Atom yadrosi va elementar zarrachalar fizikasi, tezlashtiruvchi texnika



Yüklə 1,85 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə44/50
tarix18.05.2023
ölçüsü1,85 Mb.
#116100
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   50
54baf52fc97007b313abf5d9abaa5d06 « DOZIMETRIYANING ZAMONAVIY MUAMMOLARI VA AMALIY TATBIG‟I » FANIDAN O„QUV-USLUBIY M A J M U A

Magniy spektrometrlar yordamida 
-zarralarning energiyasini yuqori 
aniqlikda o‟lchash 
mumkin. Bunday 
asboblar 
magnit 
maydonining 
harakatlanayotgan zaryadli zarraga og‟diruvchi ta‟siriga asoslangan. 
Magnet spektrometrda 
𝛼-zarralar spektri o‟lchanganda spektrda 𝛼-
zarralarning energiya bo‟yicha taqsimlanishi va fazoviy fokislanishi aniqlanadi. 


Natijada qayd qilish joyida radioaktiv manbada katta gavdali burchakda 
chiqayotgan berilgan energiyadagi zarralar to‟planadi. 
𝛼-zarralar energetik 
spektrini tahlil qilish bilan 
𝛼-zarralar energiyasini aniqlash mumkin. spektrda 
energiyasi turlicha bo‟lgan 
𝛼-zarralar guruhlari aniqlanadi. Bu esa yadroning turli 
xolatlari orasidagi o‟tishlarni bo‟lishini ko‟rsatadi. Shuning uchun 
𝛼-aktivligi 
o‟lchanadigan preparatlar ikki xil tayyorlanishi mumkin. 
1. Yupqa qatlamli preparatlar aktivligini o‟lchashda preparat qalinligi 
𝛼-
zarralarning moddada chopish masofasidan kichik bo‟ladi. 
2. Qalin qatlamli preparatlar 
𝛼-aktivligi o‟lchanganda preparat qalinligi 𝛼-
zarraning moddada chopish masofasidan katta bo‟ladi. 
𝛼-aktivligi o‟lchanadigan preparat juda yupqa holda tayyorlanishi kerak. Alfa 
zarralar aktivligini o‟lchashning eng oddiy usuli, ularning ionlashtirish 
qobiliyatiga asoslangan. 
2. Beta-zarralarni o‟lchaydigan asboblar. 
𝛼, 𝛽-zarralarni o‟lchaydigan asboblar bir-biriga o‟xshash. Lekin 𝛽-
zarralarning moddada chopish masofasi 
𝛼-zarralarnikiga nisbatan katta bo‟lganligi 
sababli asboblar konstruktsiyasida (yasalishida) farq bo‟ladi.
𝛽-zarralarni qayd qiluvchi schyotchiklar devorlari 𝛼-zarralar schyotchigiga 
nisbatan qalinroq qilib, yengil metallardan tayyorlanadi. 
𝛽-zarralarni qayd 
qiladigan schyotchiklar effektivligi 100% yaqin bo‟ladi. 
𝛽-zarralarning ionlashtirish qobiliyati kichik va sochilishi kuchli bo‟lganligi 
sababli 
𝛼-zarralarni absolyut qayd qilish (hamma zarralarni qayd qilish) qiyinchilik 
tug‟diradi. Lekin 
𝛽-zarralarni absolyut sanash jiddiy qiyinchilik tug‟dirmaydi. 

Yüklə 1,85 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   50




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin