 
 
Termiki sobada metal 
Maşınqayırmada termiki emal metal, əsasən isə dəmir tərkibli hissələrin mexaniki 
xassələrini yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə geniş tətbiq olunur. Metal hissələrinin 
müxtəlif parametrlərdə qızdırıb-soyutduqda onun daxilində istənilən xasəəyə malik 
və dispersiyalı fazaların yaranması və sonrakı mərhələlərdə saxlanması məqsəd 
kimi qoyulur. Termiki emal üsulunun tətbiqi ilə ucuz, aşağı xassəli metalın 
göstəricilərini əsaslı şəkildə artırmaq mümkündür. Poladların xassələri onun 
tərkibindəki legirləyici elementlərlə müəyyən olunsa da, bu elementlərin təsiri 
yalnız termiki emaldan sonra özünü açıq şəkildə büruzə verir. Termiki emal 
prosesinin əsas parametrləri maksimal qızdırma müddəti (tmax), həmin 
temperaturda saxlama müddəti (ts), qızma və soyuma müddətləri (tq, tsoy), 
həmçinin bu mərhələlərdə mövcud olan sürətlərdir (Vq, Vsoy). 
Termiki emalın aşağıdakı əsas növləri mövcuddur: 

Yumşaltma ilkin emaldan sonra qeyri-müvaiznət struktura malik metalı 
qızıdırmaqla müvazinət struktura gətirməyə xidmət edən termiki emal 
prosesidir. 

Tablama metalı faza çevrilməsi temperaturundan yuxarı temperaturuna qədər 
qızdıraraq, sürətlə soyutma nəticəsində onun daxilində qeyri-müvazinətli 
strukturun əldə olunması üçün tətbiq olunan termiki emal prosesidir. 

Tabəksiltmə tablanmış metalı faza çevrilməsi temperaturundan aşağı 
temperatura qədər qızıdırmaqla daha dayanıqlı hala gətirmək üçün tətbiq olunur 
. 

Kimyəvi termiki emal maşın hissələrinin səthlərinə kimyəvi elementlərlə təsir 
etməklə onun xassələrini üst qatında yaxşılaşdırmaq məqsədilə aparılan 
prosesdir. 

Termomexaniki termiki emal deformasiya və struktur çevrilməsini özündə 
birləşdirən proseslərin birgə təsiri sayəsində hissənin mexaniki xassələri 
yaxşılaşdırılır. 

---

Termiki emal prosesini aparmaq üçün xüsusi soba və su çənlərindən istifadə 
olunur.