Sharof rashidov nomidagi samarqand davlat universiteti z. O. Kuvandikov
Yüklə 1,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Birinchidan, ushbu faoliyat o‘zining tuzilishi va vujudga kelishi
bilan intellektual faoliyatning natijasi asosida paydo bo‘ladi. Ikkinchidan esa, ushbu faoliyat natijasida yangi bir goyalarni ishlab chiqib, uning natijasida yaratilgan mahsulotni bozorga chiqarish tushuniladi. Lekin ushbu tushuncha biroz bahsli bo‘lib, bu borada ayrim huquqshunos olimlarning ham fikrlarini o‘rganish maqsadga muvofiq deb hisoblaymiz. Jumladan, huquqshunos olima L.V.Mas innovastion faoliyatni xarakterlab, uni tadbirkorlikka xos faoliyat emasligini, balki unda faqatgina tadbirkorlikka xos ayrim belgilarning mavjudligi bor, xolos, degan fikrga to‘xtaladi 28 . Innovastiya belgisi tadbirkorlikka xos belgi bo‘lib, intellektual faoliyat natijasida erishilgan yangiliklar innovastiya asosida vujudga kelishini va bu faoliyatning maqsadi yaratilgan yangi mahsulotni tijoratlashtirish orqali daromad olishga qaratiladi. Shuningdek, uni tijoratlashtirish o‘z navbatida tijorat huquqiga xos faoliyat hisoblanadi. Tijorat faoliyati esa, o‘z navbatida, tadbirkorlikning bir turi bo‘lib, uning mazmunida tadbirkorlikka xos belgilar mavjud va ular yuqorida qayd qilingan belgilar bilan deyarli bir xildir. Tadbirkorlik faoliyatining mazkur belgilari uning xo‘jalik faoliyatini tadbirkorlik asosida tashkil etilganligini hamda ushbu belgilar tadbirkorlik tuzilmasining boshqa yuridik shaxslardan farq qilishini ham ajratadi. 28 Мас Л.В.Коммерческое право. Краткий курс. 2 ое издание. СПб. Питер, 2005. – С.143. 19 Bozor munosabatlari sharoitida tadbirkorlik asosida ish yuritish birinchi navbatda fuqarolik huquqiy munosabat bo‘lib, ushbu faoliyatning asosini mulkiy munosabatlar tashkil qiladi. Ikkinchidan esa, mulkiy munosabatlar fuqarolik huquqi normalari asosida tartibga solinadi. Shu asosda tadbirkorlik huquqi fuqarolik huquqining bir-birini to‘ldiruvchi va bir biri bilan bogliq munosabatlardan iborat ekanligini asoslaydi. Xulosa qilganda, yuqorida sanab o‘tilgan barcha fikrlar va nazariyalar tadbirkorlik tushunchasini boshqa iqtisodiy faoliyat tushunchalaridan ajratib turuvchi, uning mustaqil faoliyat ekanligini belgilaydi. Ushbu asoslarga ko‘ra, tadbirkorlik faoliyatiga qo‘yidagicha ilmiy ta’rif berish mumkin. Xususan, har qanday tadbirkorlik faoliyati (tadbirkorlik) - tovar ishlab chiqarish, ish bajarish yoki xizmat ko‘rsatish sohasida tadbirkorlik faoliyati subyektlari tomonidan qonun xujjatlariga muvofiq amalga oshiriladigan, tavakkal qilib va o‘z mulkiy javobgarligi ostida daromad (foyda) olishga qaratilgan tashabbuskor faoliyatdir. Yüklə 1,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|